Günferah ŞAHİN, Ersin USKUN, RECEP AY, Serdal ÖĞÜT

Elma yetiştiriciliği alanında çalışanların tarım ilaçları konusunda bilgi, tutum ve davranışları

AMAÇ: Bu araştırmanın amacı, elma yetiştiriciliği alanında çalışan bireylerin yaşadığı hanelerde pestisit ile zehirlenme sıklığını belirlemek, ilaçlama yapan bireylerin tarım ilaçları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmektir. YÖNTEM: Araştırma Isparta’da elmacılığın yoğun olarak yapıldığı Eğirdir ve Gelendost ilçelerine bağlı altı köyde gerçekleştirildi. Sosyodemografik özelliklerini ve tarım ilaçlarının doğru kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmek üzere hazırlanmış anketler kullanılarak veriler toplandı. Son bir yıl içinde tarım ilacı ile zehirlenme pestisit zehirlenme sıklığı belirlendi. BULGULAR: Araştırma grubunda son bir yıl içinde tarım ilacı ile zehirlenme sıklığı %1,3 olarak belirlendi. Zehirlenme olgularının %75’i 15 yaş altındaydı. Araştırma grubunun %71’inde ilaçlama ve sonrasında sağlık şikâyetleri görülmekteydi. Çiftçilikle geçimini sağlayan bireylerde şikâyet görülme sıklığı diğerlerinden yüksekti. Bireylerin ilaçlama sırasında kişisel koruyucu önlemlere yeterince dikkat etmedikleri, eldiven, maske, özel giysi ve çizme giymeden ilaçlama yaptıkları, önerilen dozun üzerinde ilaç kullandıkları, ilaçlama sonrası hasat öncesi beklenmesi gereken süreye uymadıkları belirlendi. SONUÇ: İlaçlamada aktif çalışan bireylerin tarım ilaçlarının önerilen dozda kullanımı, tarım ilacı kalıntılarının çevreye, ürüne ve dolaylı olarak insana verebileceği zararlar, koruyucu önlemler konusunda düzenli eğitimlerinin gerekliliği ortaya çıkmıştır.

The knowledge, attitude and behaviour of employees agriculture area about pesticide

AIM: The aims of this study were; to determine incidence of pesticide intoxication among individual who live in homes with farmers and to evaluate the knowledge, attitude and behavior of employees agriculture area about pesticide. METHOD: The study was conducted in six villages in Egirdir and Gelendost districts where the most commonly apple produced and pesticide applied. In addition, the data were collected using the questionnaire prepared to evaluated sociodemographic status, individual pesticide application, information about pesticides. The incidence of pesticide intoxication was determined during the last year. RESULTS: The prevalence of pesticide poisoning was defined as 1.3% in the research group in the past year. Seventy five of poisoning cases were under 15 years. The various symptoms and complaints were seen in 71% of the research group during application or then. Those were determined that personal protective measures were not careful enough, and gloves, masks, special clothing and boots were not worn during spraying, and pesticide application was made more than the recommended dose, and the time required to wait were not followed after application and before harvest. CONCLUSION: Individuals who apply the pesticides should be educated systematically about the recommended dosages, some harmful effects substance to environment, products and to human health, together with protection methods.

