MEMNUN SEVEN, Aygül AKYÜZ, Neşe SEVER, Şefika DİNÇER

Kanser tanısı alan hastaların yaşadığı fiziksel ve psikolojik semptomların belirlenmesi

AMAÇ: Bu çalışmada amaç, kanser tanısı alan hastaların yaşadığı fiziksel ve psikolojik semptomların, yaşanma sıklığının ve şiddetinin değerlendirilmesidir. YÖNTEM: Kesitsel tipteki bu araştırmanın örneğini, Şubat-Ağustos 2010 tarihleri arasında Ankara ilinde bir üniversite hastanesinde, Onkoloji Bilim Dalında tedavi alan ve araştırmaya katılmaya kabul eden 142 kanser hastası oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında “Hasta Tanımlama Formu”, psikolojik ve fiziksel semptomlarını değerlendirmek amacıyla “Beck Depresyon Envanteri (BDE)”, “Beck Anksiyete Envanteri (BAE)” ve “Edmonton Semptom Tanılama Ölçeği (ESTÖ)” kullanılmıştır. BULGULAR: Hastaların yaş ortalaması 49,35±36,61’dir ve %54,9’u ayaktan tedavi almaktadır. Çalışmaya dâhil edilen hastaların %16,2’si kolon kanseri, %13,4’ü meme kanseri tanısı almışlardır. Hastaların BDE puan ortalaması 8,59±6,36 olup, araştırma kapsamına dâhil edilen hastaların %88,7’nin BDE’ye göre depresif belirtiye sahip olduğu belirlenmiştir. BAÖ puan ortalaması ise 11,39±7,53 olarak hesaplanmıştır. Hastaların en sık yorgunluk (%87,3), nefes darlığı (%76,1) ve uykusuzluk (%67,6) yaşadıkları belirlenmiştir. Hastaların en şiddetli yaşadığı semptomlar ise, iştahsızlık (6,02±2,77), yorgunluk (5,33±2,09) ve uykusuzluktur (5,04±2,42). SONUÇ: Bu çalışma bulguları göstermektedir ki, kanser hastalarında en sık görülen ve en şiddetli hissedilen semptomlar yorgunluk, uykusuzluk ve depresif belirtilerdir. Bazı semptomlar kanser hastalarının çoğu tarafından yaşanırken, bazı semptomlar daha az hasta tarafından, fakat daha şiddetli olarak yaşanabilmektedir. Bu nedenle kanser hastalarının yaşadığı semptomların hem sıklığının hem de hastanın bu semptomları ne şiddette hissettiğinin kişisel olarak ayrıntılı bir şekilde değerlendirmesi gerekmektedir.

[Studying the physical and psychological symptoms of patients with cancer]

AIM: Aim of the descriptive study was to evaluate the frequency and severity of physical and psychological symptoms so as to determine palliative care needs of cancer patients. METHOD: Total 142 patients who were treated in oncology clinic at an university hospital were enrolled in the cross sectional research. “Descriptive Information Questionnaire” was developed by the authors and the adapted “Beck Depression Inventory (BAI)” and “Beck Anxiety Inventory (BDI)”, “Edmonton Symptom Assessment System (ESAS)” to evaluate psychological and physical symptoms were used to collect data. RESULTS: The mean age was 49.35±36.61 years and 54.9% of them were out-patients. %16.2 of the patients were diagnosed with colon and 13.4% breast cancer. The mean BDI score was 8.59±6.36 and 88.7% the patients have depressive symptoms. The mean BAI score was 11.39±7.53. The three most frequent problems were fatigue (87.3%), breathlessness (76.1%), and insomnia (67.6%). The mean of the highest-ranking problems were anorexia (6.02±2.77), fatigue (5.33±2.09) and insomnia (0.04±2.42). CONCLUSION: The study shows that some symptoms might be experienced by majority of the cancer patients as well as some symptoms might be felt more severe by fewer patients. Therefore, It should be assessed that both the frequency and severity of symptoms that patients experienced associated with cancer and its’ treatment individually and focusing on primary care.

