BUCAKTAN İLÇEYE DÖNÜŞTÜRÜLME SONRASINDA YENİ İLÇELERİN İDARİ YAPI VE NÜFUSUNDAKİ DEĞİŞİMLER: ERDEMLİ İLÇESİ ÖRNEĞİ (1954-1980)

Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi’nin kıyısında ve Mersin’in batısında yer alan Erdemliilçesinde Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar idari alandaki düzenlemelerle nüfusuntarihsel gelişimi, şehirsel ve kırsal nüfus, cinsiyet ve yaş yapısı, göçler, eğitim, nüfusunekonomik sektörlere bölünüşü, yoğunluğu ve dağılışı üzerinde durulmaktadır. Bilindiğiüzere, Akdeniz Bölgesi’nin alan bakımından büyük şehirlerinden olan Mersin’inilçelerinden birisi olan Erdemli, tarih boyunca Kizuvatnalılar zamanından başlayaraksırasıyla Hitit, Frig, Asur, Eski Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanoğulları veOsmanlı uygarlıklarına ev sahipliği yapmış olması nedeniyle çok zengin tarihi ve kültürelvarlıkları barındırmaktadır. Böylesine önemli olan yerleşim alanında tarih boyunca idarialanda birçok düzenlemeler yapılmış ve bu durum doğal olarak nüfusu da etkilemiştir.Bilhassa Cumhuriyet döneminde idarî alandaki düzenlemelere bağlı olarak Erdemli’ninnahiye ve köylerinin statülerinde birtakım değişikliklerin ve yeniliklerin yapılmasızorunlu hale gelmiştir. Bu durum, doğal olarak nüfus artış hızını da etkilemiştir. Bu eserbaşta arşiv kayıtları, Resmî Gazete ve TÜİK verileri olmak üzere; araştırma ve incelemeeserlerinden yararlanılarak oluşturulacaktır.

Changes in the Administrative Structure and Population of New Districts After Conversion FromTownship to District: Erdemli District Example (1954-1980)

In this study, the historical development of population, urban and rural population, gender and age structure, immigrations, education, distribution of population in terms of economic sectors, the intensity and distribution thereof are examined in line with the administrative changes since the proclamation of Republic until today in Erdemli Distict which is located in Mediterranean shore and in the west of Mersin. As is known, Erdemli; one of the districts of Mersin which is one of the biggest cities of Mediterranean Region in terms of surface area, has hosted various civilizations through the history starting with Kizuwatnians’ age and hosted Hittite, Phrygia, Asus, Ancient Greece, Rome, Byzantine, Seljuk, Karamanoğulları and Ottoman civilizations respectively, therefore it involves very rich historical and cultural assets. Various administrative arrangements have been made in this important settlement through the history and this has affected the population naturally. Based on administrate arrangements accomplished in Republic period especially, it is obligatory to make various rearrangements the status of sub-districts and villages of Erdemli. This has naturally affected the population growth rate. This piece shall be created by utilizing various research and examination works, primarily achieve records, Official Gazette and Turkish Statistical Institute data.

