Kürşat ÖZŞAHİN, Aydan ÜNSAL, Ferit ERDOĞAN, ÇİĞDEM GEREKLİOĞLU, COŞKUN BAKAR, İbrahim TOKALAK

Sigara bırakma üzerinde etkili faktörler: Aile hekimliği poliklinik hastaları üzerinde bir çalışma

Ülkemizde toplumun yaklaşık % 40’ı sigara içmekte ve her yıl 100 bin kişi sigaranın neden olduğu sağlık sorunları nedeni ile kaybedilmektedir. Bu çalışmanın amacı sigarayı bırakmayı başarmış hastaların, genel özellikleri ve sigarayı bırakmalarında rol oynadığı düşünülen faktörlerin irdelenmesidir. Başkent Üniversitesi, Adana Hastanesi, Aile Hekimliği Polikliniği’ne başvuran 3342 hasta (1085 erkek – 2257 kadın) içinden sigarayı bırakmış olan 135 olgu (95 erkek ve 40 kadın) cinsiyet, yaş, tahsil durumları, çekirdek ailesinde sigara içen olup olmaması, sigaraya maruz kalma süreleri ve bırakma girişim sayıları bakımından irdelendi. Kadınların 10’u (%25) nedensiz, 12’si (%30) bir sağlık sorunu nedeniyle veya hekim tavsiyesiyle ve 18’i (%45) de görsel ve yazılı medyanın ve sigara karşıtı kampanyaların etkileriyle sigarayı bıraktıklarını beyan ettiler. Erkeklerin 10’u (%10,5) nedensiz, 56’sı (%58,9) bir sağlık sorunu nedeniyle veya hekim tavsiyesiyle, 29’u (%24,4) medyanın etkisiyle sigarayı bıraktıklarını beyan ettiler. Çalışma grubumuz için sigara bırakma konusunda en önemli iki faktör medya-sigara karşıtı kampanyalar ve sağlık sorunları - hekim tavsiyesi olup, bu konuda hekimlerimize büyük sorumluluk düşmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aile hekimliği, Sigara içme, Sigarayı bırakma

Factors effective on smoking cessation: A study on family practice patients

Nearly 40% of the Turkish adults are smoking and every year 100.000 lose their lives due to the problems caused by smoking. In this study we aimed to assess both the general features of patients who have stopped smoking at least for a year and the factors that might have caused them stop smoking. Of 3342 patients (1085 male- 2257 female) 135 (90 male -45 female) who had stopped smoking, admitting to the family practice outpatient polyclinic of Baskent University Adana Hospital were recruited in the study. They were reviewed for gender, age, any smoker in the family, education, duration of tobacco exposure and number of attemps for smoking cessation. 25% of women and 10,5% of men gave no reason for smoking cessation. 30% of women and 58,9% of men declared a physician advice or a personel health problem for cessation. 45% of women and 24,4% percent of men stated media and anti smoking campaigns as their reason for smoking cessation. For our study population anti smoking campaigns and media together with a health problem and physician advice seem to be main predictors of smoking cessation and doctors must play an important role on the issue.

Keywords:

Family Practice, Smoking, Smoking Cessation,

PDF

___

1. WHO. Advancing knowledge on regulating tobacco products Oslo, Norway Tob Control 2000;9:224-6
2. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 11 Mayıs Anneler Günü Sigarayı Bırakma Kampanyası Bilgi Notu, www.saglik.gov.tr
3. Corrao MA, Guindon GE, Sharma N, Shokoohi DF. Tobacco Control Country Profiles. Atlanta GA; American Cancer Society 2000;344
4. TC Sağlık Bakanlığı, Hıfzısıhha Mektebi Müdürlüğü, Başkent Üniversitesi (2005), “Ulusal Hastalık Yükü Maliyet Etkinlik Çalışması, Hastalık Yükü-Final Raporu”, Ankara,2005.
5. Tütün Kullanımında Global Trendler. Sigara İçmenin Sağlık Üzerindeki Sonuçları, Salgını Durdurmak. Yönetimler ve Tütün Kontrolünün Ekonomisi. Dünya Bankası Yayını. Çev. Taş Ş. İstanbul: Yüce Reklam Yayım Dağıtım A.Ş, 2000;1-28.
6. Cohen S, Lichtenstein E, Debunking myths about selfquitting. Evidence from 10 prospective studies of persons who attempt to quit smoking by themselves. Am Psychol. 1989;44 (11):1355–65.
7. Hymowitz N, Cummings KM, Hyland A, et al. Predictors of smoking cessation in a cohort of adult smokers followed for five years. Tob Control. 1997;6:57-62
8. Rice VH,Templin T, Fox DH et al, Social context variables as predictors of smoking,Tob Control. 1996;5 (4):280
9. Osler M, Prescott E, Psychosocial, behavioural, and health determinants of successful smoking cessation: a longitudinal study of Danish adults. Tob Control 1998;7 (3):262-7
10. Chandola T, Head J, Bartley M, Socio-demographic predictors of quitting smoking: how important are household factors? Addiction. 2004;99 (6):770-7.
11. Stockton MC, McMahon SD, Jason LA. Gender and smoking behavior in a worksite smoking cessation program. Addict Behav. 2000;25 (3):347-60.
12. Tunstall CD, Ginsberg D, Hall SM, Quitting Smoking, Int J Addict 1985;20 (6-7):1089-112
13. Sargent JD Mott LA, Stevens M. Predictors of smoking cessation in adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med. 1998;152 (4):388-93.
14. Glynn TJ, Manley MW, Pechacek TF. Physician-initiated smoking cessation program: the National Cancer Institute trials. Prog Clin Biol Res 1990;339:11-25.
15. Jackson G, Bobak A, Chorlton I et al. Smoking cessation: a concensus statement with special reference to primary care. Int J Clin Pract 2001; 55:385-92.