Günümüzde, hadîs usûlünün hadîslerin anlaşılması konusundaki imkânları tartışılmayadevam etmektedir. Bu çerçevede hadîs usûlcülerine, sadece rivâyet usûlüyle ilgilendiklerifakat hadîslerin yorumu ve anlaşılması konusunda yeterli bir usûl geliştiremedikleri, nitekimusûl eserlerinde de bu durumun görülebileceği şeklinde eleştiriler yöneltilmektedir.Halbuki elde mevcut ilk hadîs usûlü eserlerinden sayılan Hâkim en-Nîsâbûrî’nin Ma’rifetüulûmi’l-hadîs’i incelendiğinde hadislerin anlaşılması meselesiyle doğrudan alakalı olarakfıkhu’l-hadîs konusu dikkat çekmektedir. Hâkim mezkûr eserin yirminci bölümü olarakmüstakil bir başlık altında yirmi üç fakih muhaddisin bu sahada ehil olduğunu örneklerüzerinden ortaya koymaya çalışmaktadır. Erken dönem usûl eserleri içinde ilk defaMa’rife’de bulunması sebebiyle, söz konusu bölümün tercüme edilerek içerdiği örneklerindeğerlendirilmesinin, usûlcü muhaddislerin konuya bakışını ortaya koymada katkı sağlayacağıdüşüncesiyle bu makaleyi kaleme almayı uygun gördük.