Wayne C. Booth’un Retorik Kuramı Bağlamında Amat’ın Anlatıcısının Bir Anlatı Kişisi Olarak İncelenmesi

Wayne C. Booth’un retorik kuramı anlatıları baştan sona kat eden, onu var eden temel bir anlatı stratejisinin varlığını ortaya koyar. Booth bu stratejik varlığı nitelemek için retorik kavramını kullanır. Retorik, yazarla, daha doğru olarak örtük yazarla ilgilidir. Anlatıcı kavramı ise retorik etkinin ortaya çıkabilmesi için örtük yazarın kullandığı anlatı unsurlarından biridir. Bu çalışmada anlatıcının, bahsi geçen diğer anlatı unsurları içerisinden anlatı kişilerine yakınlaştırıldığı,  âdeta bir anlatı kişisi gibi ele alındığı teorik bir durum incelenecektir. Onun, örtük yazarın anlatı stratejisine yaptığı katkı, anlatı kişilerinin anlatıcının stratejilerine yaptığı katkıya benzer biçimde ele alınacaktır. Kullandığı dil, anlatıya yaptığı ve yapmadığı müdahaleler, anlatı kişilerini çeşitli amaçlarla kullandığı durumlar ve tüm bunların metnin estetik düzeyine yaptığı katkı üzerine tartışılacaktır. Barındırdığı bazı anlatı teknikleri sayesinde İhsan Oktay Anar’ın Amat romanı böyle bir inceleme için uygun bir metin örneği oluşturmaktadır.

An Excamine of Amat's Narrator As a Narrative Character in The Context of Wayne C. Booth's Theory of Rhetoric

Wayne C. Booth’s theory of rhetoric proves a basic presence of narrative strategy that covers narratives entirely and generates it. Booth uses “rhetoric” word for qualify to this strategy. Rhetoric is about author, about implied author more correctly. Narrator is one of the narrative elements that used by implied author for rhetoric effect appears. Its contribution to implied author’s narrative strategy will be discussed as like narrative caharacter’s contribution to narrator’s strategies. They will be discussed that narrator’s rhetoric, the interventions that narrator used and didn’t use and cases that narrator used narrative characters and will be discussed that their all effect to aesthetic of the text. In this essay, a theoric situation which narrator would be get nearly to narrative characters will be examined. İhsan Oktay Anar’s novel Amat is a proper example for such this examine because of narrative strategies it has got.

___

  • Arslan, Nihayet (2016). “Üç İstanbul’un ‘Örtük Yazarı’ ve Abdülhamit İmgesi”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. S. 25. s. 7-22.
  • Anar, İhsan Oktay (2018). Amat. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Bahtin, Mihail (2017). Karnavaldan Romana. çev. Cem Soydemir. 3. bs. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Booth, Wayne C. (2012). Kurmacanın Retoriği. çev. Bülent O. Doğan. İstanbul: Metis Yayınları.