Ahmet ASLAN, Muhyittin TEMİZ, Yılmaz Yiğit, Rana CAN, Elif CANBOLANT, Filiz YİĞİT

Hemşirelik Yüksek Okulu öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi, tutum ve davranışları

Bu çalışmada, Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin meme kanseri hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması amaçlanmıştır. Çalışma, Eylül 2006-Kasım 2006 tarihleri arasında, Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) Hemşirelik Yüksekokulu’nda gerçekleştirilmiştir. Yüksekokul öğrencilerinin (n=102) %98,0’ına (n=100) ulaşılmıştır. Çalışma, gözlem altında anket uygulama tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin meme kanseri ile ilgili bilgi kaynakları arasında %47 ile gazete-televizyon, %32 ile tıp kitapları ve internet ilk sıralarda yer almaktadır. Meme kanseri’da en sık görülen bulgulara ilişkin olarak verilen tüm yanıtlar arasında ilk sıralarda memede kitle (% 54,6), ağrı (% 24,1), meme başı çökmesi (% 12,8) yer almaktadır. Öğrencilerin %63’ü kendi kendine meme muayenesini (KKMM) yapmaktadır. KKMM yapanların 29’u (%46) aklına geldikçe, 26’sı (%41,3) ayda bir, 6’sı (%9,5) haftada bir sıklıkta yapmaktadır. KKMM %41,3 (26) ile okuldan, %22,2 (14) ile doktordan, %20,6 ile ebe/hemşireden, %9,5 (6) ile de tıp kitaplarından öğrenilmiştir. KKMM yapmama nedeni olarak, öğrencilerin %51,4’ü (19) bilgi yokluğu, %24,3’ü (9) ihmal, %8,1’i (3) kitle korkusu, %8,1’i (3) şikayet yokluğu ve %8,1’i de (3) gerekliliğine inanmamayı belirtmiştir. Öğrencilerin %95’i kliniksel meme muayenesini (KMM) hiç yaptırmamıştır. KMM yaptırmama nedeni olarak %53,7 (51) ile ihmal, %18,9 (18) ile bilgi yokluğu ve %8,4 (8) ile de gerek duyulmaması belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları, Meme neoplazmları, Anketler, Öğrenciler, hemşirelik

PDF

___

1. Rimer BK: Breast cancer screening. In Harris JR, Lippman ME, Morrow M, Hellman S. Diseases of the breast. Philadelphia. Lippincott Co. 1996
2. Aslan A, Temiz M, Beşirov E, Aban N. Meme kanseri taraması. Meme Hastalıkları Dergisi. 2004;11:2:4-11
3. Humphrey LL, Helfand M, Chan BK, Woolf SH. Breast cancer screening: a summary of the evidence for the U.S. Preventive Services Task Force.Ann Intern Med. 2002 Sep 3;137(5 Part 1):347-60
4. Sağlık bakanlığı 1999. Türkiye’de kadınlarda en sık görülen kanser türü. http://www.saglik.gov.tr/extras/statistics (Ulaşım Tarihi: 22.03.2007)
5. American Cancer Society. In: Cancer Facts & Figures— 1999, American Cancer Society, Atlanta, GA (1999), 1–36
6. Secginli S, Nahcivan NO. Reliability and validity of the breast cancer screening belief scale among Turkish women. Cancer Nurs. 2004;27(4):287-94
7. Çadır G, Eksen M, Bütüner E, Tüzen H, Yetim H, Othan K, Arslan K. Muğla merkez, Bayır, Yerkesik ve Yeşilyurt Sağlık Ocağı bölgelerinde yaşayan kadınların Meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi konusundaki bilgi ve uygulama durumlarının belirlenmesi. Uluslarası insan bilimleri dergisi ISN:1303-5134. 29.09.2004 www.insanbilimleri.com/ojs/index.php/uib/article/viewPDFInterstitial/124/123
8. Maurer F. A peer education model for teaching breast selfexamination to undergraduate college women. Cancer Nurs 1997;20: 49–61.
9. Baxter N. Preventive health care, 2001 update: should women be routinely taught breast self-examination to screen breast cancer? Can Med Assoc J. 2001; 164: 1837– 1846.
10. Secginli S, Nahcivan NO. Factors associated with breast cancer screening behaviours in a sample of Turkish women: a questionnaire survey. Int J Nurs Stud. 2006 Feb;43(2):161-71.
11. Karahan Aktan, Topuzoğlu A Harmancı H. Hemşirelerin Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma Ve Mamografi Çektirmeye Yönelik Davranışlarını Etkileyen Faktörler. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi
12. Sağlık Bakanlığı 2003, Kanser taraması konulu bir konsey tavsiyesi için öneri. Halatcı F, Fidaner C. http://www.saglik.gov.tr/extras/birimler/ksdb/ABkanser_tarama_tav_kar.doc (Ulaşım Tarihi :28.03.2007)
13. Persson K, Svensson PG, Ek AC. Breast self-examination: an analysis of self-reported practice. J Adv Nurs 1997;25: 886–892.
14. Fung SY. Factors associated with breast self-examination behaviour among Chinese women in Hong Kong. Patient Educ Couns 1998;33: 233–243.
15. Wardle J, Steptoe A, Smith H. Breast self-examination: attitudes and practices among young women in Europe. Eur J Cancer Prev 1995;4: 61–68.
16. Ishida DN, Toomata-Mayer TF, Braginsky NS. Beliefs and attitudes of Samoan women toward early detection of breast cancer and mammography utilization. Cancer 2001; 91:(1): 262–266
17. Jarvandi S, Montazeri A, Harirchi I, Kazemnejad A. Beliefs and behaviours of Iranian teachers toward early detection of breast cancer and breast self-examination. Public Health 2002. 116; 4: 245-249