DEMOKRAT PARTİ’NİN İSLAMİ GAZETE VE DERGİLERLE İLİŞKİSİ (1946-1960)

İslam inancını temel referans kabul ederek, siyasal, toplumsal ve hukuksal sistemi bu doğrultuda dönüştürmeyi hedefleyen kesimlerin yayın faaliyetleri on dokuzuncu yüzyılın son çeyreğine kadar geri götürülebilir. II. Meşrutiyet Dönemi'nde ise İslamcılık akımı çerçevesinde bu alanda bir canlılık yaşanmıştır. Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra başlatılan devrim hareketleri sürecinde İslamî yayın organları kapatılmışlardır. 1945'te bir kez daha çok partili yaşama geçişle birlikte sınırlı bir özgürlük ortamına da izin verilmişti. Bundan yararlanan İslamî eğilimli dergi ve gazeteler yeniden faaliyete geçmişlerdir. Demokrat Parti'nin Cumhuriyet Halk Partisi karşıtı söylemi ve muhafazakar kesimlere yönelik yaklaşımı, bu partinin özellikle iktidar döneminde İslamî yayın organları tarafından desteklenmesine neden olmuştur. DP'nin kuruluşundan iktidardan uzaklaştırılmasına kadar geçen süreçte, söz konusu yayın organları ile DP arasında ağırlıklı olarak olumlu ilişkiler kurulmuş olsa da, kimi zaman anlaşmazlık ve çatışma konuları da olmuştur. Bu araştırmada İslamî yayın organları ile DP arasındaki karşılıklı çıkar ilişkilerine değinilmiştir

Relationship of the Democratic Party with the Islamic Newspaper and Maganizes (1946-1960)

Publication activities of the sections that take the Islamic faith as the basic reference and aim to transfer the political, social and judicial system accordingly, could be brought back to the last quarter of the nineteenth century. During the second Constitutional era, a lot happened within the frame of the Pan-Islam trend. In the process of revolutionary movements after the declaration of the Republic, Islamic media organs were closed. In 1945 with the transition to the multi party system once again, a limited freedom were provided. Newspapers and magazines with Islamic tendency that took advantage of this, started to operate. Democratic Party's statement against the Republican People's Party and its approach to the conservative sections, brought support from the Islamic media organs, especially when it was the party in power. Since the establishment of DP until its suspension from the power some positive relations were established, however mutual disagreements and conflicts happened time to time. In this research conflict of interest between DP and Islamic media organs were mentioned

