Piyasa Büyüklüğüne göre işlem hacmi-fiyat nedensellik ilişkisi

Bu çalışmanın amacı işlem hacmi ve fyat arasında ilişkinin piyasa büyüklüğüne göre değişip değişmediğini tespit etmektir. Çalışmada BİSTde işlem gören şirketlerin günlük işlem hacmi, fyat, şirketin halka açıklık büyüklüğü ve hisse senedi sayısı bilgileri Finnet veri tabanından alınmıştır. Her gün için frmalar büyükten küçüğe sıralanarak o gün için frmanın beş gruptan hangisinde olduğu tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında tüm şirketlerin veri setinde bulunduğu toplam gün sayısına bakıldığında frmanın büyüklük olarak hangi gruba girmesi gerektiğine karar verilmiştir. Her beş gruptan rastgele beş frma seçilerek analiz süreci başlatılmıştır. Yirmi beş frmanın hepsine Granger nedensellik testi Todo-Yamamato tekniği kullanılarak nedenselliğin yönü bulunmaya çalışılmıştır. İşlem hacmi ve fyat bilgilerinin birim kök testi sonuçlarına göre fyatın birinci dereceden fark alındığında ve işlem hacminin kendi düzeyinde durağan olduğu tespit edilmiştir. Şeçilen yirmi beş şirketin başlangıç tarihleri farklı olmakla beraber son işlem günü 28/11/2011dir. Yirmi beş frmanın yirmi ikisinde fyattan işlem hacmine doğru, yirmi beş frmada ise işlem hacminden fyata doğru nedensellik olduğu tespit edilmiştir.

Price-volume causality relationship with respect to public market value

The aim of the study is to show the relationship between volume and price with respect to public market value. The data, price-volume and public market value, in the study is taken from the Finnet data base. First the frm is ordered in ascending order of the public market value on the bases of the transaction day and according to the ordered array frms are divided into fve grups. The proportion of each frm in the fve groups is calculated. The frm is decided in the group one to fve by looking at the biggest proportion of all data set. In each of the fve groups fve frms are chosen randomly. By using the Todo-Yamamato- Granger Causality test direction of the relation is defned. The last day of randomly chosen twenty-fve frms is 28/11/2011 but the starting date is different. Price is a cause of volume in twenty two out of twenty fve frms and volume is a cause of price in all of the twenty fve frms.

