Üniversite Gençlerinin Duygu Yönetimi Becerileri Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı, meslek yüksekokulu öğrencilerinin duygu yönetimi becerileri düzeylerini belirlemektir. Tarama modelinde yapılan araştırmada 2017-2018 eğitim öğretim yılında Manisa Celal Bayar Üniversitesi’ne bağlı Salihli Meslek Yüksekokulu’nun değişik programlarında öğrenim gören 302 öğrencinin kişisel özellikleri ile duygu yönetimi beceri düzeyleri ve kişisel özelliklerine göre duygu yönetimi beceri düzeylerinde farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma verilerinin elde edilmesinde Çeçen (2006) tarafından geliştirilen “Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeği”nden ve kişisel bilgi formundan yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS 21 ve AMOS 16 programı kullanılarak güvenirlik, korelasyon, frekans analizi, betimleyici istatistikler, yapısal eşitlik modeli(YEM) keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin duygularını yönetme becerileri düzeylerinin ortalama puanın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin duygularını yönetme becerileri düzeylerinin anne ve baba eğitim durumları, kişilik özellikleri ve sosyal ilişkilere göre anlamlı düzeyde farklılaştığı ortaya konulmuştur.

___

  • Acar, T. F. (2001). Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışı İle İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerinde Bir Alan Araştırması. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
  • Akın, M. (2004). İşletmelerde Duygusal Zekanın Üst Kademe Yönetimciler İle Astlar Arasındaki Çatışmalar Üzerindeki Etkileri (Kayseri’deki Büyük Ölçekli İşletmelerde Bir Uygulama. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Altunbaş, T. (2018). Duygusal Zeka Programının Öğrencilerin Duygusal Zeka, Atılgan, Saldırgan ve Çekingen Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Arslan, Y. (2016). Kim Daha İyi Empati Kuruyor – Empati Üzerine Mikro Bir Sosyolojik Araştırma. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(2/1), 51-64.
  • Avcı, N. (2014). Okul Müdürlerinin Duygu Yönetimi Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenlerle İncelenmesi ve Kişilik Özellikleri İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
  • Boratav, H. B., Sunar, D., ve Ataca, V. (2011). Duyguları Sergileme Kuralları ve Bağlamsal Belirleyicileri: Türkiye’de Üniversite Öğrencileri İle Yapılan Bir Araştırma. Türk Psikoloji Dergisi, 26(68), 90-101.
  • Bozkurt, F. (2014). Sözlüklerdeki Temel Duygu Kavramlarının Yeniden Tanımlanması: Bir Yöntem Önerisi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 21(1), 25-34.
  • Cirhinlioğlu, F. G., Taşçıoğlu, G., ve Beyazıt, U. (2017). Duygular, Ed. Mehmet Zincirkıran, Davranış Bilimleri, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım.Çakar, U. (2002). Duygusal Zekanın Dönüşümcü Liderlik Davranışı Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Çakar, U., ve Arbak, Y. (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zeka İlişkisi ve Duygusal Zeka. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3).23-48.
  • Carusao, R. D., ve Salovey, P. (2007). Duygusal Zeka Yöneticisi. (Çev.: H. Kayra), İstanbul: Crea Yayıncılık.
  • Çeçen, A. R. (2006). Duyguları Yönetme Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Türk Psikoloji ve Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(26), 101-113.
  • Çeşitçioğlu, M. (2003). Kaliteli İnsan. 1. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Çetinkaya, Ö., ve Alparslan, A. M. (2011). Duygusal Zekanın İletişim Becerileri Üzerine Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Birimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 363-377.
  • Çoruk, A. (2012). Yönetim Süreçleri Açısından Yöneticilerin Duygu Yönetimi Davranışları. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Dirican, A. H. (2013). Duygusal Zekanın Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
  • Diril, A. (2011). Lise Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sosyo-Demografik Değişkenler ve Öfke Düzeyi İle Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişki Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Doğan, S., ve Şahin, F. (2007). Duygusal Zeka: Tarihsel Gelişimi ve Örgütler İçin Önemine Kavramsal Bir Bakış. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 231-252.
  • Dökmen,Ü. (2002). İletişim Çatışmaları ve Empati. 20. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Duran, E., ve Gümüş, M. (2010). Turizm İşletmelerinde Duyguların Yönetimi Sorunu. 11. Ulusal Turizm Kongresi, 2-5 Aralık, Kuşadası. Ed. Osman Eralp Çolakoğlu, Ankara:Detay Yayıncılık.
  • Ekman, P., ve Friesen, W. V. (1986). Anew Pan-Cultural Facial Expression of Emotion. Motivation and Emotion, 10, 139-168.
  • Ekman, P. (2003). Emotions Revealed: Recognizing Faces and Feeling to Improve Communication and Emotional Life. New York: Times Books.
  • Ekman, P. (2009). Telling Lies: Clues to Deceit in The Market Place, Politics and Marriage (Revised Edition). New York: Norton Company Inc.
  • Erdoğan, A. B. (2018). Okul Psikolojisi Danışmanlarının (Rehber Öğretmenlerin) Kullandıkları Mizah Tarzlarına Göre Duygu Yönetimi Becerilerinin ve Psikolojik İyi Oluşlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Esba, M. (2009). Turizm İşletmelerinde Yöneticilerin Duygusal Zekalarının Örgüt Kültürü Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Feldman, R. S. (1996). Understanding Psychology. ABD: McGraw Hill Inc.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. 3. Edition, Landon: SAGE Publications.
