1913-1914 DERS SENESİNDE ANKARA SULTANİSİ

Ankara’nın en köklü lisesi olarak bilinen Ankara Atatürk Lisesi veya cumhuriyetin ilk yıllarındaki ismiyle Ankara Erkek Lisesi veyahut günümüzdeki adıyla Ankara Sıhhiye Atatürk Anadolu Lisesi 1886 yılında Ankara Ġdadisi adıyla kuruldu. Okul dört yıl süreyle eğitim-öğretim faaliyetini kiralık bir binada sürdürdükten sonra 1890’da bugünkü Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin arkasında yer alan Türkiye Yüksek Ġhtisas Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi’nin bulunduğu alandaki binasına taĢındı. 1913-1914 ders yılında sultaniye dönüĢtürülen okul, Osmanlı sultanileri arasında hem öğrenci hem de personel oranı bakımından orta sıralardaydı. Sene sonu sınavları itibariyle ise Ankara sultanisi öğrencilerinin baĢarı oranları Osmanlı sultanileri ortalamalarının oldukça üstündeydi. Bu çalıĢmada Ankara Ġdadisinin son yılı (1912- 1913) ile Ankara Sultanisinin ilk yılı (1913-1914); bina, müfredat, öğrenci ve öğretmen yapısı açısından karĢılaĢtırmalı bir biçimde ele alınacaktır.

Ankara Sultani’s in the 1913-1914 Scholar Year

Ankara Atatürk High School known as the most rooted high school in Ankara was established with the name of Ankara Ġdadis in 1886 and respectively named as Ankara Boy’s High School and Ankara Sıhhiye Atatürk Anadolu Lisesi. After the school had continued its educational activities in a rented building for 4 years, in 1890 it was moved in its building which was situated in the area behind the today’s Faculty of Letters, where the Turkish High Expert Training and Research Hospital is. The school having been transformed into Sultani in 1913-1914 Scholar Year was at medium level among Ottoman Sultanis in terms of number of both the students and the staff. Success rate of the students of Ankara Sultanis was quite above the average of Ottoman Sultanis in the summative tests. In this study the last year of Ankara Ġdadis (1912-1913) and the first year of Ankara Sultanis (1913-1914) will be handled comparatively with regard to building structure, curriculum, students and staff.

PDF

___

BaĢbakanlık Osmanlı ArĢivi (BOA)
Dâhiliye Tasnifi
-Dâhiliye ġifre Kalemi (DH. ġFR): 454/46; 481/106
-Dâhiliye Ġdari Kısım (DH. ĠD): 26/4
Maarif Tasnifi
-Maarif Mektubi Kalemi (MF. MKT): 44/1; 168/58; 175/79; 1212/68
Babıali Evrak Odası (BEO): 4236/317641
1328-1329 Senesine Mahsus İhsaiyat Mecmuası, Maarif-i Umumiye Nezareti Ġhsaiyat Kalemi, Matbaa-i Âmire 1334.
1329-1330 Senesine Mahsus Maarif-i Umumiye İhsaiyat Mecmuası, Maarifi Umumiye Nezareti Ġhsaiyat Kalemi, Matbaa-i Âmire 1336.
Ankara Vilayeti Salnamesi, 1325.
Şehbal, 15 ġubat 1329.
AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2009.
ANDAY, Melih Cevdet, Akan Zaman, Duran Zaman, Everest Yayınları, Ġstanbul 2009.
AYVERDĠ, Ġlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Mas Matbaacılık, Ġstanbul 2008.
DEMĠREL, Fatih, “II. MeĢrutiyetten Sonra Osmanlı’da Ortaöğretim: Sultaniler”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. 27, S. 2, 2012.
ENGĠN, Emel, Mekteb-i Sultani’den Galatasaray Lisesi’ne, Giza Yayınları, Ġstanbul 2012.
ENGĠN, Vahdettin, Mekteb-i Sultani, Galatasaraylılar Derneği Yayını, Ġstanbul 2003.
ERGĠN, Osman, Türk Maarif Tarihi, C: 5, Eser Matbaası, Ġstanbul 1977.
ERGÜN, Mustafa, İkinci Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri, Ankara 1996.
ĠZ, Mahir, Yılların İzi, Kitabevi Yayınları, Ġstanbul 2015.
KARAVELĠ, Orhan, Sakallı Celal, Doğan Kitap, Ġstanbul 2017.
KOÇ, Vehbi, Hayat Hikayem, Apa Ofset, Ġstanbul 1973.
ÖZGÜL, M. Kayahan, Son Jön Türk Kalesi-Ahmed Kemal Akünal, Kitabevi Yayınları, Ġstanbul 2010.
SAĞIRKAYA, Ġsmail, Cumhuriyet Döneminde Bir Eğitim Modeli Olan Ankara Atatürk Lisesi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2008.
SIRRI PaĢa, Mektubat-ı Sırrı Paşa, Matbaa-i NiĢan Berberyan, Ġstanbul 1309.
UYGUN, Kâmil, Karesi İdadisi ve Sultanisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar 2006.
YÜCEL, Hasan Ali, Türkiye’de Ortaöğretim, Devlet Basımevi, Ġstanbul 1938.