BULANCAK'DA (GİRESUN) COĞRAFİ ÖZELLİKLERİN YEMEK KÜLTÜRÜNE ETKİLERİ

Bulancak, Giresun’un Karadeniz kıyısında yer alan, en kalabalık ilçelerinden biridir. Doğal ortam özelliklerine bağlı olarak ilçenin çeşitli ve kendine özgü bir yemek kültürü bulunmaktadır. Bu çalışmada Bulancak Yöresi’ nin doğal ortam özellikleri ve bu özelliklerin insanların beslenme alışkanlıklarına nasıl yansıdığı coğrafi bakış açısıyla değerlendirilmiştir. İlk etapta yörenin fiziki, beşeri ve ekonomik coğrafya özellikleri genel hatlarıyla ele alınmış, daha sonra ise yöre insanının temel besin maddeleri bu özelliklerle ilişkilendirilerek açıklanmıştır. Bu süreçte resmi kurum ve kuruluşlardan alınan veriler ve yöre halkıyla yapılan görüşmeler çalışmanın temel veri kaynağını oluşturmuştur. Bulancak’ın mutfak kültürü kırsal yerleşmelerde daha belirgin olmak üzere büyük ölçüde doğal koşullara bağlı olarak şekillenmiştir. Yörenin her mevsimi yağışlı, yazları serin kışları ise çok soğuk olmayan, ılıman iklimi yöre halkının önemli besin maddeleri olan lahana, mısır, fasulye, bezelye ve kabak gibi pek çok sebze türünün gelişimine imkân tanımıştır. Bunun yanı sıra ilçenin bir kıyı yerleşmesi olması balık tüketimini de artırmıştır. Doğal çevre koşullarının etkisiyle Bulancak’da sebze, balık ve tavuk eti tüketimin fazla olduğunu, kırmızı etin ise yöre halkı tarafından daha az tüketildiğini söylemek mümkündür. Anadolu’nun pek çok yerinde olduğu gibi Bulancak’ta da ilkbahar ve yaz aylarında sebzeler taze olarak tüketilirken, kış mevsiminde yazdan hazırlanan turşular ve sebze kurutmaları kullanılmaktadır. Kırdan kente yapılan göçlere, teknolojik ve sosyo-ekonomik gelişmelere bağlı olarak Bulancak’ın yemek kültüründe de değişimler yaşanmaktadır. Yörede özellikle 30 yaş altındaki nüfus geleneksel yemekleri beğenmemekte, daha pratik ve lezzetli olduğu düşünülen fast food tarzı yemekleri tercih etmektedir.

___

  • Bekdemir, Ü. Kuruluşu - Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri Yönünden Bulancak Kenti, Çizgi Kitabevi , Konya , 2004 . Beşirli, H. Yemek, Kültür Ve Kimlik, Millî Folklor Dergisi , Sayı 87, 2010. Ertaş, Y. Gezmen K aradağ , M. Sağlıklı Beslenmede Türk Mutfak Kültürünün Yeri, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi , Cilt:2, Sayı:1, 2013. Koca, N. Y azıcı , H. Coğrafi Faktörlerin Türkiye Ekmek Kültürü Üzeri ndeki Etkileri, Turkish Studies International Periodical For the Languages Literature and History of Turkish or Turkic , Volume 9/8 , Summer, 2014. Orkun, N. D . Küresellesmenin Değiştirdiği Yemek Kültürü: İstanbul Beyoglu: 2002 - 2009 , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosy al Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009 . Tümertekin, E. Özgüç, N. Beşeri Coğrafya İnsan Kültür Mekan, Çantay Kitabevi, Ankara, 2011 .