  • Goleman, D. (1998). İşbaşında Duygusal Zeka. (Çev.; Banu Seçkin), 10. Baskı, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Goleman, D. (2007). Sosyal Zeka. (Çev. O.Ç. Deniztekin), İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Goleman, D. (2011). Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir?. 34. Baskı, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Gülova, A. A., Palamutçuoğlu, B. T., ve Palamutçuoğlu, A. T. (2013). Duygusal Emek İle İşe Bağlılık Arasındaki İlişkide Amir Desteğinin Rolü: Üniversitede Öğrenci İşleri Personeline Yönelik Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 41-74.
  • Güney, T., Taşkıran, E., ve Özkul, E. (2015). Çalışanların Duygularını Yönetme Becerilerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Sabiha Gökçen Havalimanı Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 99-132.
  • Gürbüz, S., ve Yüksel, M. (2008). Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 174-190.
  • Güriş, S., ve Astar, M. (2015). SPSS ile İstatistik. 2. Basım, İstanbul: Der Yayınları.
  • Hochschild, A. R. (1993). The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. Berkeley: Universty of California Press.
  • Hodgon, L. K., ve Werthheim, E. H. (2007). Does Good Emotion Management Aid Forgiving? Multiple Dimensions of Empathy, Emotion Management and Forgiveness of Self and Others. Journal of Social and Personal Relationships, 24(6), 931-949.
  • İşliel, K. (2013). Duygusal Zeka ve Liderlik. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli Istatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kervancı, F. (2008). Büro Çalışanlarının Duygu Yönetimi Yeterlilik Düzeylerinin Geliştirilmesinde Duygu Yönetimi Eğitimi Programının Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Kervancı Üstün, F., ve Topbaş, E. (2014). Büro Çalışanlarının Duygu Yönetme Becerilerinin Geliştirilmesinde Duygu Yönetimi Eğitimi Programının Etkisi: Deneysel Bir Çalışma. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1126-1148.
  • Kısaç, İ. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Bazı Değişkenlere Göre Sürekli Öfke ve Öfke İfade Düzeyleri. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Mesleki Eğitim Dergisi, 1(1), 63-74.
  • Koçyiğit, Y. (2018). Firmaların Örgütsel Esnekliği, Kullandıkları Rekabet Stratejileri ve Algılanan Rekabet Üstünlüğü Arasındaki Etkileşim: Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi İşletmesinde Bir Uygulama. Doktora Tezi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Konrad, J. D., ve Hendl, C. (2003). Duygularla Güçlenmek. İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Kozan, H. İ. Ö., Kesici, Ş., & Baloğlu, M. (2017). Affedicilik ve Duyguları Yönetme Becerisi Arasındaki Çoklu İlişkinin İncelenmesi. Değerler Eğitim Dergisi, 15(34), 193-215.
  • Kökdemir, H. (2004). Öfke ve Öfke Kontrolü. Pivolka, 3(12), 7-10.
  • Lorcu, F. (2015). Örneklerle Veri Analizi SPSS Uygulamalı. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Mammadov, E., ve Keser, E. (2016). Duygusal Zeka İle Akademik Başarı İlişkisi: Turizm Lisans Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/Journal of Travel, and Hospitality Management, 13(3), 85-101.
  • Mayer, J. D., ve Salove, P. (1995). Emotional Intelligenceand The Contruction and Regulation of Fellings. Applied and Preventive Psychology, 4, 197-208.
  • Mayer, J., ve Salovey, P. (1997). What is Emotional Intelligence?. In P. Saolvey & D. Sluyster (Ed), Emotional Development and Emotional Intelligence: Implications for Educators, Newyork: Basic Books. pp.3-31.
  • Oyur, E., Mercan, N., Şaylan, O., ve Buran, A. Ç. (2012). İş Ortamında Duyguları İfade Etme ve İletişim Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 97-106.
  • Önem, Ç. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Öfke ve Öfkeyi İfade Etme Biçimlerinin Akılcı Olmayan İnançlar ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Özdemir, E. (2017). Duygu Yönetimi Eğitimi Programının AVM Çalışanlarının Duygularını Yönetme Beceri Düzeyine Etkisi. Yüksek Lisans, Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Pala, A. (2016). Öğretmen Adaylarının Empati Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 13-23.
  • Pektaş, S. (2013). Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Müzik Bölümü Öğrencileri İle Diğer Lise Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
  • Pelit, E., Karakoçar, M., ve Kılıç, İ. (2018). Duygusal Zekanın İletişim Becerisine Etkisi: Turizm Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 85-107.
  • Salovey, P., ve Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence, Imagination. Cognition and Personality, 9, 185-211.
  • Santrock, J. W. (2014). Yaşam Boyu Gelişim Psikolojisi. (Çev. Galip Yüksel), 13. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi. 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Somuncuoğlu, D. (2005). Duygusal Zeka Yeterliliklerinin Kuramsal Çerçevesi ve Eğitimdeki Rolü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 269-293.
  • Sudak, M. K., ve Zehir, C. (2013). Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 141-165.
  • Tetik, S., ve Açıkgöz, A. (2013). Duygusal Zeka Düzeyinin Problem Çözme Becerisi Üzerindeki Etkisi: Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges (EJOVOC), Aralık 2013 UMYOS Özel Sayı, 87-97.
  • Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe Sözlük, Ankara.