Gülay YILDIRIM, Selim KADIOĞLU, SULTAN ALAN, Saliha ALTIPARMAK

Tıbbi bilgi alma bağlamında uzun ve kısa metinli bilgilendirilmiş onam formlarının gönüllülerin bilgilenme düzeyine katkısının karşılaştırılması: Bir pilot çalışma

AMAÇ: Aynı konuda bilgi veren biri uzun diğeri kısa iki metinden hangisinin tıbbi ön bilgisi olmayan okuru aydınlatmada daha etkili olduğu ve metinlerden elde edilen puanlar arasında tutarlılık olup olmadığını belirlemektir. YÖNTEM: Deneysel olarak planlanmış araştırmanın örneklemini ziraat fakültesi birinci sınıfında okuyan gönüllü 66 kız öğrenci oluşturdu. Random olarak grup ikiye ayrılıp birinci gruba kısa metin, ikinci gruba uzun metin verildikten sonra okudukları formdaki bilgileri ne ölçüde öğrendiklerini belirleyen soru formu uygulandı. Sorulara verilen her doğru yanıta bir, her yanlış yanıta sıfır verilerek toplam bir puan elde edildi. Verilerin değerlendirilmesinde Mann Whitney-U, student- t test ve ki-kare analiz yöntemleri kullanıldı, Odds Ratio (OR) oranları hesaplandı. Uzun ve kısa formlara verilen yanıtlardan elde edilen puan ortalamaları arasındaki tutarlılık kappa istatistiği ile değerlendirildi. BULGULAR: Uzun form kullanılarak elde edilen puanların % 100’ü ortalama üzerinde olup, kısa form kullanılarak elde edilen puanların %20’si ortalama üzerinde ve % 80’ni ortalama altındadır. Uzun formdan elde edilen sonuçlar, kısa formdan elde edilen sonuçlara göre yedi kat daha iyidir (OR: 7,0). Uzun ve kısa forma verilen yanıtlar arasında tesadüfi olmayan uyum %81 olarak bulundu (Cohen Kappa: 0,814). Katılımcıların bazı demografik özelliklerine göre verilen cevaplardan elde edilen puan ortalamaları karşılaştırıldığında istatistik olarak anlamlı fark bulunmadı. SONUÇ: Uzun ve kısa tıbbi metinlerde bilgi edinme bağlamında uzun versiyonunun daha etkili olduğu bulundu.

[A comparison of contribution of informed consent forms with long or short texts with regard to obtaining knowledge by volunteers: A pilot study]

AIM: The objective is to determine which of the two texts giving information about the same issue and one of which id short and one of which is long is more effective in enlightening readers having no pre-knowledge of medical science and whether there is coherence between the scores obtained from the texts. METHOD: The sampling of the research planned as experimental is constituted by 66 volunteer female students who are 1st year students at the faculty of agriculture. The group was randomly divided into two and the first group was given the short text and the other one the long text. Then the question from was applied in order to find out how much of the information in the form they learnt. Each true answer given to the questions was scored as 1, and each wrong answer was secored as 0; therefore a total grade was obtained. For data analysis, Mann Whitney-U and t Tests analysis methods have been used. Score averages have been compared using Chi-square statistics and calculated using Odds ratio (OR). Consistency between the average scores of the answers given to short and long forms were evaluated through kapa statistics. RESULTS: 100 % of the answers obtained using the long form was above the average, 20 % of the answers obtained using the short form was above the average and 80 % was below the average. Kappa between the answers in the long and short from was found as 81 %. The results obtained from the long form were determined to be seven times better than the short one (OR:7,0). The non-random alignment between responses to the long and short form was found to be 81 % (Cohen Kappa: 0,814). When the score average scores obtained from the answers given according to the demographic qualities of the participants, no meaningful relation was found. CONCLUSION: The long version of the context of informed was found more effective than the short one.

