DER DISKURSBEGRIFF BEI FOUCAULT

In diesem Beitrag geht es darum, den Diskursbegriff herauszuarbeiten, wie er in den Werken von Foucault vorkommt. Dazu wird zunächst die lexikalische Bedeutung des Wortes angegeben, um eine Basis zu haben. Danach wird von der Definition von Foucault ausgegangen, dass der Diskurs eine Menge von Aussagen in einem Formationssystem wäre. Dadurch hat man dann eine Grundlage, einen Vergleich zu ziehen, in welchem Verhältnis der Diskursbegriff zu der lexikalischen Bedeutung des Wortes steht und welche Unterschiede er hat.Dann wird der Diskurs in einem weiteren Rahmen untersucht und die Funktion der Aussagen im Diskurs wird hervorgehoben. Der inflationäre Gebrauch des Begriffs im Alltag sowie in wissenschaftlichen Arbeiten erweckt den Anschein, man kenne seine Bedeutung. Dieser Beitrag strebt also an, Missverständnissen dieser Art dadurch vorzubeugen, indem ein klarer Definitionsversuchunternommen wird. Da man auch von verschiedenen Diskursen wie dem wissenschaftlichen oder politischen sprechen kann, wird auch auf die Diskursanalyse Gewicht gelegt, nicht primär im methodischen, sondern theoretischen Sinne. Deshalb wird auch das Ziel einer Diskursanalyse erklärt. Am Ende wird auch kurz erläutert, was für einen Beitrag Foucault mit seinem Begriff zur Geistesgeschichte geleistet hat.

