Konut mutfağında alan boyutunun ve sosyo-kültürel yapının mutfak mobilyası tasarımına etkileri

Sosyal aile yapısı doğrultusunda insanlar için sosyo-ekonomik koşullar ile fizyolojik ve psikolojik etkenler sonucu önerilen yeterli yapı kalitesine ve iç mekan konforuna sahip tüm ihtiyaçlara cevap verebilecek düzeyde işlevsel bir konuta özlem artmıştır. Farklı sosyo-kültürel yapıya ve ekonomik koşullara sahip bireylerin değişen çevre koşullarının da etkisiyle iç mekan yerleşimlerindeki farklı tutumları her geçen gün etkisini biraz daha fazla göstermektedir. Bu bağlamda, bu çalışma ile bireyin yaşadığı sosyo-kültürel çevrenin, mutfak mobilyası tasarımına etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak Ankara ve Tokat şehirlerinde basit rastgele örnekleme yöntemine göre orta gelir düzeyindeki toplam 200 aile üzerinde yüz yüze görüşme tekniği ile yapılan anketlerle, mevcut konut mutfakları etraflıca incelenmiş ve istatiksel olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak: 1) Tokat'taki ev ve mutfak alanlarının Ankara'dakilerden mutfak tipi fark etmeksizin büyük olduğu, 2) buna karşın tezgah alanlarının mutfak tipine göre büyüklük açısından değiştiği, 3) her iki kentte de mutfak çalışma yoğunluğunun eviye ile soğutucu arasında olduğu ve 4) çalışma üçgeni çevresi bakımından, Ankara'daki mutfaklarda Tokat'takilere göre birey sayısı da dikkate alınarak bireyi daha az yoracak şekilde yerleşim yapıldığı tespit edilmiştir. Her iki kentin mutfaklarında da en az iş yoğunluğunu sağlayabilmek amacıyla, çalışma üçgeni çevresi olarak yaklaşık 360 cm, aynı şekilde iş yoğunluğunu en aza indirebilmek amacıyla eviye - pişirici mesafesi yaklaşık 120 cm, eviye - soğutucu mesafesi yaklaşık 120 cm, soğutucu - pişirici mesafesi yaklaşık 120 cm olarak önerilebilir. Binaların tasarımı aşamasında mutfak içi yerleşim düzeninin tam olarak yapılması, her türlü kullanım alanının önceden tespit edilmesi ve ev satın almak isteyen bireylere bunların sunulması, bu bağlamda mutfak alanlarının Tokat'taki konutlarda yemek yeme fonksiyonunun yanında oturma-sohbet etme fonksiyonunu da içerecek büyüklüklerde yapılması, Ankara'daki konutlarda ise çalışma tezgahı alanlarının artırılması önerilebilir.

The effects of environmental dimension and social/cultural behaviour on the designing of the home kitchen furniture

The aspiration has increased for a functional home that supplies the demanding of the sufficient constructional quality and the internal area comfortability in due to the sociable household formations come up with either social-economic situations or physiological-psychological factors. The way of life of the persons having different social-cultural structures and different economical situations has appeared to be the most revised on the internal home designing in accordance with changing of their considered circumstances. In this study, the effects of the social-cultural behavior of the persons on designingof the kitchen furniture, it was aimed to be determined. For this purpose, the kitchen furniture was investigated in detail by doing a total of 200 face-to-face questionnaires that of each was randomly selected in both Ankara and Tokat. The data of the questionnaires were analyzed statistically, and some suggestions were made in considering to the design for the most suitable usage of social-cultural surrounding structure of the persons and to increase the physiological-psychological comforts of the persons during the use of the kitchens. As a result, it has been observed that 1) whatever the kitchen types, area of both homes and kitchens greater in Tokat compared to that for Ankara, 2) the area of the workbench is various according to the kitchen types, 3) the traffic during the working at the kitchen is between the sink and fridge on both cities, and 4) there is quite easy designs of the kitchens in Ankara on the base of the circle of the work angle with the effects of the users. To make the less traffic and suitable work at the kitchens, it may be suggested to design that 360 cm for the circular of the work angle, 120 cm for the distance between the sink and the cooker, 120 cm for the distance between the sink and the fridge, 120 cm for the distance between the fridge and the cooker. Also, it may be suggested that indoor design has to be properly fitted for the kitchens on the first stage of the home design. Furthermore, the kitchens in Tokat has to be designed including with the sitting facilities at least comfort hi the sitting room, whereas in Ankara the area of the workbench has to be enlarged according to the needs.

PDF

___

1. Kalınkara, V., “Konutta İç Dekorasyon”, Teknik Yayınevi, 268s, Ankara, 2001.

2. Bozdayı, M., “Geleneksel Anadolu Konutundaki Oda Kavramının Çağdaş Konut Tasarımında Modül Kavramı Olarak Değerlendirilmesi”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanatta Yeterlik Tezi, Ankara, 1992.

3. Usta, İ., “İç Mimari ve Dekorasyon Dersi Yayımlanmamış Ders Notları”, Ankara, 2001.

4. Sözer, S., “Konut Mutfaklarında Söz Konusu Eylemler, Bu Eylemlere Yönelik Kullanıcı Gereksinmeleri ve İç Donatım Elemanları”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1990.

5. Ağat, N., “Konut Tasarımında Mutfağın Etkisi ve Mutfak Tasarımı”, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Baskı Atölyesi, İstanbul, 1983.

6. Phipps, Ü. “Konut Mutfaklarında Modüler Elemanların Esnek ve Değiştirilebilir Kullanımı”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1996.

7. İlçe, A.C., “Konut Mutfağı Fiziksel Çevre Düzenlemesinde Alan Boyutu ve Birey Sosyo – Kültürel Yapısının Mutfak Mobilyası Tasarımına Etkileri”, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2001.

8. Eser, L., “Modern Ev Mutfakları”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Yayını, İstanbul, 1952.

9. Arcan, E.F., Evci, F., “Mimari Tasarıma Yaklaşım”, Tasarım Yayın Grubu, 199s. İstanbul, 1999. TEKNOLOJİ, Yıl 6, Sayı 1-2, 2003 61

10. Baytin, N., “Konut Islak Hacimleri”, Tübitak Yayın No: a45, Tübitak Matbaası, Ankara, 1980.

11. Yücel, M., “Teknolojik Gelişmelerin Mutfak Planlamasına Etkileri”, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1990.

12. Kalınkara, V., “Yaşlı Kadınlarda Antropometrik Veri – Mutfak Donanımı İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara, 1990.

13. Peet, L.J., Pickett, M.S., Arnold, M.G., “Household Equipment”, John Wiley and Sons Inc., Newyork, 1979.

14. Dizdar, E. N., İstatistik, Z.K.Ü., Karabük T.E.F. (Ders Notları) Kale Ofset, Ankara, 2000.

15. Pak, Z., “Konut Mutfaklarının Analizi ve Minimum Mutfak Tasarımı”, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1993, İstanbul.

16. Söğütlü, C., “Konut Mutfak Tezgahlarında Kullanılan Malzemelerin Mekanik Etkilere Karşı Performanslarının Karşılaştırılması”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 1998, Ankara.

17. Yıldırım, K., “Konut Mutfaklarının Mekan ve Donatı Organizasyonunda Ergonomik Yaklaşım”, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 1999, Ankara.