PDF

___

1. Ersoy N. Clinical ethics a major problem: Informed consent. Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik Dergisi. 1994; 2(3): 131-136.
2. The Nuremberg Code. 1947. Erişim: http://www.bioethicscourse.info/onlinetextsite/N uremberg/Code.doc. [Erişim Tarihi: 13.12.2009].
3. World Medical Association, Declaration of Helsinki: Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects. Adopted by the 18th World Medical Assembly, Helsinki, Finland, June 1964. Erişim: http://www.wma.net/e/policy/b3.htm. [Erişim Tarihi: 13.12.2009].
4. Kihlbom U. Autonomy and negatively informed consent. J Med Ethics. 2008; 34: 146-149.
5. Lisa Fisher-Jeffes, Charlotte Barton, Fiona Finlay. Clinicians’ knowledge of informed consent. J. Med. Ethics. 2007; 33: 181-184.
6. Lizbon Bildirgesi. Erişim: http://www.biyoetik.org.tr/mevzuat/Uluslararasi/ DTB/Lizbon.htm [Erişim Tarihi: 13 Aralık 2009].
7. Bali Bildirgesi. Erişim: http://www.biyoetik.org.tr/mevzuat/Uluslararasi/ DTB/Bali.htm. [Erişim Tarihi: 13 Aralık 2009.
8. Amsterdam Bildirgesi. Erişim: http://www.biyoetik.org.tr/mevzuat/Uluslararasi/ DTB/Amsterdam.htm. [Erişim tarihi: 13.12.2009].
9. Warner J, McCarney R, Griffin M, Hill K, Fisher P. Participation in dementia research: rates andcorrelates of capacity to give informed consent. J Med. Ethics. 2008; 34: 167-170.
10. Krizova E. Simek J. Theory and practice of informed consent in the Czech Republic. J. Med. Ethics. 2007; 33: 273-277.
11. DeCosta A, D’Souza N, Krishnan S, Chhabra MS, Shihaam I, Goswami K. Community based trials and informed consent in rural North India. J. Med. Ethics. 2004; 30: 318-323.
12. Hill Z, Tawiah-Agyemang C, Odei-Danso S, Kirkwood B. Informed consent in Ghana: what do participants really understand? J. Med. Ethics. 2008; 34: 48-53.
13. Parsons B, Kennedy M. A review of recorded information given to patients starting to take clozapine and the development of guidelines on disclosure, a key component of informed consent. J. Med. Ethics. 2007; 33: 564-567.
14. Beishuizen J, Stoutjesdijk E, Spuijbroek S, Bouwmeester S, Van der Geest H. Understanding abstract expository texts. British Journal of Educational Psychology. 2002; 72: 279-297.
15. Beishuizen J, Asscher J, Prinsen F, Elshout- Mohr M. Presence and place of amin ideas and examples in study texts. British Journal of Educational Psychology. 2003; 73: 291-316.
16. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Oral Contraceptives. Cilt 2. Ulusal Aile Planlaması Rehberi. 2.Baskı. Ankara. 2000, s. 367-397.
17. Coşkun M. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim üyesi ile özel görüşme. Adana. 2005.
18. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus Sağlık Araştırmaları (TNSA). 2008, s. 7.
19. Aras Ş, Orçın E, Özan S, Şemin S. Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerinin cinsel bilgi, tutum ve davranışları. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2004; 4(1): 23-28.
20. Orçın E, Aras Ş, Açık R. Üniversiteli gençlerin cinsel tutum ve davranışları. Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi. 2003; 17: 169-174.
21. Topbaş M, Çan G, Kapucu M. Trabzon'da bazı liselerdeki adolesanların aile planlaması ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkındaki bilgi düzeyleri. Gülhane Tıp Dergisi. 2003; 45(4): 331-337.
22. Civaner M, Terzi C. Hastanın kendi kaderini tayini hakkı: Aydınlatılmış onam. Ulusal Cerrahi Dergisi. 2001; 17(2): 82-91.
23. El-Wakeel H, Taylor GJ, Tate JJT. What do patients really want to know in an informed consent procedure? A questionnaire-based survey of patients in the Bath area, UK. J Med Ethics. 2006; 32: 612-616.
24. Ethics in Medicine University of Washington School of Medicine. Informed Consent. Erişim: http://depts.washigton.edu/bioethx/topics/consnt dl.html [Erişim Tarihi: 18.04.2006].
25. Flory J, Emanuel E. Interventions to ımprove research participants’ understanding in ınformed consent for research. JAMA. 2004; 292(13): 1593-1601.
26. Lynöe N, Hoeyer K. Quantitative aspects of informed consent: considering the dose response curve when estimating quantity of information. J. Med. Ethics. 2005; 31: 736-738.
27. Swartling U, Helgesson G. Self-assessed understanding as a tool for evaluating consent: reflections on a longitudinal study. J. Med. Ethics. 2008; 34: 557-562.
28. Moodley K, Pather M, Myer L. Informed consent and participant perceptions of influenza vaccine trials in South Africa. J. Med. Ethics. 2005; 31: 727-732.
29. Barnett AT, Crandon I, Lindo JF, Gordon- Strachan G, Robinson D, Ranglin D. An assessment of the process of informed consent at the University Hospital of the West Indies. J. Med. Ethics. 2008; 34: 344-347.