Diyaliz üniteleri ve nefroloji servislerinde çalışan hemşirelerin karşılaştıkları mesleki riskler ve sağlık sorunları

AMAÇ: Bu çalışma diyaliz üniteleri ve nefroloji servislerinde çalışan hemşirelerin karşılaştıkları mesleki riskleri belirlemek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. YÖNTEM: Erzurum’da bulunan hastanelerin diyaliz üniteleri ve nefroloji servislerinde çalışan 47 hemşire araştırma kapsamına alınmıştır. Verilerin toplanmasında literatür doğrultusunda hazırlanan hemşirelerin kişisel-mesleki özelliklerini, mesleki risklerini, yaşadıkları sağlık sorunlarını, kurumun ve kendilerinin iş risklerine karşı aldığı önlemleri içeren anket formu kullanılmıştır. BULGULAR: Araştırma sonucunda hemşirelerin %48,9’ unun 28-32 yaş grubunda olduğu, %38,3’ünün hemşirelik yüksekokulu mezunu olduğu, %72,3’ ünün diyaliz ünitesinde çalıştığı saptanmıştır. Hemşirelerin mesleklerini uygularken karşılaştıkları risk faktörleri enfeksiyon riski (%97,9), stres (%83), sözel şiddet (%80,9), psikolojik travma (%66), alerjik maddeler (%63,8), gürültü (%36,2) ve fiziksel şiddet (%23,4) olarak sıralanmıştır. Hemşirelerde görülen sağlık sorunlarında ilk sırada bel ağrısının yer aldığı görülmüştür. SONUÇ: Araştırma sonucunda hemşirelerin mesleklerini uygularken karşılaştıkları risk faktörleri içerisinde en yüksek oranda enfeksiyon riskinin, sağlık sorunları arasında da bel ağrısının yer aldığı, kurumların ve hemşirelerin mesleki risklerin ve sağlık sorunlarının azaltılmasına yönelik girişimlerinin yeterli olmadığı saptanmıştır.

Occupational risk factors and health problems faced by nurses that working dialysis unit and nephrology service

AIM: This study is carried out descriptively with the aim of determining occupational risks the nurses working in dialysis units and nephrology services. METHOD: 47 nurses working in dialysis and nephrology units of the hospitals in Erzurum were included in the study content. In the collection of the data, questionnaire form prepared in the light of literature and including the preventions taken by nurses themselves or their organizations against the professional risks they faced, or personal problems the nurses experienced, professional risk or professional-personal features was used. RESULTS: In the result of the study, it was detected that 48.9% of the nurses was at 28-32 age group, and that 38.3% of the nurses graduated from nursing higher school, and that 72.3% of the nurses worked in dialysis unit. It was found out that while practicing their professions, the nurses expressed that infection risk (97.9%), stress (83%), verbal abuse (80.9%), psychiatric trauma (66%), allergic substance (63.8%), the noise (36.2%), and physical abuse (23.4%) were the risk factors they raced in working medium .In the health problem seen in the nurses, in the first row is lumbago. CONCLUSION: In the result of the study, it was found out that while practicing their professions, the nurses expressed that infection risk was the highest rate among the risk factors they raced in working medium and, in the health problem seen in the nurses, in the first row is lumbago and that the nurses and organizations’ attempts which will reduce the risks were not sufficient.