PDF

___

1. Delen N, Durmuşoğlu E, Güncan A, Güngör N, Turgut C, Burçak A. Türkiye’de pestisit kullanımı, kalıntı ve organizmalarda duyarlılık azalışı sorunları. Ankara. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongre, 2005, s. 629-648.
2. Kutlu Ş. Pestisit güvenliği. Ankara, I.Ulusal Çevre Hekimliği Kongresi, 2006.
3. Demircan V, Yılmaz H. Isparta ili elma üretiminde tarımsal ilaç kullanımının çevresel duyarlılık ve ekonomik açıdan analizi. Ekoloji Dergisi. 2005; 57: 15-25.
4. Ay R, Karaca İ, Seçilmiş H. Isparta ilindeki elma bahçelerinde yaygın kullanılan chlorpyrifos ve diazinonun kalıntı düzeylerinin HPLC ile belirlenmesi. Türk. Entomol. Derg. 2003; 27(4): 293-304.
5. Öğüt S, Küçüköner E. Isparta ve çevresinde tarımsal üretiminde kullanılan önemli tarım ilaçları (pestisitler). Erzurum. Türkiye 10. Gıda Kongresi Bildiri Kitabı, 2008, s. 1095-1098.
6. Güler Ç, Çobanoğlu Z. Pestisitler. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No: 52. Ankara. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, 1997.
7. WHO. Environmental Health Criteria: Methyl parathion. IPCS. Geneva. 1993, p. 244.
8. Blasiak J, Kowalik J. Effect of paraoxon-methyl and parathion-methyl on DNA in human lymphocytes and protective action of vitamin C. Pes. Sci. 1999; 55: 1182-1186.
9. Çetin N, Bilgili A, Eşsiz D, Eraslan G. Tavşanlarda diklorvos’un elektrokardiyogram üzerine etkisi. F. Ü. Sağlık Bil. Derg. 2006; 20(3): 179-183.
10. WHO. Public Health Impact of Pesticides Used in Agriculture, Report of WHO/UNEP Working Group. WHO. Geneva. 1989.
11. Öncü M, Gültekin F, Karaöz E, Altuntaş İ, Delibaş N. Chlorpyrifos-etil tarafından oluşturulan oksidatif hasarın sıçan karaciğerine etkileri. T Klin Tıp Bilimleri. 2002; 22: 50-55.
12. Öncü M, Gültekin F, Karaöz E, Altuntaş İ, Delibaş N. Nephrotoxicity in rats induced by chlorpryfosethyl and ameliorating effects of antioxidants. Human & Experimental Toxicology. 2002; 21: 223-230.
13. Sataloğlu N, Aydın B, Turla A. Pestisit zehirlenmeleri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(3): 169-74.
14. Kara İH, Güloğlu C, Karabulut A, Orak M. Sociodemographic, clinical, and laboratory features of cases of organic phosphorus intoxication who attended the Emergency Department in the Southeast Anatolian Region of Turkey. Environ Res. 2002; 88(2): 82-3.
15. Aygün D, Doğanay Z, Altıntop L, Güven H, Onar M, Deniz T, et al. Serum acetylcholinesterase and prognosis of acute organophosphate poisoning. J Toxicol Clin Toxicol. 2002; 40(7): 903-10.
16. Sahin HA, Sahin I, Arabaci F. Sociodemographic factors in organophosphate poisonings: a prospective study. Hum Exp Toxicol. 2003; 22(7): 349-53.
17. Yanık M, Cengiz M, Ganidağlı S, Katı M. Organofosfat içeren tarım ilacıyla intihar girişiminde bulunan hastada anestezili elektrokonvulsif tedavi sonrası uzamış apne: bir olgu sunumu. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2003; 13(4): 188-90.
18. Thiermann H, Szinicz L, Eyer F, Worek F, Eyer P, Felgenhauer N, et al. Modern strategies in threapy of organophosphate poisoning. Toxicol Lett. 1999; 107(1-3): 233-9.
19. Bronstein AC, Spyker DA, Cantilena LR, Green JL, Rumack BH, Heard SE. 2007 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers’ National PoisonData System (NPDS): 25th Annual Report. Clinical Toxicology. 2008; 46: 927-1057.
20. Mollahaliloğlu S, Hülür Ü, Yardım N, Özbay H, Çaylan A, Ünüvar N, Aydın S. Türkiye’de Sağlığa Bakış 2007. Ankara. Bölük Ofset Matbaacılık, 2007.
21. Tomruk Ö, Öğüt S, Çetin NG. Acil servise başvuran pestisit zehirlenmelerinin değerlendirilmesi. Akademik Acil Tıp Dergisi. 2009; 8(4): 33-37.
