Kız, anne ve anneannelerin günlük enerji ve besin öğesi alımlarının karşılaştırılması

AMAÇ: Bu araştırma üç kuşak kadının beslenme alışkanlıklarını incelemek ve elde edilen sonuçlara göre çözüm önerileri getirmek amacıyla planlanıp ve yürütülmüştür. YÖNTEM: Araştırmanın örneklemini Ankara’nın Mamak İlçesi merkezinde yaşayan kızlar ile onların anne ve anneanneleri oluşturmaktadır. Araştırma 142 kız, annesi ve anneanne olmak üzere toplam 426 birey üzerinde yapılmış olup, veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Üç kuşak kadının beden kütle indeksi, bir günlük besin, enerji ve besin öğesi tüketimleri ile şişman olan ve olmayan kadınların günlük enerji ve besin öğesi alımları karşılaştırılmıştır. BULGULAR: Günlük enerji ve besin öğeleri alımı standartlarla karşılaştırıldığında kız, anne ve anneannelerin sırasıyla %53,5, 54,9, 53,5’inin enerji; %55,9, 63,4, 64,8’ünün protein; %18,3, 36,6, 35,2’sinin riboflavin; %19,0, 42,3, 31,0’ının kalsiyum; % 48,6, 37,3, 38,0’ının demir tüketimlerinin yeterli düzeyde olduğu saptanmıştır. Üç kuşak kadının bir günlük besin çeşitliliği açısından tüketimleri karşılaştırıldığında ise fark önemsiz bulunmuştur (p>0,05). SONUÇ: Araştırma sonuçlarına göre etkin ve sürekli verilecek beslenme eğitiminin gerekli olduğu ve ileriki yaşlarda görülebilecek dejeneratif hastalıkların oluşumunun engellenmesine yardımcı olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Besin alışkanlıkları, Çekirdek aile, Anneler, Beslenme değerlendirmesi, Anketler, Enerji alımı, Beslenme fizyolojik olayları, Beslenme alışkanlığı

The comparation of girls, mothers and grandmothers’ daily energy and nutrient intakes

BACKGROUND: This research is planned, progressed and resulted in order to examine the nutrition status, nutrition habits of the female generations (daughter, mother and grandmother) and find out the solution proposals according to research results. METHODS: The girls who are living in Mamak/Ankara, and their mothers and grandmothers constitute the sampling of this research. The reason of selecting this school is the easy availability of generations which is gained by researcher’s duty (teacher) in this school. This research is practised on 426 women (142 girls, 142 mothers of these students, 142 grandmothers). Three women’s body mass index (BMI), daily energy & nutrients intake level, daily food nourishment level and the obese and normal weight women’s energy and nutrient intakes are compared. RESULTS: When the daily energy and nutrients are compared with the standarts , it is seen that the daughters’, mothers’, grandmothers’ consumptions are sufficient with the percentages 53.5, 54.9, 53.5% for energy; 55.9, 63.4, 64.8% for protein; 18.3, 36.6, 35.2% for riboflavine; 19.0, 2.3, 31.0% for calcium; 48.6, 37.3, 38.0% for iron; respectively. If generations’ (daughter, mother, grandmother) daily nutrient consumption variety is compared among them it is found that the difference is not important (p>0.05). CONCLUSION: With the result of this study, nutrition training which helps young generation to protect their self from degenerative disease will be necessary.

Keywords:

Food Habits, Nuclear Family, Mothers, Nutrition Assessment, Questionnaires, Energy Intake, Nutritional Physiological Phenomena, Feeding Behavior,

