SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİ DÖNEMİ KIRGIZ TARİHİNE BİR BAKIŞ

Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti tarihe karışalı 25 yıl geçmesine karşılık, o devrin bazı sorunları hala açığa kavuşturulmuş, kamuoyu ta- rafından açık şeçik tartışılmış değildir. Aslında o devre ait bazı mesele- ler günümüzde karşılaştığımız sorunların temelini oluşturmaktadır. Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devrine ait siyasi, etnik, milli, eğitim ve bilim alanlarındaki meseleleri günümüz bakış açısı ile tartışmak, gelecekte kar- şılaşılacak sorunların aşılması açısından önemlidir. Bu meselelere getirilen yeni bakış açıları Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devrini ve o devre ait meseleleri iyi anlamamız adına da umut vericidir. Glasnost ve perstroyka devrinin Kırgızistan üzerindeki etkisi, Kırgızların bağımsızlığa kavuşması, Kırgızistan demokratik hareketi, Oş hadisesi ve Sovyet Kırgızistanındaki kadro sorunları yeniden yorum gerektiren meselelerdir.

An Outlook On The Soviet Era Of The Kyrgyz Republic

25 years passed since the Kyrgyz Soviet Socialist Republic had sank into oblivion; but some issues of that period have still not been resolved or openly discussed by the public. Although some of the issues of that period form the basis of the problems we have been facing nowadays. In order to overcome difficulties to be faced in the future, contemporary approach is important in discussion of political, ethnic and national problems as well as the issues in the field of education and science of the former Kirghiz So- viet Socialist Republic. The new perspective on these issues is encouraging and helps better understand the Soviet period of the Kirghiz Soviet Socia- list Republic and the matters related to that period. The impact of Glasnost and Perestroika on Kyrgyzstan, obtaining of independence, Kyrgyzstan democratic movement, events in Osh and problems of staff in the Soviet Kyrgyzstan are the topics that require review.

___

  • AKAYEV, Askar: Kırgızskaya Gosudarstvennost i Narodnıy Epos «Ma- nas», Raritet Yayınları, Bişkek, 2002.
  • AKAYEV, Askar: Kırgız Devlet Geleneği ve Manas, Da Yayıncılık, İstan- bul, 2003.
  • AKMATOV, Kazat: Söz Erkindiği SSSRdin Tübünö Cetken, http://www. azattyk.org/content/kyrgyzstan_soviet_union_akmatov/2270140.html, (Son erişim: 24.09.2005).
  • ASANKANOV, Abılabek: Kırgız Respublikasının Tarıhı, Kırgızstan Yayı- nevi, Bişkek, 2000.
  • AYNEKENOVA, Ç.: “Osobennosti Razvitiya Kırgızskoy Respubliki v 1985-1990 Godı”, Vestnik KRSU, Cilt: 8, No. 7, Bişkek, 2008.
  • COLDOŞOV, A.: Kırgızistan’da Toplumsal Dönüşüm ve Demokrasi Sorunu, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2009.
  • ÇOROTEGİN, Tınçtıkbek - MOLDOKASIMOV, Kıyas: Kırgızdardın Cana Kırgızstandın Kıskaça Tarıhı, Bişkek, 2000.
  • ÇOROTEGİN, Tınçtıkbek: “Kırgızistan Cumhuriyeti”, Türkler, Cilt: XIX, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002.
  • ÇOROTEGİN, Tınçtıkbek: “Senektik Doorgo” Keçikken Koşok”, Azattyk, http://www.azattyk.mobi/a/kyrgyz_communism_obit_blog/27231827. html, (Son erişim: 24.09.2015).
  • ÇOTONOVA, U. - DOSBOLA, Nur Uulu: İstoriya Kırgızstana 20 Vek, Bişkek, 1998.
  • ERCİLASUN, Konuralp: “Bişkek”, Türk Dünyası Başkentleri, Ankara, 2014.
  • ERDEM, Mustafa: Kırgız Türkleri: Dini ve Sosyal Hayat, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005.
  • GÖMEÇ, Saadettin: Kırgız Türkleri Tarihi, Berikan Yay., Ankara, 2011.
  • JOLDOSHOV, Altınbek: Kırgızistan’da Toplumsal Dönüşüm ve Demokrasi Sorunu, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 2009.
  • KALIBEKOVA, Asma: “İshak Razzakov-Yarkaya Liçnost Na İstoriçeskom Nebosklone Kırgızstana”, Kutbilim Gazetesi, 17 Aralık 2010.
  • KAMBAROVA, K.: “Vklad İshaka Razzakova v Razvitie Nauki i Kulturı Kırgızstana”, Vestnik İssık-Kulskogo Gosudarstvennogo Universiteta İmeni K. Tınıstanova, Sayı: 29, Karakol, 2011.
  • MALABAYEV, Coldoşbay: Kırgız Mamleketinin Tarıhı, Bişkek, 1999.
  • MAMITOVA, Elvira: “Politiçeskaya Borba v Kırgızstane v 1916-1999 Godah”, Politiçeskaya İstoriya Kırgızstana, Bişkek, 2001.
  • MASALİYEV, Apsamat: Sovettik Doordon Üzündülör, Bişkek, 1996.
  • MUKAMBETOVA, Rahat: “XX-Kılımdın 70 cana 80-Cıldarındagı Kırgızstandın Agrardık Sektorundagı Krizistin Problemaları”, Narın Mamlekettik Universiteti Jurnalı, Narın, 2013.
  • OSMONOV, Oskon - ASANKANOV, Abılabek: Kırgız Tarıhı, KGPU Yayınları, Bişkek, 2001.
  • PETROV, V.G.: Frunze Sovetskiy (1926-1991), Literaturnıy Kırgızstan Yayınları, Bişkek, 2008.
  • PETROV, V.G.: Pişpek İsçezayuşiy, Bişkek, 2005.
  • RAZAKOV, T.: Oş Koogalanı KGBnın Maalımattarı Boyunça, Renessans Yayınları, Bişkek, 1993.
  • RAZZAKOV, İshak: Altındı Dat Baspayt, Yay. Haz. C. Bakaşova, Milli Kütüphane Yayınları, Bişkek, 2010.
  • SARAY, Mehmet: Askar Akayev: Modern Kırgızistan’ın Kurucusu, TİKA Yayınları, İstanbul, 2004.
  • SARAY, Mehmet: Modern Kırgızistan’ın Doğuşu, TİKA Yayınları, Ankara, 2004.
  • TOYLUBAYEV, Mırzabek: “Örnöktüü Ömür: Sultan İbraimov”, Kırgız Tuusu, 17-24 Temmuz 2009.
  • USUBALİYEV, Turdakul: Cürögümdö Kırgızstan, Literaturnıy Kırgızstan Yayınları, Bişkek, 2006.