Susanna Mustafayeva OSMANOVNA

Sevinç Çokum'un Hilal görününce romanında Kırım ve Kırım Türklerinin tarihi

Kırım yarımadası hem Osmanlı Devleti, hem de Türkiye Cumhuriyeti için siyasi, iktisadi, kültürel ve dini ilişkiler açısından büyük önem taşımaktadır. Kırım Tatarları Osmanlı halifesinin yanında seferden sefere koşmuş, Karadenizin kuzeyinde, Kafkaslarda, Sibiryada ve Doğu Avrupada yaşayan milletlerin tarihine tesir etmiş, Moskova Prensliğine asırlar boyu nefes aldırmamıştır. Tarihte önemli bir görevi üstlenmiş olan Kırım Hanlığının yıkılışı, Osmanlı Devleti için büyük bir üzüntü kaynağı olmuştur. O günden bu güne kadar Kırım Tatarları soykırıma uğratılarak yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakılmıştır. Bu son derece üzücü hadiselerden ve bilinen tarihî, dinî, etnik, lengüistik, edebi ve coğrafî bağlardan dolayı Türk yazarları Kırıma hep önem vermişlerdir. Tanzimat dönemi edebiyatından bu güne kadar hem manzum hem mensur olarak neşredilen eserlerde Türk yazarları Kırım halkının uğradığı haksızlık ve zulümleri konu edinmişlerdir. Bu çalışmada Kırım tarihinin, Kırım Türklerinin sorunlarının, maruz kaldıkları baskıların, Sevinç Çokumun Hilal Görününce romanına nasıl yansıdığı incelenmiştir.

Crimea and the Crimean history in Sevinc Cokum s novel Hilal görününce

Crimea has an political, economical, cultural and religious importance for Ottoman Empirior and Turkish Republic. The Crimean Tatars had participated in many wars with Ottoman Emperior and they affected on Cau- casian, Siberian and East European History. The Principality of Moscow had faced to many difficulties because of the Crimean Tatars. The decadence of Crimean Khanate which is very important for Ottoman Emperior is upset-ting. Till these days, Crimean faced to disapperar due to genoci- de. Because of these disap-pointing events and the historical, religional, ethnic, linguistic, literary and geographical links, Turkish authors are comitted to Crimean. From Administrative Period till recent days, Turkish authors mentioned about the injustice and unfairness made to Crimean Tatars. In this study, the History of Crimean, the Crimean Culture, the problems and pressure they faced and how these issues reflected on the novel Hilal Görününce written by Sevinc Cokum are analysed.

PDF

___

Altuğ, Giray Saynur, Hanlık Döneminde Kırım, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 125, s. 26-29, Nisan 2000.
Aklın ve Bilimin Aydınlığında Eğitim Dergisi, S: 51, 33-39, MEB Yayınevi, An- kara, 2004. http://web.archive.org/web/20100307154330/http://yayim.meb.gov.tr/derg iler/sayi51/soylesi.htm.24.06.2013 Çokum, Sevinç, Hilâl Görününce, Ötüken Yayınları, İstanbul 2010.
Devlet, Nadir, Topyekün Sürgünün 40. Yılı Kırım Türklerinin Sürgün Sonrası Faaliyetleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, s. 102-104, Aralık 1984.
Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, s. 384-386.
Ercilasun, Bilge, Sevinç Çokum ve Dört Romanı, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi (TÜBAR), C. XXVI, s. 81-108.
Fisher, Alan, Kırım Tatarları, Selenge Yayınları, İstanbul 2009.
Kırımlı, Hakan, Kırım Tatarlarında Millî Kimlik ve Millî Hareketler (1905-1916), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1996.
Markov, Yevgeniy, Oçerki Krıma, Tovarişestva M.O. Volf Yayınları, Sankt Petersburg 1902.
Morkoç, Ayvaz, Sevinç Çokumun Hilal Görününce Romanında Kırım Türkleri, Turkish Studies, Internaitonal Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume: 6/4, 221-231, Spring 2011.
Ortaylı, İlber, Bir Kaynak Olarak Edebiyat, Toplumsal Tarih, haz. Mustafa Yolaç, C. XVIII, sy. 108, 2002.
Türköz, İsmail Orhan, Kırım Türklerine Yapılan Zulüm Devam Etmektedir, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6, s. 54-55, Haziran 1980.
Vozgrin, Volerit, İstoriçeskiye Sudbı Krımskih Tatar, Mısıl Yayınları, Moskova 1992.