___

  • BCA, Fon Kodu: 311.11.10, Yer No: 246.23.17.
  • BCA, Fon Kodu: 311.11.10, Yer No: 246.23.17.
  • BCA, Fon Kodu: 311.11.10, Yer No: 245.41.7.
  • BCA, Fon Kodu: 311.11.10, Yer No: 246.23.17.
  • BCA, Fon Kodu: 311.11.10, Yer No: 276.15.1.
  • BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 179.38.15
  • BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 111.704.9.
  • BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 111.705.7.
  • BCA, Fon Kodu: 30.18.1.2, Yer No: 364.5.16.
  • Resmi Gazete, 1 Temmuz 1954, Sayı:8743, s.9758.
  • Resmi Gazete, 1 Temmuz 1954, Sayı:8743, s.9758.
  • Resmi Gazete, 27 Kasım 1958, Sayı:10068, s.20572.
  • Resmi Gazete, 21 Mart 1962, Sayı:11062, s. 6922
  • Resmi Gazete, 24 Ocak 1960, Sayı:10418, s.3.
  • Resmi Gazete, 24 Ekim 1963, Sayı:11539, s. 528
  • Resmi Gazete, 28 Ekim 1970, Sayı:13665, s.3.
  • Resmi Gazete, 28 Eylül 1972, Sayı: 14326, s.3.
  • Resmi Gazete, 15 Haziran 1955, Sayı: 9029, s.12309.
  • Resmi Gazete, 10 Mart 1954, Sayı:8654, s.8538.
  • Resmi Gazete, 1 Temmuz 1954, Sayı:8743, s.9758.
  • Resmi Gazete, 10 Mart 1954, Sayı:8654, s.8538.
  • Resmi Gazete, 10 Mart 1954, Sayı:8654, s.8538.
  • Resmi Gazete, 5 Temmuz 1954, Sayı:8598, s.9818
  • Resmi Gazete, 16 Ağustos 1954, Sayı:8778, s.10048
  • Resmi Gazete, 8 Eylül 1954, Sayı:8797, s.10198.
  • Resmi Gazete, 2 Eylül 1954, Sayı:8810, s.10335.
  • Resmi Gazete, 5 Ağustos 1955, Sayı:9070, s. 12474
  • Resmi Gazete, 19 Aralık 1955, Sayı: 9184, s.13202.
  • Resmi Gazete, 6 Haziran 1956, Sayı:9325, s. 14492.
  • Resmi Gazete, 27 Mayıs 1959, Sayı:10215, s. 21736
  • Resmi Gazete, 13 Ocak 1969, Sayı:13099, s. 2.
  • Resmi Gazete, 20 Mart 1969, Sayı:13153, s. 4.
  • Resmi Gazete, 22 Mart 1969, Sayı:13155, s. 6.
  • Resmi Gazete, 18 Mart 1970, Sayı: 13448, s.1.
  • Güler, A. ve Poyraz, T.T. (2017). Amerika’da yaşayan Türklerde etnik kimlik, kültürleşme, dindarlık ve bunların yaşam memnuniyetine etkisi. Akademik Bakış Dergisi, 63, 59-70.
  • Özçelik, F. ve Tunç, B. (2017). Demokrat Parti döneminde Ağrı’da idari alanda yapılan düzenlemeler (1950-1960). Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7/3, 463-477.
  • Ortaylı, İ. (2008). Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. 3. Baskı, Cedit Neşriyat Yayınları, Ankara.
  • Özgür, E. M. (2011). Nüfus Coğrafyası. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara.
  • Tunç, B. (2018). Cumhuriyet Döneminde Ayaş İlçesinin idari yapısı ve nüfusu (1923-1980). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7/2, 1423- 1433.
  • Tunçel, H. (2000). Türkiye’de ismi değiştirilen köyler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/2, 23-34.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü, 1935 Genel Nüfus Sayımı (İçel Vilayeti), Hüsnü Tabiat Basımevi, İstanbul 1937.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü,1940 Genel Nüfus Sayımı, Devlet Kütüphanesi, Ankara 1940.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü,1945 Genel Nüfus Sayımı, Devlet Kütüphanesi, Ankara 1941.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, 1950 Umumi Nüfus Sayımı, Devlet Kütüphanesi, Ankara 1951.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet İstatistik Genel Müdürlüğü, 1955 Genel Nüfus Sayımı, Devlet Kütüphanesi, Ankara 1961.
  • Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara 1963, s.280-288.
  • Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara 1963.
  • Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 1970 İçel İli Genel Nüfus Sayımı, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara 1971.
  • Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 1975 İçel İli Genel Nüfus Sayımı, Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara 1976.
  • Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, 1980 İçel İli Genel Nüfus Sayımı, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara 1981.