PDF

___

1. Jadoon NA, Munir W, Shahzad MA, Choudhry ZS. Assessment of depression and anxiety in adult cancer outpatients: a cross-sectional study, BMC Cancer, 2010, 10:594.
2. Güleç G, Büyükkınacı A. Kanser ve Psikiyatrik Bozukluklar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011; 3(2):343-367.
3. World Health Organization (WHO) (2008). World health statistics. 2008, ISBN 978 92 4 0682740 (electronic version).
4. Tuncer M. (Ed). Türkiye'de Kanser Kontrolü, Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı yayını, Ankara. 2009.
5. Boyle P, Levin B. Dünya Kanser Raporu 2008, Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası Kanser Araştırmaları Kurumu. 2008.
6. Aslan Ö, Vural H, Kömürcü Ş, Özet A. (2006) kemoterapi alan kanser hastalarına verilen eğitimin kemoterapi semptomlarına etkisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 10(1);15-28.
7. Sadırlıoğlu SK. Kanserli Hastalarda Semptom Kontrolünün Değerlendirilmesi, T.C. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı İç Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans Programı. Yüksek Lisans Tezi, Edirne, 2008.
8. Yeşilbalkan ÖU, Akyol AD, Çetinkaya Y, Altın T, Ünlü D. Kemoterapi Tedavisi Alan Hastaların Tedaviye Bağlı Yaşadıkları Semptomlar ve Yaşam Kalitesine Olan Etkisinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2005;21 (1):13-31.
9. Karakaş S. Kanser Hastalarının Hastalığı Değerlendirme Biçimlerinin Anksiyete Depresyon ve Yaşam Kalitesine Etkisi, T.C Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikyatri Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Erzurum, 2007.
10. Ell K, Xie B, Wells A. Nedjat-Haiem F, Lee P. Vourlekis B. Economic Stress Among Lowincome Women with Cancer, Effects on Quality of Life. Cancer. 2008;112(3).
11. Dedeli Ö., Fadıllıoğlu Ç.,Uslu R. Kanserli Bireylerin Fonksiyonel Durumları ve Algıladıkları Sosyal Desteğin İncelenmesi. Türk Onkoloji Dergisi, 2008;23(3):132-139.
12. Stein KD ve ark. Validation Of Modified Rotterdam Symptom Checklist For Use With Cancer Patients In The United States. J Pain Symptom Manag. 2003;26(5): 975-989.
13. Kutlu R, Çivi1 S, Börüban M C, Demir A. Kanserli Hastalarda Depresyon ve Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, 2011;27(3):149-153.
14. De Conno F, Panzeri C, Brunelli C, Saita L, and Ripamonti C. Palliative Care in a National Cancer Center: Results in 1987 vs. 1993 vs. 2000. J Pain Symptom Manag. 2003:25(6). 499-511
15. Hoekstra J, Bindels P E, Van Duijn N P, Schade E. The Symptom Monitor. A Diary for Monitoring Physical Symptoms for Cancer Patients in Palliative Care: Feasibility, Reliability and Compliance. J Pain Symptom Manag. 2004;27( 1); 24-35.
16. Fan G, Filipczak L, Chow E. Symptom clusters in cancer patients: a review of the literature. Curr Oncol. 2007:14(5);173-179.
17. Kirkova J, Walsh D, Aktas A, Davis MP. Cancer Symptom Clusters: Old Concept But New Data. Am J Hosp Palliat Care 2010:27(4);282 -288.
18. Hisli N. Beck Depression Envanteri’nin geçerliği üzerine bir çalışma. Psikoloji Dergisi. 1988;6:118–122.
19. Öner N. Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler, 2. Baskı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2006.
20. Sadırlı S. K, Ünsar S. Kanserli Hastalarda Edmonton Semptom Tanılama Ölçeği (ESTÖ): Türkçe Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2009; 11(4):79-95.
21. Karabulutlu EY, Bilici M, Çayır K, Tekin SB, Kantarcı R, Coping, Anxiety and Depression in Turkish Patients with Cancer European Journal of General Medicine 2010;7(3):296- 302.
22. Pasquini M, Biondi M., Depression in cancer patients: a critical review, Clinical Practice and Epidemiology in Mental Health 2007:3(2).
23. Tsai JS, Wu CH, Chiu TY, Chen CY. Significance of Symptom Clustering in Palliative Care of Advanced Cancer Patients. J Pain Symptom Manag. 2010: 39(4); 655- 662.
24. Sigurdardottir K.R. Haugen D.F., Prevalence of distressing symptoms in hospitalised patients on medical wards: A cross-sectional study , BMC Palliative Care 2008, 7:16.
25. Tokgöz G, Yaluğ İ, Özdemir S, Yazıcı A, Uygun K, Aker T. Kanser hastalarında majör depresyon yaygınlığı ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2008; 9:59-66.
26. Chen M-L, Tseng H-C. Symptom clusters in cancer patients. Support Care Cancer. 2006:14; 825–830.
27. Henry DH, Viswanathan HN, Elkin EP. Traina S, Wade S, Cella D. Symptoms and treatment burden associated with cancer treatment: results from a cross-sectional national survey in the U.S. Support Care Cancer. 2008;16:791–801.
28. Nazik E, Arslan S, Nazik H, Narin MA, Karlangic H, Koc Z, Anxiety and Symptom Assessment in Turkish Gynecologic Cancer Patients Receiving Chemotherapy, Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 2012:13;3129-3133.
29. Strömgren AS, Groenvold M, Pedersen L, Olsen AK, Sjogren P. Symptomatology of cancer patients in palliative care: content validation of self-assessment questionnaires against medical records. Eur J Cancer. 2002;38:788–794.
30. Carr D, Goudas L, Lawrence D, et al. Management of Cancer Symptoms: Pain, Depression, and Fatigue. Evidence Report/Technology Assessment. Agency for Healthcare Research and Quality. AHRQ Publication No. 02-E032. Rockville, MD. 2002.