Ülkemiz koruyucu hekimliği öncülerinden bir askeri hekim: Miralay Dr. Hüseyin Remzi Bey

Türk Tıp Tarihi’nin en önemli dönemlerinden birisi Batı / Avrupa kaynaklı tıbbi bilginin Osmanlı Tıbbına yoğun bir şekilde girdiği 19. yüzyılda yaşanmıştır. Bu bilgi büyük oranda devlet görevlisi Osmanlı vatandaşları tarafından aktarılmış ve devlet ileri gelenleri, askerler ile halkın sağlıkla ilgili ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlamak amacını taşımıştır. Mikrop, aşı gibi hem hastalık hem de koruyucu hekimlikle ilgili önemli kavramların ülkemize girmesi ve yaygınlaşmasına en önemli katkı, bir asker hekim olan “Miralay Dr. Hüseyin Remzi Bey” tarafından sağlanmıştır. Hüseyin Remzi Bey muharebe alanı hekimliğinden, zamanın yüksek okullarında hocalık yapmaya kadar asker ve sivil hekimliğin hemen tüm alanlarında çalışmış ve modern tıp eğitiminin Türkçe yapılmasına önemli katkılar sağlamıştır. Pasteur’ün yanına kuduz aşısı ile ilgili bilgi edinmesi için gönderilen ekibin üyesidir ve mikrobiyoloji ile ilgili önemli bilgi ve uygulamaların Osmanlı topraklarındaki ilk uygulayıcılarından olmuştur. Tıbbi bilginin halk arasında yaygınlaşması için çaba göstermiş; önemli kısmı basılmış veya gazetelerde yayınlanmış 50’den fazla kitap yazmıştır. Dr. Hüseyin Remzi Bey ülkemizde koruyucu hekimlik ve sağlıkla ilgili modern bilgi birikimine katkı sağlamış önemli bir şahsiyettir.

A military doctor pioneer of the preventive medicine in Turkey: Colonel Dr. Hüseyin Remzi Bey

One of the most important turning points in Turkish History of Medicine is the transfer of Western / European medical knowledge to Ottoman medicine in 19th century. This knowledge is mostly transferred by government employed Ottoman citizens and aimed at improving the health status of the Ottoman State’s elites, troops and people. Most important contributions of transferring and popularizing the concepts of microbe and vaccination to Ottoman medicine, concerning both disease and preventive medicine, were made by a military doctor, “Colonel Dr. Hüseyin Remzi Bey”. He served in a large spectrum of military and civilian health services from field medicine to professorship in higher educational institutes and made important contributions for education of modern medicine in Turkish language. He was a part of the Ottoman team visiting Pasteur to learn the rabies vaccine and given credit to be one of the first users of microbiological knowledge and applications in Ottoman Country. He also tried to disseminate the knowledge about health amongst people and wrote more than 50 manuscripts, most of them published as books or newspaper periodicals. He is a figure who made important contributions of the accumulation and distribution of modern medical knowledge, including preventive medicine, in Turkey.

___

  • 1. Gövsa İA. Türk Meşhurları Ansiklopedisi. Yedigün Neşriyatı. s.180.
  • 2. Tıp Fakültesi Tarihçesi; Mir’at-ı Mekteb-i Tıbbiye: Rıza Tahsin, eklerle yayınlayan Prof Dr Aykut Kazancıgil. İstanbul: Özel Yayınlar; 1991.
  • 3. Akyay N. İlk Türk mikrobiyologu Miralay Dr. Hüseyin Remzi Bey (1839–1898), Mikrobiyoloji Bülteni. 1968; 3(2):160–165.
  • 4. Kazancıgil A. Türkiye’de Tıp Tarihi; Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. 2004; 2(4): 216.
  • 5. Unat EK. Muallim Miralay Dr. Hüseyin Remzi Bey ve Türkçe Tıp Dilimiz. IV. Türk Tıp Tarihi Kongresi Kitabı (İstanbul, 18–20 Eylül 1996). Ankara: TTK Basımevi; 2003. s. 239- 252.
  • 6. Unat EK. Türk mikrobiyoloji tarihinde önemli bir yıl: 1886. Tıp Tarihi Araştırmaları. 1989; 3: 34–36.
  • 7. Hatemi HH., Işıl Y. Bir Bilim Dili Mücadelesi ve Tanzimat. İstanbul: İşaret Yayınları; 1989. s. 51, 60.
  • 8. Batıislam D. Meşrutiyet Döneminde Kadınları Eğitmek İçin Yazılmış Bir Eser: Mir’atü’l-Beyt. Kadın konulu tarihi kaynaklar. Kadın/Woman 2000 http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary _0286-9934461_ITM ( Erişim Tarihi 23.06.2008).
TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni-Cover
  • ISSN: 1303-734X
  • Yayın Aralığı: Yılda 8 Sayı
  • Başlangıç: 2002
  • Yayıncı: Gülhane Askeri Tıp Akademisi Halk Sağlığı AD.
Sayıdaki Diğer Makaleler

Naturopathy in Germany: Profile and activity of a naturopathic physician. Can it be transferred to the Turkish health service?

Stefan FEY

Sosyoekonomik düzeyi farklı bölgelerde bulunan iki sağlık ocağında takip edilen hipertansiyon hastalarının tedaviye uyum süreci ve değişik özelliklerinin karşılaştırılması

Mustafa APARCI, Ejder KARDEŞOĞLU, Ömer YİĞİNER, Namık ÖZMEN, Bekir Yılmaz CİNGÖZBAY, Bekir Sıtkı CEBECİ

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan asistanların yaşam biçimleri ve karşılaştıkları sorunlar

Fatma AKPINAR, ARDA BORLU, Şule Mutlu ŞARLI, Elçin BALCI, Duygu HOROZ, İskender GÜN, Yusuf ÖZTÜRK

Yeraltı suyu kimyası ve sağlığa etkisinin tıbbi jeoloji açısından değerlendirilmesi

SİMGE VAROL, Ayşen DAVRAZ, Ercan VAROL

Fruktoz; kronik hastalıklar için gizli bir tehdit

Ahmet KORKMAZ

Kız, anne ve anneannelerin günlük enerji ve besin öğesi alımlarının karşılaştırılması

NEVİN ŞANLIER, Emine KILIÇ

Hastanede sağlığı geliştirme uygulamaları: Hasta çocukların beslenme durumlarının incelenmesi

Ayşegül KORKMAZ, FİLİZ ARSLAN, ŞENAY UZUN

Kardiyovasküler hastalıklardan korunmada toplum tabanlı koruma projelerinin yeri

SELMA METİNTAŞ, İnci ARIKAN

İstanbul'da 2005’te meydana gelen beş yaş altı çocuk ölümlerinin değerlendirilmesi

AZİZ AVCI, Ahmet TOPUZOĞLU

Ürogenital prolapsus yaşam kalitesi ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması

MEMNUN SEVEN, Aygül AKYÜZ, Cengiz Han AÇIKEL