Dede Korkut ve asan kaygı'da danışman Ozan / Akın tipi

Danışman ve ozan kavramlarının gelişim sürecine kısaca değinildikten sonra Dede Korkut ve Asan Kaygının yaşadığı dönemler hakkında bilgi verilmiş; özellikle Asan Kaygının Altın Orda Hanı Canıbek ile olan münasebeti üzerinde durulmuştur. Coğrafî hususiyetler de göz önünde bulundurularak danışman ozan tipinin değerlendirilmesine geçilmiştir. Dede Korkut ve Asan Kaygıya ait manzum ve mensur metinler karşılaştırılmıştır. Manzum metinlerde, Dede Korkut Hikâyelerinin mukaddimesi ile Asan Kaygıya ait nasihat türü şiirler; mensur metinlerde ise Bamsı Beyrek Destanı ile Asan Kaygıyla Canıbek Hana atfedilen hikâyeler karşılaştırılmıştır. Bilhassa bu karşılaştırmalarda ozanlarımızın toplum ve tabiat karşısındaki tavırları, toplum için önemleri, düşünce dünyaları, kültürel değerleri, anlatım biçimleri, motif bütünlükleri v.b. kavramlar incelenmiştir. Nihayetinde birçok ortak noktaya ulaşılmıştır.

The character of adviser poet in the works of Dede Korkut and asan kaygı

After touching upon the concept of adviser and poet, the information about the time of Dede Korkut and Asan Kaygı has been given and especially the relation between Asan Kaygı and Canıbek, who was the khan of Altınorda, has been mentioned. After these the norm of adviser poet has been clarified by the view of geographical characteristics. The poetical and prose works of Dede Korkut and Asan Kaygı has been compared. As poetical works introduction in The Stories of Dede Korkut and the didactic poets of Asan Kaygı, and as prose works The Saga Of Bamsı Beyrek and the stories, which refer to Asan Kaygı and Canıbek, has been compared. Especially the poets attitude to society and nature, thinking ways, cultural significance, the ways of explanation, etc. has been researched. As conclusion lots of common points has been determined.

PDF

___

Aksoy, Ömer Asım, Atasözleri Sözlüğü I, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 1998.
Altaylı, Seyfettin, Azerbaycan Türkçe Sözlüğü I, MEB Yay., İstanbul, 1994.
Buran, Ahmet-Alkaya, Ercan, Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay., An- kara, 2007.
Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitab- evi Yay., Ankara, 2006.
Dilçin, Cem, Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yay., Ankara, 2009.
Divanü Lügat-it Türk Dizini, Endeks, (Çev.: Besim Atalay), TTK Yay., Ankara, 1991.
Ercilasun, Ahmet vd., Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1991.
Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, MEB, İstanbul, 1969.
Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yay., İstanbul, 2000.
Ergin, Muharrem, Üniversiteler İçin Türk Dili, Bayrak Yay., İstanbul, 2000.
Gelekçi, Seyfettin, Âşık Mürsel Sinan Uğursu (Hayatı-Sanatı-Eserleri), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Kütahya, 2007.
Kadırbaeva, R.Z. - Asanaliev, K., Kırgız Adabiy İlminin Terminder Söz- dügü, Bişkek, 2004.
Kayıpov, Sulayman, Folklor Üzerine Yazılar, Kırgızistan-Türkiye Ma- nas Üniversitesi Yay., Bişkek, 2009.
Kebekova, Batma, Arstanbek, Bişkek, 1994.
Kebekova, B. - Tokombaeva, A., Kırgız El Comoktoru, Biyiktik Yay., Bişkek, 2010.
Kırgız Adabiyatının Tarıxı, Kırgız El Irçıları, Tom, Cilt: V, Bişkek, 2002.
Kırgız Poeziyasının Antologiyası, Tom I, Kırgızistan Soros Fondu, Biş- kek, 1999.
Nuskaev, Kaçkın, 2200 Makal-Lakaptar, Biyiktik Yay., Bişkek, 2003.
Obozkanov, Abdısalam, Tökmölüktün Başatı Kalıptanuu Etaptarı Cana Sinkrettüü Tabiyatı, Bişkek, 2006.
Oğuz, M. Öcal, Küreselleşme ve Uygulamalı Halkbilimi, Akçağ Yay., Ankara, 2002.
Oğuz, M. Öcal, Türk Dünyasında Halkbiliminde Yöntem Sorunları, Ak- çağ Yay., Ankara, 2000.
Özçelik, Sadettin, Dede Korkut, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005.
Şeriev Ceenalı - Muratov, Abdıkerim, Kırgız Adabiyatı Terminderdin Tüşündürmö Sözdügü, Bişkek, 1994.
Taş, Ali, Türk Yönetim Tarzının Tarihsel Arka Planı, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 196, İstanbul, 2012.
Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Başkurt Edebiyatı I, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara, 2004.
Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Kazak Edebiyatı I, C. XXVII, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara, 2004.
Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Nogay Edebiyatı, C. XXI, T.C. Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2002.
Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Tatar Edebiyatı II, T.C. Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 2001.
Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük I, (Haz.: İsmail Parlatır vd.), TDK Yay., Ankara, 1998.
Türkler, C. VIII, Yeni Türkiye Yay., Ankara, 2002.
Yudahin, K.K., Kırgız Sözlüğü, Çev.: Abdullah Taymas, C. I, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1998.
Yurtsever, Erk, Türkçe Adlar Derlemesi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul, 1997.
Zekenova, Azhar Jarılkasınkızı, Ozanların Eserlerinde İslamiyet, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 294, Aktaran: Gülnur Kokıbas- sova, İstanbul, 2011.
http://www.genelturktarihi.net/xv-asir-turk-dunyasinin-bozkir- filozofu-asan-kaygi, 18.07.2012.