Tütün fabrikasında çalışan işçilerin tütüne bağlı sağlık risk algıları ve uygulamaları

Özet: Bu çalışma tütün fabrikasında çalışan işçilerin tütüne bağlı sağlık risk algıları ve uygulamalarını araştırmak üzere yapılmıştır. Çalışma bir sigara fabrikasında çalışan 270 işçiyle yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, literatür bilgisi doğrultusunda araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ve solunum fonksiyon testi cihazı kullanılmıştır. Çalışmada verilerin analizi bilgisayar ortamında yapılmış, yüzde dağılımları, ki-kare ve ANOVA testi kullanılmıştır. 177’si erkek, 93’ü kadın olan işçilerin %57,4’ünün her gün sigara içtiği, sigara içenlerin %81,9’unun sigarayı bırakmayı düşündükleri belirlenmiştir. İşçilerin %85,2’sinin fabrikada çalışmaya bağlı sağlıklarında sorun yaşamadığı, %59,3’ünün fabrikada çalışmaya bağlı çeşitli hastalıklara yakalanma da risk algıladığı, %71,1’inin işyeri ortamının fiziksel koşullarından rahatsız olduğu, %83,8’sinin şimdiki sağlığını iyi olarak yorumladığı saptanmıştır. İşçilerin %24,8’inin maske kullandığı, %63’ünün duştan yararlandığı, %90’ının son bir yıl içinde hiç rapor almadığı, %61,5’inin de sağlık problemlerinde hemen doktora gittiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Risk, Tütün sanayisi, Algılama, Anketler, Sigara içme

Perception and practicing of the health risk factors related to tobacco in workers working in a tobacco factory

Abstract: This study was planned to investigate tobacco smoking status, perception and practicing of the health risk factors related to tobacco in workers working in a tobacco factory. The study was performed with 270 workers in a cigarette factory in Istanbul. A questionnaire was developed by the investigater using current literature. Spirometry device was used to obtain data in this study. The analysis of the data was performed by using, percent distrubition, chi-square and ANOVA tests.The study group consisted of 177 males, 93 females. It was determined that 57.4% of the workers were smoking every day and 81.9% of the smokers were thinking to quit smoking. It was found that 85.2% of the workers did not have health problems related to working in the factory, 59.3% of the workers perceived risk of getting working related diseases in the factory, 71.1% of the workers were disturbed by phsyical conditions of working place and 83.8% of the workers interpreted their health as good. It was found that 75.2% of the workers did not use masks, 63% took a bath regularly, 90% did not take medical reports during last year and 61.5 % applied to doctor immediately after their health problems.

Keywords:

Risk, Tobacco Industry, Perception, Questionnaires, Smoking,

PDF

___

1 Aşut Ö. Hekim ve Sigara,Türk Tabipler Birliği Yayınları, Maya Matbaacılık, Ankara, 1993.
2 Bertan M., Güler Ç. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, s.265-281, Güneş Kitapevi Ltd. Şt., Ankara, 1995.
3. Dirican R, Bilgel N. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği), Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa, 1993.
4 Emiroğlu O.N. İş Sağlığı Hemşireliği ve Sorunları, Toplum ve Hekim Dergisi, 15:3, s.178, Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara, 2000.
5 Akdur H,Yiğit Z. Nikotin Bağımlılığı ve Tedavisi, Hipokrat Kardiyoloji Dergisi, 3:17, s.30-35, İstanbul, 2001.
6 Çakmak D. Bağımlılık Yapan Maddeler, Amatem Kliniği, s.28-30, Üzer Ofset, İstanbul, Şubat, 2000.
7 Erkan F. İşyeri Hekimliği Ders Notları, Türk Tabipler Birliği Yayını, 6.Basım, s.105-108, Ankara, 2001.
8 Tür A. Sigaranın Sağlığa Etkileri ve Bırakma Yöntemleri, Logos Yayıncılık, İstanbul, 1995.
9 Bilir N, Doğan GD, Yıldız AN. Sigara İçme Konusundaki Davranışlar ve Tutumlar (Ankara- Türkiye), Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayın No:7, Ankara, 1997.
10 Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik, Hatipoğlu Yayınevi,7.Baskı, Ankara, 1997.
11 Şenocak M. Biyoistatistik, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Vakfı, Dilek Ofset, İstanbul, 1997.
12 Guidelines for The Conduct of Tobocco Smoking Surveys Among General Population WHO/SMO, 83:4, 1983.
13 US. Department of Health and Human Services. The Health Benefits of Smoking Cessation, U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Center of Disease Control, Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Office on Smoking and Health. DHHS Publication No (CDC) 90:8416, 1990.
14 Vialin C. The Evalution and Monitoring of Puplic Action on Tobocco:Smoke- Free Europe: 3. WHO Regional Office for Europe, 1998.
15 Wemer P, Suo J, Fernandez E. The Effect of Hyperinflation on Respiratory Muskle Strength and Efficieney in Healthy Subjects and Patiens With Asthma, Am Rew Respir Dis, 1990.
16 Engin H, Emri AS. Sigara; Kanser Patogenezinde Önlenebilir Bir Etken, Türkiye Tıp Dergisi, 6:6, s.322-329, Ankara, 1999.
17 Kocabaş A, Burgut R, Bozdemir N. Türkiye'de Sigara İçme Davranışını Etkileyen Sosyo- Demogratik Faktörler, Solunum Hastalıkları Dergisi, 5:2, s.375-386, Ankara, 1994.
18 Dedeoğlu N, Dönmez L, Aktelün M. Antalya'da Sağlık Personelinde Tütün Kullanımı, Sağlık İçin Sigara Alarmı, Sayı:1, s.7-11, Elazığ, 1994.
19 Sezer RE, Açık A, Bilgin N ve ark. Elazığ İlinde Görev Yapan Hemşire ve Ebelerde Sigara Kullanımı, Sağlık İçin Sigara Alarmı, Sayı:1, s.14- 20, Elazığ, 1994.
20 Pınar R. Üniversite Öğrencilerinin Sigara Kullanma Alışkanlıkları ve Bunları Etkileyen Faktörler, Hemşirelik Bülteni, 6:23, s.92-100, 1992.
21 Öğüş C, Özdemir T, Okyar M. Artvinli M: Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem VI Öğrencilerinde Sigara Fiyatındaki Artışın Sigara Alışkanlığı Üzerine Etkisi, Sağlık İçin Sigara Alarmı, 2:1, Elazığ,1995.
22 A'dan Z'ye Sigara, Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Merkezi Yayını, İstanbul, 1995.
23 Akbulut T. İşçi Sağlığı Prensip ve Uygulamaları, 2.Baskı, s.64-69, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1994.
24 Horasan E. Öğretmenlerde Sigara İçme Durumu ve Sigarayı Bırakma Sürecine İlişkin Bazı Özellikler, Sağlık İçin Sigara Alarmı, 1:2, s.52-59, Elazığ, 1994.
25 Başer E. Pasif Sigara İçmenin Kardiyak Etkileri, Türk Kardiyak Derneği Araştırmaları, 28:4, s.25- 28, İstanbul, 2000.
26 Özyardımcı N. Sigara ve Sağlık, Uludağ Üniversitesi (Tıp Fakültesi) Basımevi, Bursa, 2002.
27 Elçi ÖÇ, Bilgin AC. Toplu İş Sözleşmelerinde İş sağlığının Yeri ve Önemi:İzmir İli Örneği, Toplum ve Hekim Dergisi, 14:2, s.83-86, Ankara, 1999.
28 Şahin Ü, Akkaya A, Ünlü M, Gürbüz H. Pamuk İpliği Fabrikasında Çalışan İşçilerde Solunum Sistemi Semptomları ve Solunum Fonksiyon Testlerinin Araştırılması, Solunum Hastalıkları Dergisi, 9:1, s.129-141, Ankara, 1998.
29 Çelik P, Yorgancıoğlu A, Akın M ve ark.:Tekstil Fabrikası İşçilerinde Solunum Fonksiyon Parametreleri, Solunum Hastalıkları Dergisi, 10:1, s.140-144, Ankara, 1999
30 Kıter G, Uçan ES, Ceylan E, Kılınç O. Nargile İçimi ve Solunum Fonksiyonları, Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 47:2, s.165-171, Ankara, 1999.
31 Özyardımcı N, Coşkun F, Erdoğan BB. Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Özet Kitabı, Format Matbaa, Bursa, 2002