___

Akar C. (2008) Hisse Senedi Fiyatlarıyla Yabancı İşlem Hacmi Arasında Nedensellik: Toda Yamamoto Yaklaşımı, Muhasebe- Finansman Dergisi, 37, 185-191.
Altay E., Yerdelen F., (2002) Granger Ca- uSality Between Stock Returns and Trading Volume: Evidence From an Emerging Mar- ket, Öneri, 5, 18, 105-118.
Bayrakdaroğlu A., Nazlıoğlu Ş. (2009) His- se Senedi Fiyat-Hacim İlişkisi: İMKBde İş- lem Gören Bankalar için Doğrusal ve Doğru- sal Olmayan Granger Nedensellik Analizi, İktisat, İşletme ve Finans, 24, 85-109.
Boyacıoğlu M. A., Güvenek B., Alptekin V. (2010) Getiri volatilitesi ile İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: IMKBde Ampirik Bir Çalışma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 200 215.
Bulut Okt. Ş., Özdemir A. (2012) İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve Dow Jones Industrial Arasındaki İlişki: Eşbütünleşme Analizi, Yönetim ve Ekonomi, 19/1, 211- 224.
Clark P. K. (1973) A Subordinated Stoc- Hastic Process Model with Finite Variance for Speculative Prices, Econometrica, 41, 135 155.
Copeland T. E. (1976) A model of Asset Trading Under the Assumpotion of Sequen- tial Information Arrival, Journal of Finan- ce, 31, 4, 1149-1168.
Delong J. B., Shleifer A., Summers L. H., Waldmann R. J. (1990) Noise Trader Risk in Financial Markets, The Journal of Politi- cal Economy, 98, 4, 703-738.
Elmas B., Temurlenk M. S. (1997) His- se Senedi Fiyatı İşlem Hacmi Arasındaki Granger Nedensellik: İMKBde Hisse Bazlı Analiz, İMKB Dergisi, 11, 43, 1-15
Elmas B., Yıldırım M. (2010) Kriz dönen- lerinde Hisse Senedi Fiyatı ile İşlem Hacmi İlişkisi: İMKBde İşlem Gören Bankacılık Sektör Hisseleri Üzerine Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim- ler Dergisi, 24, 2, 37-46.
Elmas B., Esen Ö. (2011) Hisse Senedi Fi- yatları ile Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi: Farklı Ülke Piyasala- rı İçin Bir araştırma, Muhasebe ve Finans- man Dergisi, Ekim, 153-170.
Epps T.W., Epps M.L. (1976) The Stochas- tic Dependence of Security Price Changes and Transaction Volumes: İmplications for the Mixture of Distributions Hypothesis, Econometrica, 44, 2, 305-321.
Gebka B. (2005) Dynamic VolumeReturn Relationship: Evidence from an Emerging Capital Market, Applied Financial Econo- mics, 15, 10191029.
Girard E., Biswas R. (2007) Trading Volu- me and Market Volatility: Developed versus Emerging Stock Markets, The Financial Review, 42, 429459.
Gökçe A. (2002) İMKBde Fiyat-Hacim İlşkisi: Granger Nedensellik Testi, İktisat İşletme Finans, 3, 43-47.
Hameed A., ve Ting S., (2000) Trading Vo- lume and Short-horizon Contrarian Profts: Evidence from the Malaysian market, Pasi- fc-Basin Finance Journal, 8, 67-84.
Huang B.N., Yang C.W., (2001) An Empi- rical Investigation of Trading Volume and Return Volatility of Taiwan Stock Market, Global Finance Journal, 12, 55-77.
Hutson E., Kearney C., Lynch M. (2008) Volume and skewness in international equ- ity markets, Journal of Banking & Finance 32 (2008) 12551268.
Jennings R. H., Starks L., Fellingham J. (1981) An Equilibrium Model of Asset Trading with Squential Information Arri- val, Journal of Finance, 36, 143-161.
Kalaycı Ş., Gök İ. Y., Yağcılar G. G. (2010) Futures Piyasalarda Getiri Volatilitesi, Pi- Yasa Derinliği ve İşlem Hacmi Etkileşimi: Vadeli işlem ve opsiyon borsası araştırma- sı, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 32 48.
Karpoff J. M. (1987) The Relation Between Price Changes and Trading Volume: a Sur- vey, Journal of Financial and Quantitative Analysis, March, 22,1, 109-126.
Kayalıdere U.A. K., Kargın S., Aktaş R. (2009) İMKBde Fiyat ve Hacim Arasın- daki Nedensellik İlişkisi, Celal Bayar Üni- versitesi S.B.E., 7,1, 115-124.
Kıran B. (2010) İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında İşlem Hacmi Ve Getiri Volati- litesi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11, 1, 98-108.
Kim M., Kim G. R. ve Kim M., (2004) Stock Market Volatility and Trading Activities in the KOSPI 200 Derivatives Markets, App- lied Economics Letters, 11, 4953. Küçükkaya E. (2009) Diversifcation by In- vesting in the Turkish Stock Market, MARC Working Series 2009-02, www.ba.metu.edu. tr/~marc/ (erişim tarihi: 30.07.2012).
Lakonishok J., Smidt S. (1989) Past Pri- ces Changes and Current Trading Volume, Journal of Portfolio Management, 15, 18-24.
LIorente G., Michaely R., Saar G., Wang J. (2002) Dynamic Volume-Return Relation of Individual Stocks, The Review of Finan- cial Studies, Vol. 15, No. 4, 1005-1047.
Lucey B. M. (2005) Does Volume Provide information? Evidence from the Irish Stock Market, Applied Financial Economics Let- ters, 1, 105-109.
Mestel R., Gurgul H., Majdosz P. (2003) The Empirical Relationship Between Stock Returns, Return Volatility and Trading vo- lume on the Austrian Stock Market, http:// www-classic.uni-graz.at/bvbwww/awg/ AWG17_Mestel.pdf (05/03/2012).
Miller E. M. (1977) Risk, Uncertainty and divergence of Opinion, Journal of Finance, 32, 4, 1151-1168.
Ragunathan V., ve Peker A., (1997) Pri- ce Variability, Trading Volume and Market Depth: Evidence from the Australian Future Market, Applied Financial Economics, 7, 447-454.
Sarıoğlu S. E. (2007) Hisse Senedi Fiyatla- rı ile İşlem Hacmi Arasındaki İlişki: İMKB Üzerine bir Çalışma, 11. Ulusal Finans Sem- pozyumu, 325-336, Zonguldak, 17 20 Ekim. Toda, H. Y. ve Yamamoto T. (1995) Sta- tistical Inference in Vector Autoregressions with possibly integrated process, Journal of Econometrics, 66, 225-250.
Toroman C., Erbaykal E., Okuyan H.A. (2007) İMKBde Fiyat Hacim İlişkisinin Toda Yamamoto Nedensellik Yaklaşımı ile Test Edilmesi, 11. Ulusal Finans Sempoz- yumu, 169-176, Zonguldak, 17 20 Ekim.
Umutlu G. (2008) İşlem Hacmi ve Fiyat Değişimleri Arasındaki Nedensellik ve Di- namik İlişkiler: İMKBde bir Ampirik İn- celeme, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 1, 231-246.
Yörük N., Erdem C., Erdem M. S. (2006) Testing for Linear and Nonlinear Granger Causality in the Stock Price-Volume Rela- tion: Turkish Banking Firms Evidence, Applied Financial Economics Letters, 2, 165-171.
Watanabe T. (2001) Price Volatility, Tra- ding Volume, and Market Depth: Eviden- ce From the Japanese Stock Index Futures Market, Applied Financial Economics, 11, 651-658.