PDF

___

1. WHO/FAO: Preparation and Use of Food-based Dietary Guidelines. WHO/NUT /96.6. Geneva. 1992.
2. Hasipek S, Aktaş N, Özçelik A, Çakıroğlu P. Özellikle kırsal alan ailesinin beslenmesini etkileyen yararlı ve zararlı alışkanlıklar. Gıda Dergisi. 1992; 174: 275-280.
3. WHO: Diet, Nutrition and Prevention of Chronic Diseases. World Health Organization. WHO Technical Report Series. No:797. Genova. 1991.
4. Pekcan G, Karaağaoğlu N. State of Nutrition in Turkey. Nutrition and Health. 2000; 14: 41-52.
5. Şanlıer N. Çocuğum Doğru Besleniyor mu? Morpa Kültür Yayınları. İstanbul. 2003
6. Baysal A. Beslenme. 9. Baskı. Ankara. Hatiboğlu Yayınevi, 2002.
7. Ruel MT. Is Dietary Diversty an Indicatorpf Food Securityor DietaryQuality? A Review of Measurement Issues and Research Needs. FCDN Dissussion Paper. No:140. International Food Policy Research Institute. Washington, DC. 2002.
8. Şanlıer N, Şeren S. Süpermarketlerden besin satın alırken dikkat edilmesi gereken hususlar. Standart. 2004; 43: 38-40.
9. Pekcan G. Hastanın Beslenme Durumunun Saptanması. Diyet El Kitabı. Ed: Baysal A. 3.Baskı. Ankara. Hatiboğlu Yayınları, 1999, p. 116.
10. Yolsal N, Kaya A, Özden Y. Beslenme durumu değerlendirmede beden kütle indeksinin kullanımı. Beslenme ve Diyet Dergisi. 1998; 272: 43-48.
11. Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. 4. Baskı, Özdemir Yayıncılık. Ankara. 1993.
12. Anon. Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü İşbirliği İle. Ankara. 2004.
13. Kocabaş A. Farklı Sosyo Ekonomik Düzeyde Yaşayan Yetişkin Bireylerin Diyet Örüntüleri ve Diyet Kalite Endekslerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Bilim Uzmanlığı Tezi (Basılmamış). Ankara. 2003.
14. Pekcan G. Türkiye'de beslenme sorunları ve boyutları, besin ve beslenme politikalarının önemi. Türkiye'de Beslenme Yetersizliği Sorunları, Besin ve Beslenme Politikaları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2001; 30 (1) : 45-57.
15. Arslan P. Çalışan Yetişkin Kadınların Enerji Gereksinmelerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu Doçentlik Tezi Basılmamış. Ankara. 1982.
16. Uyar Arıcı A. Konya il merkezi kamu kuruluşlarında çalışan kadınların beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeyleri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya. 1997.
17. Yardımcı H. Ankara İli Gölbaşı İlçe’sinde Yetişkin Kadınların Antropometrik Ölçümleri ve Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi Basılmamış. Ankara. 2005.
18. Şanlıer N. Menapoz Öncesi Ve Sonrası Kadınların Beslenme Durumları, Kemik Mineral Dansiteleri, Antropometrik, Hormonal Ve Biyokimyasal Parametreleri Arasındaki Etkileşim Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Bilim Uzmanlığı Tezi Basılmamış. Ankara. 1995.
19. Zhang M, Binns CW, Lee AH. Dietary patterns and nutrient intake of adult women in south-east China: a nutition study in Zhejiang province. Asia Pacifi. Journal of Clinical Nutrition. 2002; 111: 13-21.
20. Randall E, Marshall JR, Graham S, Brasure J. Patterns in food use and their associations with nutrient intakes. American Journal of Clinical Nutrition. 1990; 52: 739-745.
21. Nicklas TA, Webber LS, Thompson B, Berenson GS. A multivariate model for assessing eating patterns and their relationsbip to cardiovascular risk factors: the Bogalusa Heart Study. American Journal of Clinical Nutrition. 1989; 49, 1320-1327.
22. Erge S. Şişmanlarda yeme davranışı ve şişmanite davranış tedavisi ilkeleri. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2003; 321: 47-59.
23. Silventoinen K, Sans S, Monterde D, Kuulasmaa K, Kesteloot H, Tuomiletho J. trends in obesity and energy supply in the who Monica Project. International Journal of Obesity. 2004; 28: 710-718.
24. Hatloy A, Torheim LE, Oshaug A. Food variety-a good indicator of nutritional adequacy of the diet? A case study from an urban area in Mali. West Africa. European Journal of Clinical Nutrition. 1998; 52: 891-898.
25. Ruel MT. Is dietary diversity an indicator of food security or dietary qualityfr? A review of measurement issues and research needs. FCDN Discussion Paper. No. 140. International Food Policy Research Institute. Washington DC. 2002.
26. Krebs-Smith SM, Smiciklas-Wright H, Guthrie HA, Krebs-Smith J. The effect of variety in food choices on dietary quality. Journal of American Dietetic Association. 1987; 877: 897-903.
27. Marshall TA, Stumbo PJ, Waren JJ, Xie XJ. Inadequate nutrient intakes are common anda re associated with low diet variety in rual, community dwelling elderly. Journal of Nutrition. 2001; 131: 2192-2196.
28. Kant AK, Schatzkin A, Harris TR, Ziegler RG, Block G. Dietary diversity and subsequent mortality in the First National Health and Nutrition Examination Survey Epidemiologic Follow-up Study. American Journal of Clinical Nutrition. 1993; 57: 434-440.
29. Başoğlu S, Besler T, Ciğerim N. ve ark. Ailelerin sosyo-ekonomik ve gelir düzeylerine bağıntılı olarak besin harcanma payları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 1992; 2181: 83-100.
30. Liebman M, Propst K, Moore S A, Pelican S ve ark. gender differences in selected dietary intakes and eating behaviors in rural communities in Wyoming, Montana and Idaho. Nutrition Research. 23: 991-1002, 2003.
31. Bodur S, Kara F. Konya’da et tüketim tercihleri ve beyaz et tüketimi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 1999; 15: 1-5.
32. Trondsen T, Braaten, T, Lund E, Egen AE. Health and seafood consumption patterns among women aged 45-69 years. a norwegian seafood consumption study. Food Quality and Preference. 2003; 14: 1-12.
33. Silventoinen K, Sans S, Monterde D, Kuulasmaa K, Kesteloot H, Tuomiletho J. Trends in obesity and energy supply in the who monica Project. International Journal of Obesity. 2004; 28: 710-718.
34. Kutluay-Merdol T, Sütçü S. Ankara’da görev yapan 100 taksi şoförünün beslenmeye ilgili tutum ve davranışları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2001; 20: 83-100.
35. Karaağaoğlu N. 1992. 45-65 Yaş grubu erkeklerde beslenme alışkanlıkları ve hiper tansiyon durumu. Beslenme ve Diyet Dergisi. 1991; 212: 45-58.
36. Rakıcıoğlu N, Fidancı G, Kıra S. Sebze ve meyve tüketimine etki eden etmenlerin saptanmasına yönelik bir çalışma. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2002; 311: 18-31
37. Baysal A. Ankara’ya Özgü yemekler. Ankara’da Kentleşmeyle Beslenme Alışkanlıklarında Değişmeler ve Yemek Kültürü Sempozyum Bildirileri ve Katalog. Mozaik Reklâm Tanıtım San ve Tic Ltd Şti. Ankara. 1999.