Özgür ENGELOĞLU, İsa Gürkan MERAL, Kübra GENÇ

Türkiye İçin Yapılan Nedensellik Uygulamaları Üzerine Literatür Araştırması

Nedensellik kuramı 1969 yılında Granger tarafından geliştirilmiştir. Kurama göre; iki değişken arasındaki nedensellik ilişkisi açıklanırken, değişkenlerden birinin cari zamandaki değerini açıklamada diğer değişkenlerin gecikmeli değerlerinin bir katkı sağlayıp sağlamadıklarına bakılır. Daha açık bir ifade ile bir değişkenin (Y) t zamanındaki değerini açıklamak için kurgulanan bir modelin açıklama gücü diğer değişkenin (X) gecikmeli değerleri içerildiğinde artıyorsa; X, Y’nin Granger nedenidir denir. Uzunca bir zaman ekonometrik uygulamalarda kullanılan temel bir yaklaşım olan Granger Nedensellik yaklaşımına ilk önemli teorik ve ampirik katkı 1980 yılında Sims tarafından yapılmıştır. Sims nedenselliği geleceğin günümüzün nedeni olamayacağı gerçeğinden yola çıkarak açıklayan bir Nedensellik Testi geliştirilmiştir. Son 30 yılda ise Granger ve Sims Nedensellik Testleri dışında Toda‐Yamamoto Nedensellik Testi, Panel Nedensellik Testi vb. birçok diğer nedensellik testleri yaklaşımları geliştirilmiştir. Bu çalışmada Türkiye için nedensellik testleri kullanılarak yapılan akademik çalışmaların literatür taraması yapılacaktır. Araştırmada ilgili çalışmalarda kullanılan nedensellik testleri ve testler sonucu elde edilen bulgular incelecek, karşılaştırılacak ve analiz edilecektir. Ayrıca söz konusu çalışmalarda ağırlıklı olarak hangi değişkenlerin nedenselliklerinin incelendiği ve büyük oranda hangi değişkenlerin birbirlerinin nedeni olduğu da ortaya çıkacaktır. Bu çalışmanın bulguları, Türkiye’de bu alanda yanıtlanmayan soruların ortaya çıkmasına ve böylece yeni araştırmalar yapılmasının özendirilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Nedensellik, Granger Nedensellik, Nedensellik Testleri, Türkiye

A Literature Review on the Causality Test Applications about Turkey

Causality Theory was developed by Granger in 1969. According to this theory; we should check if the past values of one of the variables contribute to explain the current values of the other variable. In other words, we conclude that the variable X is a Granger Cause of the variable Y if including the past values of X raises the explanatory power of the model constructed to explain the value of Y in time period t. The Granger Causality approach was used extensively in empirical research. One of the first important theoretical and empirical contribution to Granger Causality Approach was made by Sims in 1980. Based on the fact that ‘future cannot be the cause of today’, Sims developed a new Causality Approach to explain causality. In the last three decades, in addition to Granger and Sims Causality approaches, some other causality tests, such as Toda-Yamamoto Causality Test and Panel Causality Test, have also been developed. In this study we will provide an all-embracing literature review of the academic research for Turkey utilizing causality test approach. In the first step, we will study the variables considered, the specific tests carried out, and conclusions reached each research paper. In the second step, we will compare and analyze the literature in terms of the variables considered, the specific tests carried out, and conclusions reached. One important contribution of this study is to determine which macroeconomic variables in Turkey are considered in causality tests. Hence, the study will help in determining what questions in terms of the causal relations among macroeconomic variables have not yet been answered, and stimulate new research in this field

Keywords:

Causality, Granger Causality, Causality Tests, Turkey,

PDF

___

Ağayev, S. (2010). Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Geçiş ekonomileri örneğinde panel eştümleşme ve panel nedensellik analizleri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 159-184.
Asteriou, D., & Hall, S. G. (2007). Applied Econometrics: a modern approach using eviews and microfit. New York: Palgrave Macmillan.
Atukeren, E. (2011). Granger–Nedensellik Sınamalarına Yeni Yaklaşımlar.Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25, 137-153.
Bağdigen, M., & Beşer, B. (2012). Ekonomik büyüme ile kamu harcamaları arasındaki nedensellik ilişkisinin Wagner tezi kapsamında bir analizi: Türkiye örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 5(9), 1-17.
Çetin, M., & Seker, F. (2013). Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve İhracat İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 121-142.
Dolado, J. J., & Lütkepohl, H. (1996). Making Wald tests work for cointegrated VAR systems. Econometric Reviews, 15(4), 369-386.
Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and crossspectral methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438.
Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application.Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
Holtz-Eakin, D., Newey, W., & Rosen, H. S. (1988). Estimating vector autoregressions with panel data. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1371-1395.
Hsiao, C. (1979). Autoregressive modeling of Canadian money and income data. Journal of the American Statistical Association, 74(367), 553-560.
Kamacı, A., & Oğan, Y. (2014). Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Panel Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. International Conference on Eurasian Economies 2014 1007-1012.
Lebe, F., & Akbaş, Y. E. (2014). Türkiye’nin Konut Talebinin Analizi: 1970-2011. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 57-83. Mercan, M., & Yurttançıkmaz, Z. Ç. (2013). Doğrudan yabancı yatırımlar-cari işlemler açığı ilişkisi: Türkiye için ampirik bir analiz. Bankacılar Dergisi, 2013(87), 57-78.
Öztürk, N., Darıcı, H. K., & Kesikoğlu, F. (2011). Ekonomik Büyüme ve Finansal Gelişme İlişkisi: Gelişmekte Olan Piyasalar İçin Bir Panel Nedensellik Analizi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 53-69.
Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1-48. Şentürk, M., & Akbaş, Y. E. (2012). Finansal aktif fiyatları ve borsa getirisi ilişkisi: Türkiye örneği üzerine bir uygulama.
Terzi, H., & Oltulular, S. (2004). Türkiye’de ekonomik büyüme-enflasyon süreci: sektörler itibariyle ekonometrik bir analiz. Bankacılar Dergisi, 50, 19-33.
Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of econometrics,66(1), 225-250.