Meltem YALÇINKAYA, Fadime Gök ÖZER, AYLA YAVUZ KARAMANOĞLU

Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi

Özet: Bu çalışma, Afyon ve Denizli il merkezindeki Üniversite ve devlet hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının, sağlıklı yaşam davranışı biçimlerini belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Afyon ve Denizli ilindeki üniversite ve devlet hastanelerinde görev yapmakta olan 1779 sağlık çalışanı örnekleme alınmıştır. Evren üzerinde çalışılmış ancak çalışmaya katılmak istemeyen sağlık çalışanlarının olması nedeniyle 316 kişi örnekleme dahil edilmiştir. Veriler 15 Haziran -15 Ağustos 2006 tarihleri arasında demografik soru formu ve “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği” ile toplanmıştır.Verilerin değerlendirmesinde, sayı-yüzdelik hesaplamaları, t- testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal-Wallis ve Mann-Whıtney-U testleri kullanılmıştır. Sağlık çalışanlarının %84,5’inin hemşire, % 55,7’sinin 20- 30 yaş grubunda, %75.0’inin evli, %39.2’sinin cerrahi birimlerde çalıştığı, %69.6’sının düzenli beslendiği, sadece %22.8’inin sporla ilgilendiği, % 61.1’inin sigara kullanmadıklarını ifade ettikleri saptanmıştır. Sağlık çalışanlarının yaş grupları, cinsiyetleri, öğrenim durumu, çalışma yılı, çalıştığı bölüm, düzenli beslenme durumu, sporla ilgilenme, sigara ve alkol kullanma durumu ve çalışılan hastane ile sağlıklı yaşam davranış biçimi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p

Anahtar Kelimeler:

Sağlık personeli, Yaşam tarzı, Sağlık davranışı, Yaşam kalitesi, Veri toplama

Evaluation of healthy lifestyle behaviors in health care workers

Abstract: This research was conducted as a descriptive study for the purpose of determining the healthy lifestyle behaviors of health care workers employed at university and state hospitals in Afyon and Denizli. There were 1779 health care personnel in the sample who were employed at university and state hospitals in Afyon and Denizli. It was planned conducted the research on the entire population however some health care workers did not want to participate a total of 316 health care workers were included in the study sample. Data were collected between 15 June-15 Agust 2006 using a demografik questionnaire form and the Healthy Lifestyle Behaviors Scale. In the evaluation data gained, Number-percentage calculations, t-test, One Way ANOVA, Kruskal-Wallis and Mann- Whitney U tests were used. This study was determined that 84.5% of the health care workers were nurses, 55.7% were in the 20-30 year old age group, 75.0% were married, 39.2% worked on surgical units, 69.6% ate regular meals, only 22.8% were interested in sports, 61.1% did not smoke cigarettes. A statistically significant difference was found health care workers between for age group, gender, educational level, years of employment, hospital unit where they worked, status of eating regular meals, status of being interested in sports, use of alcohol, hospital where employed and the health care workers' healthy lifestyle behaviors (p<0.05). For development health care behaviors lifestyle the main factor which is avoid risk behavior life. Healt care workers must play an important role on the issue.

Keywords:

Health Personnel, Life Style, Health Behavior, Quality of Life, Data Collection,

PDF

___

1. Çimen S: 15-18 Yaş grubu gençlerde riskli sağlık davranışları ölçeğinin geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul, 2003.
2. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005; 9(2): 26-34.
3. Güngör İ, Hotun Şahin N. Sağlığın geliştirilmesinde kullanılan temel davranış değiştirme kuram ve modelleri. Hemşirelik Forumu Dergisi. Mayıs-Haziran Temmuz-Ağustos 2006; 6- 13.
4. Zaybak A, Fadıloğlu Ç. Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004; 20(1): 77- 95.
5. Ecevit Alpar Ş, Sabuncu N, Şenturan L. Hemşirelik yüksekokulu 1.sınıf öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. 2.Uluslararası-9.Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı. 07-11 Eylül 2003; 70.
6. Rozmus C L, Evans R, Wysochansky M, Mixon D. An analysis of health promotion and risk behaviors of freshman college students in a rural southern setting. Journal of Pediatric Nursing. February 2005; 20 (1): 25-33.
7. Hsiao YC, Chen MY, Gau YM, Hung LL, Chang SH, Tsai HM. Short-term effects of a health promotion course for taiwanese nursing students. Public Health Nursing. January 2005; 22 (1):74- 81.
8. Kaya A.Ülkü bora ilköğretim okulu beşinci sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Bitirme Tezi. İstanbul, 2001.
9. Choı Huı WH. The health-promoting lifestyles of undergraduate nurses in hong kong. Journal of Professional Nursing. March-April 2002;18(2): 101-111.
10. Choi YJ, Lee KJ. Evidence-based nursing:effects of a structured nursing program for the health promotion of korean women with hwa-byung. Archives of Psychiatric Nursing. February 2007; 21(1):12-16.
11. Esin MN. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin türkçeye uyarlanması, Hemşirelik Bülteni.1999; 2(45):87-96.
12. Pasinlioğu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Dergisi. 1998; 2(2):60-68.
13. Yıldırım N, Bekar M. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışların bazı sosyo-demografik özelliklerle ilişkisi. III. Uluslararası-10. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı. 7-10 eylül 2005; s.82.
14. Bahar Z, Beşer A, Özbıçakçı Ş, Öztürk M. Esentepe bölgesindeki kadınların sağlığı geliştirme davranışları. II.Uluslararası-9.Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı. 7-11 Eylül 2003; s.25.
15. Geçgil E, Yıldız S. Adölesanlara yönelik beslenme ve stresle başetme eğitiminin sağlığı geliştirmeye etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2006; 10(2):19-28.
16. Özbaşaran F, Çakmakçı A. Celal Bayar Üniversitesi sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. II. Uluslararası 9. Ulusal Hemşirelik Kongresi, 7-11 Eylül 2003, Antalya.kongre özet kitabı.s.120.
17. Ergün A, Erol S. Lise öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları, IX. Halk Sağlığı Kongresi. 3-6 Kasım 2004; Ankara(0): 0-0. (http://www.halksagligi.org/halkmed/index.php?id= 2600. Tarihi: 02.07.2007).
18. Sanchez A, Norman GJ, Sallis JF, Calfas KJ, Cella J, Patrick K. Patterns and correlates of physical activity and nutrition behaviors in adolescents. American Journal of Preventive Medicine.2007;32(2):124-130.
19. Turan T, Ceylan SS, Çetinkaya B, Altundağ S. Meslek lisesi öğrencilerinin obesite durumlarının ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. http://www.millipediatri.org.tr/bildiriler/HP-17.htm. Erişim Tarihi: 15.03.2007.
20. Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N, Mayda AS, Şerifi BA. AİBÜ Tıp fakültesi hastanesinde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Kor Hek, 2005;4(2):55-65.