PDF

___

1. Abbasoğlu S, Emiroğlu C, İlhan NM, Koşar L, Kesedar S, Müezzinoğlu A. Sağlık çalışanlarının sağlığı kime emanet. Toplum ve Hekim. 2006; 21 :173-178.
2. Çukur M. Örgütsel stres yönetimi. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi. 2001; 3 :7-11.
3. Alçelik A, Deniz F, Yeşildal N, Mayda AS, Şerifi B. AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesinde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull. 2005; 4(2): 55-65.
4. Demir A. Hemşirelerin vardiya ile çalışmalarının anksiyete ve arteryal kan basıncına etkisinin irdelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;8(2):40-54.
5. Yeşildal N. Sağlık hizmetlerinde iş kazaları ve şiddetin değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull. 2005; 4 (5): 280-302.
6. Dıraçoğlu D. Sağlık personelinde kas- iskelet sistemi ağrıları. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2006; 26: 132-139.
7. Akalın E, Akova M, Balkancı F ve ark. Sağlık personelinin mesleki riskleri. Ankara. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mezunlar Derneği Yayınları No:2, 1991, s. 25-34.
8. Ergin K, Çakırcalı E. İzmir il sınırları içinde çalışan hemşirelerin son bir yıl içinde maruz kaldıkları iğne ve kesici aletlerle yaralanma durumlarının incelenmesi. İzmir. Ege Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu Projesi, 1997
9. Özçelik FT, Günseren F, Atakan P, Mamıkoğlu L. Hemşirelerin hepatit B infeksiyonu, korunma, aşılanma konusunda bilgi, tutum ve davranışları. V. Ulusal Hemşirelik Kongresi İzmir. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü Matbaası, 1998, s. 182-185.
10. Balat A, Durmaz B, Turgut M, Otlu B, Büyükberber S, Şavlı H ve ark. Kronik hemodiyaliz hastaları ile bu ünitelerde çalışanlarda hepatit B, C, D ve E serolojik göstergeleri. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 1998; 2: 92-96.
11. Türk hemşireler derneği. Uluslararası hemşirelik konseyi (ICN). Olumlu çalışma ortamları. Kaliteli çalışma ortamları═kaliteli hasta bakımı. Htpp://www.turkhemşirelerdeneği.org.tr/index.php ?page═wm_adok. [Erişim: 11.05.2007].
12. Kılıç D, Karabulut N, Köse S. Hemşirelerin mesleki risklerinin sağlık sorunlarının ve koruyucu davranışlarının incelenmesi. MN Dahili Tıp Bilimleri. 2008; 3(1): 32-39.
13. Soyer A. Dünyada ve Türkiye’de sağlık personelinin temel sorunları. Türk Tabibler Birliği. 1992; 225-268.
14. Kızılcı S, Başer G. Hemodiyaliz ünitelerinde çalışan hemşirelerin yaşadıkları güçlükler ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. İzmir. XVI. Ulusal nefroloji, hipertansiyon, diyaliz ve transplantasyon kongresi kitabı, 1999, s. 285.
15. Ergüney S, Tan M, Sivrikaya S, Erdem N. Hemşirelerin karşılaştıkları mesleki riskler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2001; 4(1): 63-73.
16. İlhan B. Sağlık çalışanlarında görülen mesleki hastalıklar ve ölümler. Toplum ve Hekim. 2006; 21: 194-196.
17. Yılmaz E, Özkan S. Bir ilçede çalışan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2006; 1(3): 81-98.
18. Luznik Bufon T. Protection of the staff. In: Tümbay E, İnci R (eds), The international symposium and workshop on hospital hygiene and hospital infection control. İzmir. Publication of The Turkish Microbiological Society No: 28, 1996, p. 41-50.
19. Çalışkan D, Akdur R. Ankara Üniversitesi Tıp Fak. Hastanesinde çalışan hemşirelerin kendi bildirimleri ile karşılaştıkları mesleki riskler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2001; 54(2): 135-142.
20. Leight JP, Gillen M, Franks P, Sutherland S, Nguyen HH, Steenland K et al. Costs of needlestick injures and subsequent hepatitis and hiv infection. Current Medical Research and Opinion. 2007; 23: 93-106
21. Wilburn S. Needlestick and sharps injury prevention. Online Journal of Issues İn Nursing. 2004; 9(3): 1.
22. Smith DR, Wei N, Kang L, Wang RS. Musculoskeletal Disorders Among Professional Nurses in Mainland China. Journal of Professional Nursing. 2004; 20(6): 390-395.
23. Ihlebæk C, Eriksen HR. Occupational and social variation in subjective health complaints. Occupational Medicine, 2003;53:270–278.
24. Özcan E, Samancı N, Balcı N. Sağlık çalışanlarında bel ağrısı. Ankara. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi Özet Kitabı, 2001.
25. Dindar İ, İşsever H, Özen M, Tazeyurt Y. Edirne Merkezindeki Hastanelerde Görev Hemşirelerde İş ile İlgili Rahatsızlıklar ve Konulan Tanılar. Ankara. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 2. Ulusal Kongresi Özet Kitabı, Kasım 2001.
26. Güller D, İnanoğlu İ, Demirel F, Akşit H, Kaya S, Özdemir FN ve ark. Hemodiyaliz ünitesi hemşirelerinde çalışma ortamının sağlık üzerine etkisi. İstanbul. 17. Ulusal nefroloji hipertansiyon diyaliz ve transplantasyon kongresi özet kitabı, 2000.
27. Karadağ M, Yıldırım N. Hemşirelerde çalışma koşullarından kaynaklanan bel ağrıları ve risk faktörleri. Hemşirelik forumu. 2004; 7: 48-54.
28. Tezel A. Musculoskeletal Complaints Among a Group of Turkish Nurses. International Journal of Neuroscience. 2005; 115: 871-880.
29. Parlar S. Sağlık çalışanlarında göz ardı edilen bir durum: sağlıklı çalışma ortamı. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(6): 547-554.