22. Anonim. Gezici tarım işçi ailelerinin mecburi öğrenim çağındaki çocuklarının eğitimi ile ilgili araştırma raporu. Ankara. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü, 1990.
23. Özbekmezci Ş, Sahil S. Mevsimlik tarım işçilerinin sosyal, ekonomik ve barınma sorunlarının analizi. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. 2004; 19(3): 261- 274.
24. McEven FL, Stephenson GL. The use and significiance of pesticides in the environment. New York. John Wiley & Sons Pub, 1979.
25. Amdur MO, Doull J, Klassen CD. Casarett and Doull’s Toxicology: The Basic Science of Poisons. New York. Pergamon Press, 1991, p. 565-623.
26. Guest JA, Copley MP, Homernic KL. Carsinogenic effects of pesticides. Pathol. Pharmacol. 1991; 71(3): 387-390.
27. Ami BH, Haim SA. Direct effect of phosphamidon on isolated working rat heart electrical and mechanical function. Toxicol Apply Pharmacol. 1992; 110(3): 429-434.
28. Izushi F, Ogata M. Hepatic and muscle injuries in mice treated with heptachlor. Toxicol. Lett. 1990; 54(1): 47-54.
29. Weizman Z, Sofer S. Acute pancreatitis in children with anticholinesterase insecticide intoxication. Pediatrics. 1992; 90(2): 204-206.
30. Blasiak J, Walter Z, Bawronska M. The changes of osmotic fragility of pig erytrocytes induced by organophosphorus insecticides. Acta Biochim. Pol. 1991; 38(1): 75-80.
31. Blain PG. Aspect of pesticide toxicology. Adverse Drug React Acute Poisoning Rev. 1990; 9(1): 37- 68.
32. Moses M. Pesticide-related health problems and farmworkers. AAOHN J. 1989; 37(3): 115-130. 33. Çömelekoglu Ü, Mazmancı B. Pestisidlerin Kronik Etkisine Maruz Kalan Tarım İsçilerinde Eritrosit Süperoksit Dismutaz ve Katalaz Aktiviteleri. Turk J Biol. 2000; 24: 483-488.
34. Özçelik N, Soyöz M. Zirai Mücadelede Kullanılan Pestisitlerin Sitogenetik Etkileri. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2000; 7(1): 7-9.
35. Recena MC, Caldas ED, Pires DX. Pesticides Exposure in Culturama, Brazil-Knowledge, Attitudes, and Practices. Environmental Research. 2006; 10: 230-236.
36. Çömelekoglu Ü, Arpacı A, Mazmancı B. Pestisidlerle kronik olarak karsılasan tarım isçilerinin pestisidlerden korunma konusundaki tutumları. Ankara. 3. Isçi Saglıgı Kongresi, 1998.
37. Çömelekoğlu Ü, Mazmancı B, Arpacı A. Pestisidlerin kronik etkisine maruz kalan tarım işçilerinde karaciğer fonksiyonlarının incelenmesi. Turk J Biol. 2000; 24: 461-466.
38. Senthilselvan A, Mcduffıe HH, Dosman JA. Association of asthma with use of pesticides. Am. Rev Respir Dis. 1992; 146: 884-887.
39. Hassan GA, Salem MH, Abd-Allah GA, Shakere N, Abo-Elezz Z. Effect of organophosphorus (dimethoate) and pyrethroid (decamethrin) pesticides on plasma levels of cortisol and thyroxine, and on some haematological characteristics in growing male rabbits. Indian J Anim Sci. 1988; 58: 1395-1401.
40. Sharp DS. Delayed health hazard of pesticide exposure. Am. Rev Publ Health. 1986; 7: 441- 471.
41. Boyraz N, Kaymak S, Yiğit F. Eğirdir İlçesi Elma Üreticilerinin Kimyasal Savaşım Uygulamalarının Genel Değerlendirilmesi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi. 2005; 19(36): 37-51.
42. Karakaya M, Boyraz N. Gıda kirlenmesinde pestisitler ve korunma yolları. Ekoloji Çevre Dergisi. 1992; 1(4):11-15.
43. Tanrıvermiş H. Orta sakarya havzası'nda domates üretiminde tarımsal ilaç kullanımının ekonomik analizi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 42. Ankara. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 2000.
44. Çetin BH. Organik fosfatlı pestisitlerin postmortem materyalden identifikasyonu. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, 1998, s. 2-4.