Arşiv belgeleri ışığında geçmişten günümüze bazı aktariye çarşılarının gelişimi ve yorumlamalar

Aktariye çarşıları İstanbul ve Bursanın karakteristik baharat çarşılarıdır. Bunlar yüzyıllardır bu kentlerde folklorik tedavinin beşiği oldular. Osmanlı arşivlerinde bu konuda pek çok belge vardır. Bu belgeler ışığında bu çarşılardaki aktar dükkânlarının özellikleri, aktarlar hakkında bilgiler vb. elde edilmektedir. Bu çalışmada bu konuda yorumlar yapılmaktadır.

The development of some herbal bazaars in the vision of archive documents from past to present and comments

Herbal bazaars are the most characteristic spice bazaars in İstanbul and Bursa. These have become the center of folkloric treatments for cen- turies. There are many documents on this topic in the archives of Ottoman Empire. Thanks to the researches on the Ottoman archives the informati- on and features about the herbal bazaars can be known as findings. On this research these findings are going to discuss.

___

  • Aktar yani Ecza Tüccarları ve Mısır Çarşısı Hakkında Talimat, Birinci Tertip Düstur, 5:34, 5643-5644 No.lu ve 1301/1883 tarihli.
  • Alp, M., “Eski İstanbul’da Loncalar”, Türk Folklor Araştırmaları Dergi- si, 8(173): 3249-3250, 1963.
  • Barkan, Ö.L., “XV. Asrın İkinci Yarısında Türkiye’de Fiyat Hareketleri”, Belleten, 34 (136): 559-593, 1972.
  • Başbakanlık Arşivi, Cevdet, İktisat Def. No. 296, H. 1215 / M. 1800.
  • Baylav, N., Eczacılık Tarihi, Yörük Matbaası, s. 19-180, İstanbul, 1968.
  • Belger, M., “Tarihte İlaç Nakliyatında Türkiye’nin Ehemmiyeti”, Pratik Doktor, No. 12, 1937.
  • Çağatay, N., Bir Türk Kurumu Olan Ahilik, s. 1-47, Ankara, 1997.
  • Demirhan, E.A., “Anadolu Türklerinde Geleneksel Drogların (İlaçların) Ticareti”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 96, s. 118-135, Hazi- ran, 1995.
  • Demirhan, E.A., “Sosyal Sigortalar Kurumu’nun Türk Tıp Tarihindeki Yeri ve Sosyal Sigortalar Kurumu Bursa Bölge Hastanesi”, Dirim Dergisi, 73 (9-10): 306-314, 1998.
  • Demirhan, E.A., Kısa Tıp Tarihi, s. 1-175, Bursa, 1982.
  • Demirhan, E.A., Mısır Çarşısı Drogları, s. 1-25, İstanbul, 1975.
  • Ecza Tüccaranı hakkında Nizamname (1302/1885 tarihli), Düstur Mütemmem, H. 1335 / M. 1916.
  • “Eczacı Nizamnamesi”, Vakit Gazetesi, 84:4, 1878.
  • Erdenen, O., İstanbul Çarşıları ve Kapalıçarşı, Yenilik Basımevi, s. 35- 102, İstanbul, 1965.
  • Ergin, O.N., Mecelle-i Umur-u Belediye, Matbaa-i Osmaniye, s. 44-88, Çemberlitaş, 1922.
  • Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Cilt: I, İkdam Matbaası, s. 5-142, İstanbul, 1314/1896.
  • Gautier, T., Constantinople from the French by Robert Howe Gould, s. 9-142, London, 1918.
  • Grosvenor, E.A., Constantinople, Sampson Low, Marston and Com- pany Ltd., s. 55-185, London, 1895.
  • İnalcık, H., “XV. Asır Sanayi ve Ticaret Tarihine Dair Vesikalar”, Belleten Dergisi, 24 (93): 45-67, 1960.
  • Kömürciyan, E.Ç., XVII. Asırda İstanbul, Çev. Hrand D. Andreasyon, s. 5-48, 1952.
  • Kütükoğlu, M., “1009 (1600) Tarihli Narh Defterine Göre İstanbul’da Çeşitli Eşya ve Hizmet Fiatları”, Tarih Enstitüsü Dergisi, 9:1-15, 1978.
  • Kütükoğlu, M., Osmanlı-İngiliz İktisadi Münasebetleri (1838-1850), s. 2, 6, 15, 22, İstanbul, 1976.
  • Kütükoğlu, M., Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri, s. 37, İstanbul, 1983.
  • Özdeş, G., Türk Çarşıları, Doçentlik Tezi, Pulhan Basımevi, s. 45-99, İstanbul, 1954.
  • Reşat Ekrem Koçu Arşivleri, Mir’at-ı İstanbul Yazarı Raif Bey’den, Mısır Çarşısı.
  • Sahillioğlu, H., “Bir Tüccar Kervanı”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, 9: 62, 1968.
  • Şehsuvaroğlu, B.N., “Anadolu Türklerinde Eczacılık Tarihçesi”, Eczacılık Bülteni, 3(8), 1961.
  • Şehsuvaroğlu, B.N., Demirhan, A., Güreşsever, G., Türk Tıp Tarihi, s. 200-250, Bursa, 1984.
  • Şehsuvaroğlu, B.N., Eczacılık Tarihi Dersleri, Hüsnütabiat matbaası, s. 88-220, İstanbul, 1970.
  • Ülgen, A.S., “Yeni Cami”, Vakıflar Dergisi, 2:387-397, 1942.
  • Ünver, A.S., “1260 (1844) de İstanbul’da Attar ve İspençiyarların Sayısı”, Dirim Mecmuası, 11, 1946.
  • Ünver, A.S., “Aktar_Akkar”, Dirim Mecmuası, 9(9):276, 1947.
  • Ünver, A.S., “Osmanlı Türklerinde Hekimlik ve Eczacılık”, Farmakolog Dergisi, 9:22, 1952.
  • Ünver, A.S., Sözen, H., Türk Farmakoloji Tarihi, Günşen Matbaası, İs- tanbul, 1960.
  • Ünver, A.S., Türk Tıp Tarihinin Esasları, İstanbul, 1939.
  • White, C., Three Years in Constantinople or Domestic Manners of the Turks in 1844, s. 9-47, London, 1845.