PDF

___

Anderson, B. (2014). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması. (İ. Savaşır, Çev.). Metis yayınları.
Atay, F. R. (2013). Zetindağı. Pozitif yayınları.
Başkaya, F. (1995). Azgelişmişliğin Sürekliliği. İmge kitapevi.
Başkaya, F. (2005a). Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü. Özgür Üniversite kitaplığı.
Başkaya, F. (2005b). Özgür Üniversite Forumu/Sayı: 29/Bandung’dan Elli Yıl Sonra. Özgür Üniversite kitaplığı.
Başkaya, F. (2011). Paradigmanın İflası: Resmi İdeolojinin Eleştirisine Giriş. Özgür Üniversite kitaplığı.
Boratav, K. (1989). İktisat tarihi (1908-1980). S. Aksin (Der.), Türkiye Tarihi 4, Çağdaş Türkiye 1908-1980 içinde (s.265-354). Cem yayınları.
Boratav, K. (2007). Türkiye İktisat Tarihi 1908–2005. İmge kitapevi.
Davutoğlu A. (2011). Küresel Bunalım. Küre yayınları.
Davutoğlu A. (2013a). Teoriden Pratiğe: Türk Dış Politikası Üzerine Konuşmalar. Küre yayınları.
Davutoğlu A. (2013b). Stratejik Derinlik: Türkiye’nin Uluslararası Konumu. Küre yayınları.
Davutoğlu A. (2018a). Medeniyet Dönüşümü: Uluslararası Düzen Bunalımı ve İslam Dünyası. Küre yayınları.
Davutoğlu A. (2018b). Alternatif Paradigmalar: İslam ve Batı Dünya Görüşlerinin Siyaset Teorisine Etkisi. Küre yayınları.
Davutoğlu A. (2018c). Medeniyetlerin Ben-İdraki: Medeniyet Teorisine Mukaddime. Küre yayınları.
Foster, J. B. (2002). Savunmasız Gezegen Çevrenin Kısa Ekonomik Tarihi. (H. Ünder, Çev. ). Epos yayınları.
Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu. (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge yayınları.
Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi. (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge yayınları.
Frank, A. G. (2009a). Capitalism and Under Development in Latin America. Monthly Review press.
Frank, A. G. (2009b). Latin America: Under Development or Revolution. Monthly Review press.
Fukuyama F. (2016). Tarihin Sonu ve Son İnsan. (Z. Dicleli, Çev.). Profil kitap.
Gellner, E. (2013a). Uluslar ve Ulusçuluk. (B. Ersanlı, Çev.). Hil yayınları.
Gellner, E. (2013b). Milliyetçiliğe Bakmak. (S. Coşar, Çev.). İletişim yayınları.
Gramsci, A. (1986). Hapishane Defterleri. (K. Somer, Çev.). Onur yayınları.
Hobsbawm, E. J. (2014). Milletler ve Milliyetçilik. (O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı yayınları.
Hroch, M. (2011). Avrupa’da Milli Uyanış: Toplumsal Koşulların ve Toplulukların Karşılaştırmalı Analizi. (A. Özdemir, Çev.). İletişim yayınları.
Huntington S. P. (2014). Medeniyetler Çatışması. (M. Yılmaz, Çev.). Vadi yayınları.
İslamoğlu, H. (2010). Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Köylü. İletişim yayınları.
Karaosmanoğlu, Y. K. (2018). Yaban, İletişim yayınları.
Kasaba, R. (1993). Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi. (K. Emiroğlu, Çev.). Belge yayınları.
Keyder, Ç. (1989). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar. İletişim yayınları.
Koç, Y. (2018). Osmanlının Son Döneminde Kürtçe Dergilerde Kimlik ve Siyaset Tartışmaları: 1900-1920. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuhn T. S. (1995). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. (N. Kuyaş, Çev.). Alan yayıncılık.
Küçükömer, İ. (2010). Batılılaşma & Düzenin Yabancılaşması. Profil yayıncılık.
Laclau, E. (1984). Latin Amerika’da feodalizm ve kapitalizm. H. Keskinok, M. Ersoy (Ed.), Üretim Tarzlarının Eklemlenmesi Üzerine içinde (s.16-29). Birey ve Toplum yayınları.
Lyotard J. F. (2013). Postmodern Durum. (İ. Birkan, Çev.). BilgeSu yayıncılık.
Nairn, T. (2015). Milliyetçiliğin Yüzleri: Janus’a Yeni Bir Bakış. (S. Kırdar, Çev.). İletişim yayınları.
Pareto, V. (2018). Seçkinlerin Yükselişi ve Düşüşü/Kuramsal Bir Sosyoloji Uygulaması. (M. Z. Doğan, Çev.). Doğu Batı Yayınları.
Poggi, G. (2012). Modern Devletin Gelişimi: Sosyolojik Bir Yaklaşım. (Ş. Kut, B. Toprak, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi yayınları.
Rey, P. P. (1973). Les Alliances Des Classes. F. Maspero press.
Smith, A. D. (2013). Milliyetçilik: Kuram, İdeoloji, Tarih. (Ü. H. Yolsal, Çev.). Atıf yayınları.
Smith, A. D. (2002). When is a Nation. Geopolitics, 7(2), 5–32.
Smith, A. D. (2014). Milli Kimlik. (B. S. Şener, Çev.). İletişim yayınları.
Süphandağı, İ. (2018a). Batı ve İslam Arasında Oryantalizm. Maarif Mektepleri yayınları.
Süphandağı, İ. (2018b). Dil-Şiir-Hakikat. İz yayınları.
Vergin, N. (2018). Siyaset Sosyolojisi: Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar. Doğan yayınları.
Wallerstein, I. (1993). Jeopolitik ve Jeokültür. (M. Özel, Çev.). İz yayıncılık.
Wallerstein, I. (1997). Sosyal Bilimleri Düşünmemek: 19. Yüzyılın Paradigmasının Sınırları. (T. Doğan, Çev.). Avesta yayınları.
Wallerstein, I. (2000). Bildiğimiz Dünyanın Sonu: Yirmi Birinci Yüzyıl İçin Sosyal Bilim. (T. Birkan, Çev.). Metis yayınları.
Wallerstein, I. (2003). Yeni Bir Sosyal Bilim İçin. (E. Abadoğlu, Çev.). Aram yayınları.
Wallerstein, I. (2009). Liberalizmden Sonra. (E. Öz, Çev.). Metis yayınları.
Wallerstein, I. (2010). Modern Dünya Sistemi I. (L. Boyacı, Çev.). Yarın yayıncılık.