Fatma LORCU, Gamze Yıldız ERDURAN

Bilgi ve Haberleşme Teknolojilerinin Sağlık Göstergelerine Etkisi

Günümüzde her sektörde olduğu gibi sağlık sektörünün gelişmesinde ve farklılaşmasında etki alanını önemli ölçüde arttıran bilgi ve haberleşme teknolojileri (ICT), özellikle kamu sağlığının iyileştirilmesinde de göz ardı edilemeyecek kadar önemli bir faktör olmaya devam etmektedir. ICT’nin halk sağlığı hizmetlerini hızlandırma potansiyeli ve etkililiğini arttırma rolü olduğundan, ülkelerin kamu sağlığı sunum göstergeleri ile ICT arasındaki ilişkinin de belirlenmesi önemlidir. Ancak ülkelerin hem kamu sağlığı sunum göstergeleri hem de ICT teknolojilerinin gelişimi tek bir faktörle değil birden fazla faktörle ifade edilmektedir. Bu çalışmada, hem ülkelerin sağlık alanındaki gelişimlerinin sağlık göstergelerine yansımakta olduğu düşüncesi hem de kamu sağlığı sunumunun ve ICT’ye ilişkin göstergelerin birden fazla olduğu düşüncesinden yola çıkılarak iki değişken seti arasındaki ilişkiler Kanonik Korelasyon Analizi (CCA) ile incelenmiştir. İncelemede sağlık kamu sağlık göstergeleri ile ICT arasında önemli ilişkiler ortaya koyularak açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilgi ve haberleşme teknolojileri, sağlık göstergeleri, kanonik korelasyon analizi

The Impact of Information Communication Technologies (ICT) on Health Indicators

Today, information and communication technology (ICT), which significantly contributes to the development and differentiation of the health sector as well as other sectors, continues to be an important factor that cannot be overlooked in the improvement of public health. As ICT has the potential to increase the speed and effectiveness of public health services, it is important to identify the relationship between countries' public health indicators and ICT. However, both the indicators for public health care delivery and the development of ICTs is expressed by not a single factor but by multiple factors. Starting with the idea that the development of a country's health sector is reflected in health indicators and that there are multiple indicators for the relationship between public health care delivery and ICT, this study examines the relationship between two sets of variables with Canonical Correlation Analysis (CCA).Significant relationships between public health indicators and ICT are presented and described in the study.

Keywords:

Information and communication technology, health indicators, Canonical Correlation Analysis,

PDF

___

Albayrak, A,S. (2006). Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (1.Edition), (pp. 476) Ankara: Asil Yayınevi.
Azevedo, V., Bouillon, C. & Galssman A. (2011). Development Connections Unveiling the Impact of New Information Technologies, (A. Chog, editor), USA.
Baykal, A. (2009). Gelişim Göstergeleri Bağlamında Türkiye’nin Uluslararası Çerçeveden Görünümü, Boğaziçi Eğitim Dergisi 26(2), 1-13.
Bolat B. A. (2004). İmalat Sanayinde Verimliliği ve Karlığı Etkileyen Faktörlerin Araştırılması, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bil. Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 56.
Dobrota, M., Jeremic, V. & Markovic, A. (2012, November). A new perspective on the ICT Development Index, Information Development, 28 (4), 271- 280.
Driouchi, A. (2013). ICTs for Health, Education, and Socioeconomic Policies: Regional Cases , IGI Global, USA.
Hair, J. F. Jr., Anderson, R. E., Tatham, R. L. & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis (5th Edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Hardoon, D. R., Sedmak S. & Shawe-Taylor J. (2003). Canonical Correlation Analysis; An Overview with Application to Learning Methods , Technical Report, Royal Holloway University of London, 5.
ITU (2014a), Measuring the information society report 2014-Executive Report, Geneva Switzerland.
ITU (2014b) World Summit on the Information Society WSIS+10, High Level Event WSIS+10 Outcome Documents, Geneva, 2014.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (2. Edition), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kırılmaz, H. (2005). Sağlık Sisteminin Sorunları ve Bilgi Teknolojileri, 2. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi/Medical Informatics ’05 Türkiye Bildiriler/Proceedings.
Levine, M.S. (1977). Canonical Analysis and Factor Comparison. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
Micevska, M. (2006). Information and communication technologies for development and poverty reduction: The potential of telecommunications, (Torero M. & Von Braun J., editors), (312-336), Baltimore: The John Hopkins University Press.
Mishra, S., Kalra, A. & Kavita Choudhary, K. (2013, November). Influence of Information and Communication Technology in Health Sectors, International Journal of Soft Computing and Engineering (IJSCE) ISSN: 2231-2307, 3 (5), 66-68.
Saraçlı, Z. & Saraçlı, S. (2006, April). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F Öğrencilerinin Demografik Özellikleri ile Üniversite Sorunları Arasındaki İlişkileri Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon ile İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, I (I), 30.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics (3rd Edition). New York, NY: HarperCollins College Publishers.
Tacq, J. (1999). Multivariate Technique in Social Sciences, Great Britain: Sage Publications. Tatlıdil H. (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, (225) Ankara: Akademi Matbaa.
Türedi, S. (2013). Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte olan Ülkeler için Panel Veri Analizi, Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7.
WHO (2005). Connecting for Health. Global Vision, Local Insight. Report for the World Summit on the Information Society.
WHO (2014). http://www.who.int/ [cited 2015 February 21]. World Bank (2004). World development report 2004. Making services work for the poor people. Washington, D.C: World Bank and Oxford University Press.
World Bank (2012). http://data.worldbank.org [cited 2015 March 07]. World Bank (2015). http://data.worldbank.org/about/country-and-lending-groups [cited 2015 March 07].
Wu, S.J. and Raghupathi, W. (2012). A Panel Analysis of the Strategic Association Between Information and Communication Technology and Public Health Delivery, J Med Internet Res. 14(5), 147.