PDF

___

Ahmad, Feroz (1994). Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), Çeviri: Ahmet Fethi, İstanbul: Hil Yayınları.
Arabacı, Caner (2004). “Eşref Edip Fergan ve Sebilürreşad Üzerine”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt: 6, İslamcılık, İstanbul: İletişim Yayınları, ss.96-128.
Baban, Cihad (1970). Politika Galerisi: Büstler ve Portreler, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Başgil, Ali Fuat (1950). “Çeyrek asır devam eden zulüm devri”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:85, Ağustos 1950.
Bozkurt, Celil (2012). Yahudilik ve Masonluğa Karşı Cevat Rıfat Atilhan, İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
Bozkurt, Celil (2014). “Siyasal İslam’ın ‘Muhafazakar Demokrat’ Söylemi ve Tarihsel Arka Planı”, Köprü, Sayı: 125.
Ceylan Abdullah (1991). Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad Mecmuaları Fihristi, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
Çavdar, Tevfik (2000). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi (1950-1995), Ankara: İmge Kitabevi.
Doğan, Mustafa (1957). Adnan Menderes’in Konuşmaları, Cilt:1, İstanbul: Ekicigil Yayınları.
Edip, Eşref (1949). “Demokrat Partinin Din Siyaseti Henüz Tamamıyla Aydınlanmış Değildir”, Sebilürreşad, Cilt: II, Sayı:27, ss.26-28.
Edip, Eşref (1949). “Celal Bayar, Gladistondan mı ilham aldı?”, Sebilürreşad, Cilt:2, Sayı:39, Nisan 1949, ss.220-224.
Edip, Eşref (1949). “Din her şeyden üstündür”, Sebilürreşad, Cilt:2, Sayı:46, Mayıs 1949, ss.329-332.
Edip, Eşref (1950). “Partilerin Din Siyaseti”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:76, Nisan 1950, ss.3-8.
Edip, Eşref (1950). “Hakka Arka Çevirenlerin Akibeti”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:78, Mayıs 1950, ss.40-42.
Edip, Eşref (1950). “Hükümetin programı ve ezan meselesi”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:80, Haziran 1950,ss.66-68.
Edip, Eşref (1950). “Yere serilen kara ve kızıl taassup”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:82, Haziran 1950, ss.104-106.
Edip, Eşref (1950). “Hakiki Laiklik ve Hakiki Cemaati İslamîye”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:84, Temmuz 1950, ss.130-133.
Edip, Eşref (1952). “Ümidsizlik ve izdirap derindir”, Sebilürreşad, Cilt:6, Sayı:134, Eylül 1952.
Eroğul, Cem (2014). Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), İstanbul: Yordam Kitap.
Hekimoğlu İsmail, “1950'lerden Günümüze Türkiye'de Medyanın Durumu” Zaman, 5 Kasım 2011.
Kabacalı, Alpay (1990). Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Basın Sansürü, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayını.
Kabacalı, Alpay (1994). Türk Basınında Demokrasi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Kara, İsmail (2012). Türkiye de İslamcılık Düşünces,i Metinler/Kişiler, Cilt:I, İstanbul: Dergah Yayınları.
Kara, İsmail (1994). Türkiye de İslamcılık Düşüncesi,Metinler/Kişiler, Cilt:3, İstanbul: Pınar Yayınları.
Kısakürek, Necip Fazıl (1951). “Başbakana Hitap!”, Büyük Doğu, Sayı:48, 16 Şubat 1951.
Lewis, Bernard (1952). “Islamic Revival in Turkey”, International
Affairs, January 1952, pp.38-48.
Nal, Sabahattin (2005). Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:50, Sayı:3, 2005, ss.137-171.
Ogan, M. Raif (1949). “Şeriatı yaşatmamak Celal Bayar’ın ne haddine?”, Sebilürreşad, Cilt:2, Sayı:39, Nisan 1949, ss.217-219.
Oral, Fuat Süreyya (1973). Türk Basın Tarihi, Cilt:2, Ankara: Sanayii Nefise Matbaası.
Özek, Çetin (1964). Türkiye’de Gerici Akımlar ve Nurculuğun İçyüzü, İstanbul: Varlık Yayınları.
Özek, Çetin (1968). 100 Soruda Türkiye’de Gerici Akımlar, İstanbul: Gerçek Yayınları.
Edip, Eşref (1950). “Hakka Arka Çevirenlerin Akibeti”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:78, Mayıs 1950, ss.40-42.
Edip, Eşref (1950). “Hükümetin programı ve ezan meselesi”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:80, Haziran 1950,ss.66-68.
Edip, Eşref (1950). “Yere serilen kara ve kızıl taassup”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:82, Haziran 1950, ss.104-106.
Edip, Eşref (1950). “Hakiki Laiklik ve Hakiki Cemaati İslamîye”, Sebilürreşad, Cilt:4, Sayı:84, Temmuz 1950, ss.130-133.
Edip, Eşref (1952). “Ümidsizlik ve izdirap derindir”, Sebilürreşad, Cilt:6, Sayı:134, Eylül 1952.
Eroğul, Cem (2014). Demokrat Parti (Tarihi ve İdeolojisi), İstanbul: Yordam Kitap.
Hekimoğlu İsmail, “1950'lerden Günümüze Türkiye'de Medyanın Durumu” Zaman, 5 Kasım 2011.
Kabacalı, Alpay (1990). Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Basın Sansürü, İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayını.
Kabacalı, Alpay (1994). Türk Basınında Demokrasi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Kara, İsmail (2012). Türkiye de İslamcılık Düşünces,i Metinler/Kişiler, Cilt:I, İstanbul: Dergah Yayınları.
Kara, İsmail (1994). Türkiye de İslamcılık Düşüncesi,Metinler/Kişiler, Cilt:3, İstanbul: Pınar Yayınları.
Kısakürek, Necip Fazıl (1951). “Başbakana Hitap!”, Büyük Doğu, Sayı:48, 16 Şubat 1951.
Lewis, Bernard (1952). “Islamic Revival in Turkey”, International Affairs, January 1952, pp.38-48.
Nal, Sabahattin (2005). Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:50, Sayı:3, 2005, ss.137-171.
Ogan, M. Raif (1949). “Şeriatı yaşatmamak Celal Bayar’ın ne haddine?”, Sebilürreşad, Cilt:2, Sayı:39, Nisan 1949, ss.217-219.
Oral, Fuat Süreyya (1973). Türk Basın Tarihi, Cilt:2, Ankara: Sanayii Nefise Matbaası.
Özek, Çetin (1964). Türkiye’de Gerici Akımlar ve Nurculuğun İçyüzü, İstanbul: Varlık Yayınları.
Özek, Çetin (1968). 100 Soruda Türkiye’de Gerici Akımlar, İstanbul: Gerçek Yayınları.