SPOR ÜRÜNLERİNİN ETNOSENTRİK EĞİLİM DÜZEYİNİN BELİRLENMESİ: SPORCU ÖĞRENCİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Teknolojideki gelişmişlik faktörü üretimin artmasına etken olduğu gibi tüketicilerin yerli ürünlere olan ilgisini de azaltmıştır. Bu durum da yerli işletmelerin küresel pazarla mücadele edebilme zorunluluğunu doğurmuştur. Bu zorunluluğun sonucunda da etnosentrizm ve tüketici etnosentrizm kavramları ortaya çıkmıştır. Tüketici etnosentrizmi, tüketicilerin yerli ürünleri tercih ederek yabancı ürünleri reddetme eğilimi şeklinde tanımlanabilmektedir. Bu nedenden dolayı çalışmamızda spor ürünlerini kullanan sporcu öğrencilerin etnosentrik eğilim düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Adıyaman Üniversitesi öğrencileri örneklemini ise Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya toplamda 385 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 17 madde ve tek alt boyuttan oluşan Spor Ürünlerine Yönelik Etnosentrik Eğilim Ölçeği kullanılmıştır. Covid-19 pandemisi şartlarından dolayı yüz yüze eğitim yapılmadığından öğrenci gurubuna ölçek online olarak sunulmuş ve gönüllülük esas alınmıştır. Sonuç olarak araştırmaya katılan öğrencilerin etnosentrik eğilimlerinin düşük olduğu anlaşılmıştır. Bu öğrencilerin yerli ürünler yerine yıllardır tüketici pazarında yer edinmiş ünlü, yabancı menşeili markaları tercih ettikleri tespit edilmiştir.
Determining the Ethnocentric Trend Level of Sports Products: A Research on Students Athletes
Technological development factor not only contributed to the increase in production, but also decreased the interest of consumers in domestic products. This situation has led to the necessity of domestic enterprises to struggle with the global market. As a result of this necessity, the concepts of ethnocentrism and consumer ethnocentrism have emerged. Consumer ethnocentrism can be defined as the tendency of consumers to prefer domestic products and reject foreign products. For this reason, in our study, it was aimed to determine the ethnocentric tendency levels of athlete students who use sports products. The population of the research is Adıyaman University students, and the sample is Physical Education and Sports Highschool students. A total of 385 students participated in the research. Ethnocentric Tendency Scale for Sports Products, consisting of 17 items and a single sub-dimension, was used as a data collection tool in the study. Since there was no face-to-face education due to the conditions of the Covid-19 pandemic, the scale was presented to the student group online and was based on volunteerism. As a result, it was understood that the ethnocentric tendencies of the students participating in the research were low. It has been determined that these students prefer famous, foreign brands that have been in the consumer market for years instead of domestic products.
___
- Akın, M., Çicek, R., Gürbüz, E. & İnal, E. (2009). Tüketici etnosentrizmi ve davranış niyetleri arasındaki farklılığın belirlenmesinde CETSCALE ölçeği. Ege Akademik Bakış, 9(2), 489-512.
- Arı E.S. & Madran, C. (2011). Satın alma kararlarında tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke etkisinin rolü. Öneri Dergisi, 9(35), 15-33.
- Arı, E.S., (2007). Satın Alma Kararlarında Tüketici Etnosentrizmi ve Menşe Ülke Etkisinin Rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Armağan, A.E. & Gürsoy, Ö. (2011). Satın alma kararlarında tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke etkisinin CETSCALE ölçeği ile değerlendirilmesi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 67- 77.
- Asil, H. & Kaya, İ. (2013). Türk tüketicilerin etnosentrik eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(1), 113- 132.
- Aysuna, C. & Altuna, O.K. (2008). Türkiye ve KKTC tüketicilerinin demografik özellikler açısından etnosentrizm düzeylerinin incelenmesine yönelik bir karşılaştırma. Öneri Dergisi, 8(29), 147-157.
- Bozyiğit, S. & Akkan, E. (2011). Tüketici etnosentrizmi ile satın alma niyeti ve otoriter tutumla yetiştirilme arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik pilot bir çalışma. Cag University Journal of Social Sciences, 8(2), 118-121.
- Cengiz, G. (2011). Tüketici Etnosentrizmi ve Ülke İmajı Üzerine Kültürler Arası bir Çalışma: Türkiye ve Yunanistan Örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çilingir, Z. (2014). Tüketici etnik kökenciliği eğilimi ölçeği (CETSCALE): İstanbul ili tüketicileri üzerine bir pilot araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(13), 1307-9832.
- Ha, C.L., (1998). The influence of consumer ethnocentrism and product characteristics on country of origin effects: A comparison between U.S. consumers and Korean consumers. Doctorate thesis, Faculty of the Graduate School of the University of Texas.
- Karasar N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel yayın ve dağıtım.
- Schiffman, L.G. & Kanuk, L.L. (2000). Consumer Behaviour. Prentice-Hall.
- Sharma, S., Shimp, T.A. & Shin, J. (1995). Consumer ethnocentrism: A test of antecedents and moderators. Journal of the Academy of Marketing Science, 23(1), 26-37.
- Shimp, T.A. & Sharma, S. (1987). Consumer ethnocentrism: Construction and validation of the CETSCALE. Journal of Marketing Research, 24(3), 280- 289.
- Tayfun, A. & Gürlek, M. (2014). Tüketici etnosantrizminin yerli turistik ürün satın alma niyeti üzerindeki etkisi. About This Journal, 2(2), 34-45. TDK (2021). SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED 947CDE&Kelime=milliyet%c3%a7ilik, Erişim tarihi: 02.09.2021.
- Uyar, K. & Dursun, Y. (2015). Farklı ürün kategorilerinde yabancı markalama ve tüketici etnosentrizmi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 363-382.
- Watson, J.J. & Wright, K. (2000). Consumer ethnocentrism and attitudes toward domestic and foreign products. European Journal of Marketing, 34(9/10), 1149-1166.
- Yapraklı, T.Ş. & Keser, E. (2013). Tüketici etnosentrizmi: Beyaz eşya ve içecek sektörlerinde karşılaştırmalı bir saha araştırması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(25), 385- 420.
- Yu, J.H. & Albaum, G. (2002). Sovereignty change influences on consumer ethnocentrism and product preferences. Hong Kong revisited one Journal of Business Research, 55(11), 891-899.
- Yurtsızoğlu, Z. & Fişne, M. (2020). Sporda tüketici etnosentrizmi: Ölçek uyarlama ve bir araştırma. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 465-480.