Tryptophane and Raw Protein Contents of Local Pea (Pisum sativum L.) Lines for Different Sowing Dates

Bu çalışmanın amacı, elimizdeki yerel bezelye gen kaynaklarının protein ve triptofan amino asiti içeriklerini belirlemek ve besleyicilik kalitesi yüksek çeşit geliştirmeye aday hatların olup olmadığını tespit etmektir. Denemede kullanılan 44 hat daha önce toplanmış, morfolojik tanımlamaları yapılmış ve 6 yıl süre ile seçilmiştir. Bu hatlar iki farklı ekim zamanında 4 kontrol çeşit ile birlikte Samsun şartlarında ekilmiş ve kuru tanelerinde ham protein oranı ve triptofan miktarı incelenmiştir. Ham protein oranı ve triptofan miktarı üzerine ekim zamanının istatistiki olarak farklılık yarattığı tespit edilmiştir. Her iki özelliğin de erken ilkbahar ekiminde daha yüksek olduğu görülmüştür. Kışlık ekimde ham protein oranı % 17.73 (Bz16) ile % 28.36 (Bz42), tirptofan miktarı 1936.42 (Bz1) ile 3119.74 mg kg-1 (Green P.) arasında değişmiştir. İlkbahar ekiminde ham protein oranı % 19.29 (Bz2) ile % 27.17 (Bz 42), triptofan miktarı 2231.05 (Bz31) ile 2746.44 mg kg-1 (Bz16) arasında değişmiştir. Denemede kullanılan bezelye genotiplerin kuru tohumlarında triptofan miktarı 2167.08-2917.27 mg kg-1 arasında değişmiştir. En yüksek değeri açık yeşil tohum renkli ve kırışık taneli Bz42 hattı vermiştir. Bu hat kuru tane amaçlı çeşit geliştirme çalışması için en önemli aday hat olarak tespit edilmiştir.

Farklı Zamanlarda Ekilen Yerel Bezelye (Pisum sativum L.) Hatlarının Triptofan ve Ham Protein İçerikleri

This study was conducted to determine protein and tryptophane contents of own local peas genetic resources and identify whether there is any convenient lines to develop high nutritiousness quality variety. Fortyfour lines used in experimental study, picked before, described morphologically and selected during 6 years as making selection. These lines were sowed on two different sowing times with 4 control varieties under Samsun conditions and dried grain analyzed for their raw protein ratio and tryptophane content. Statistically significant differences were found among sowing times and tested genotypes for the raw protein ratio and tryptophane content. It was determined that both properties were higher in early spring sowing. In winter sowing, raw protein ratio ranged from 17.73 (Bz16) to 28.36% (Bz42), tryptophane content from 1936.42 (Bz1) to 3119.74 mg kg-1 (Green P.). In spring sowing, raw protein ratio ranged from 19.29 (Bz2) to 27.17% (Bz 42); tryptophane content from 2231.05 (Bz31) to 2746.44 mg kg-1 (Bz16). Open green grain colored, wrinkle grainy Bz42 line gave the highest value. This line was identified as the most significant candidate line for dry grain purposefully for variety development study.

PDF

___

Akçin A (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. Selçuk Üniversitesi Yayınları: 43, Ziraat Fakültesi Yayınları: 8, Konya Batmanghelidj F (2012). Su: Hasta Değil Susuzsunuz. Klan Yayınları, İstanbul Biçer B T (1997). Diyarbakır koşullarında tane bezelye çeşitlerinde sulama ve ekim zamanının verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Diyarbakır Bozoğlu H, Pekşen E & Gülümser A (2004). Sıra aralığı ve potasyum humat uygulamasının bezelyenin verim ve bazı özelliklerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi - Journal of Agricultural Sciences 10(1): 53-58 Chavan U D, Shahidi F, Bal A K & McKenzie D B (1999). Physico-chemical properties and nutrient composition of beach pea (Lathyrus maritimus L.). Food Chemistry 66: 43-50 Commission Directive (CD) (2000). Determination of tryptophan. Commission Directive, Official Journal of the European Communities 45/EC. L 174: 45-50 Delhaye S & Landry J (1993). Quantitative determination of tryptophan in food and feedstuffs: practical considerations on autoclaving samples for hydrolysis. Journal Agricultural Food Chemistry 41: 1633-1634 Fountoulakis M & Lahm H (1998). Hydrolysis and aminoacid composition analysis of proteins. Journal of Chromatography A 826: 109-134 Gülümser A, Seyis F & Bozoğlu H (1994). Samsun ekolojik şartlarında kışlık ve yazlık olarak ekilen bezelye çeşitlerinin konservecilik özellikleri ile tane veriminin tespiti. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Bölümü Tarla Bitkileri Bilim Derneği TUBİTAK ve ÜSİGEM. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I Agronomi Bildirileri, 25-29 Nisan, İzmir, Türkiye, s. 87-90 Iqbal A, Khalil I A, Ateeq N & Khan M S (2006). Nutritional quality of important food legumes. Food Chemistry 97: 331-335 Kandemir N & Kavaklı İ H (2001). Proteinler ve protein mühendisliği. (Editörler: S Özcan, E Gürel & M Babaoğlu), Bitki Biyoteknolojisi Cilt:2, Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları, Konya, s. 364-400 Karayel R (2006). Yerel bezelye genotiplerinin tanımlanması ve bazı agronomik özelliklerinin tespiti. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Samsun Karayel R (2012). Samsunda ekilen bezelye genotiplerinin bazı fizikokimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve ıslah materyali olarak uygunluğunun değerlendirilmesi. Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Samsun Khattab R Y, Arntfield S D & Nyachoti C M (2009). Nutritional quality of legume seed as affected by some physical treatments, Part 1: Protein quality evaluation. LWT- Food Science and Technology 42: 1107-1112 Periago M J, Vidal M L, Ros G, Rincon F, Martinez C, Lopez G, Rodrigo J & Martinez I (1998). Influence of enzymatic treatment on the nutritional and functional properties of pea flour. Food Chemistry 63(1): 71-78 Seyis F (1994). Samsun ekolojik şartlarında yazlık olarak ekilen bezelye çeşitlerinin tane verimi ile bazı önemli özellikleri ve bunlar arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Samsun Singh G, Singh M, Singh V & Singh B (2003). Genetic variability, heritability and genetic advance in pea (Pisum sativum L.). Progressive Agriculture 3(1-2): 70-73 Timuroğlu K A, Genç A & Altınok S (2004). Ankara koşullarında yem bezelyesi hatlarında yem ve tane verimleri. Tarım Bilimleri Dergisi 10(4): 457-461 Vioque R S, Clemente A, Vioque J, Bautista J & Millan F (1999). Protein isolates from chickpea (Cicer arietinum L.): chemical composition, functional properties and protein characterization. Food Chemistry 64: 237-243 Wang N & Daun J K (2004). The chemical composition and nutritive value of canadian pulses, field pea (Pisum sativum). Canadian Grain Commission Yemane A & Skjelvag A O (2003). Physicochemical traits of Dekoko (Pisum sativum var. abyssinicum) seeds. Plant Foods for Humman Nutrition 58: 275-283