Ötenazi Kavramının Teleolojik, Deontolojik ve Meta-Etik Teoriler Bağlamında Karşılaştırmalı Analizi

Günümüz bireyi, küreselleşme içerisindeki toplumsal dinamiklerin bir yandan aynılaştırdığı diğer yandan tıpkısı gibi görülen birçok olguyu farklılaştırdığı ve bunları eşanlı bir şekilde gerçekleştirdiği bir kültürel süreç içerisinde yaşamaktadır. Bu ayrışma ve bütünleşme süreci içerisinde bir yandan da kültür endüstrisinin toplumsal tahakkümünde bulunan bireyin, kimliğini ve aidiyetini inşa etme sürecinde kültürel yol göstericilere duyduğu ihtiyaç tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar fazladır. Enformasyon bombardımanı içinde neyin iyi/kötü, doğru/yanlış, faydalı/faydasız olduğunu ayırt etmek için birey, sahip olduğu sistematik fikri etraflıca anlamalı, tutarlılık ve süreklilikten taviz vermeden sorgulayıcı bir bakış edinmelidir. Bu makalenin yazılma amacı da bu karmaşıklık ve geçişkenlik durumunun olgular ve olayların algılanışında yarattığı güçlük birden çok doğru ve bu doğruların içinde bireyin ve toplumun kendi doğrusunu bulmasının güçlüğünün anlaşılmasına katkı sağlamaktır. Yine bu makale insan ve toplum düzeyindeki yapıp etmelerin faydalılığını ve evrenselliğini olumlayıp yanlışlayan bir olgu olarak etiğin, bireyin bu kendini ve çevreyi tanıma sürecindeki bakış açısı farklılığının ve bu farklılığın etik doğruluk kavramıyla çelişmezliğinin anlaşılması için yazılmıştır. Makale farklı perspektiflere sahip 3 temel etik teorisini günümüzün disiplinler arası etik tartışmasının odağında olan ötenazi kavramı çerçevesinde ayrı ayrı inceleyecektir. Makalede etik teorilerin hangisinin ötenazi kavramına etik, hangisinin etik dışı, hangisinin belirsiz yahut kararsız tutum takındığının anlaşılmasına çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Etik, Küreselleşme, Ötenazi, Teleoloji, Meta Etik

The Comperative Analysis of the Concept of Euthanasia in regard to Teleology, Deontology and Meta-Ethic

Modern-day individuals exist within a cultural process; in which society’s dynamics are simultaneously determined either by being similarised or distilled. Now that the process of segregation or integration is dominated by the cultural industry, the need for cultural navigations are needed more than ever if an individual to complete the process of building an identity or a significant belonging. If the individual aspire to distinguish between; good/bad, right/wrong or beneficial/vain - in an ever going salvo of informatics, he/she must comprehend the owned systematic idea in detail and ensure a sceptical, consistent and sustainable vision. This complexity and transitivity make the facts and events harder to understand. The purpose of this article is to help the individual to choose between many right acts; what’s best for his/her identity or fitting to a societal being. Ethics is a state of affairs which deputise right and wrong acts in regard to social and humanitarian level. This article is written to emphasis on the noncontradiction in individual’s process of interpretation - regarding to his/her self and environment’s different approach of right and coherent. Article will analyse the 3 basic ethics theory in today’s inter-disciplinary ethical discussion within the notion of euthanasia concept. In the article, I will examine which one’s euthanasia concept is ethical, which one’s not and which one adapts a vague or vagabond approach.

Keywords:

Globalization, Euthanasia, Teleology, ethics, Meta-Ethics,

PDF

___

Altunışık, M. A., (2018). ‘Bireysel-Toplumsal Farklılıklar ve Ahlâkî Görecelik Sorunu’ Amasya: Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi CİLT:6 SAY:10, 264.
Altuk, E. V., (2016). ‘Türkiye’de Muhasebe Etiği Eğitim’. Edirne: yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, 1.
Aydın, İ.P. (2002). ‘Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik’. Ankara: Pegem A Yayıncılık
Besiri, A., (2009). ‘Ötenazi ve Yaşam Hakkı’. Ankara: TBB Dergisi, Sayı 86, 2009), 188.
Erişirgil, M. E., (1997). ‘Kant ve Felsefesi’, İstanbul: Eko Matbaa; aktaran Öktem, Ü., (2007). “Kant Ahlakı”, Ankara: Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, Cilt: 18 Sayı: 0 Sayfa: 16
Glover. J., (1984) ‘Causing Death and Saving Lives’, Middlesex, s. 182; aktaran Erika Bıton Serdaroğlu, E. B., (2016). ‘Ötanazi-Ölme Hakkı’, İstanbul: Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt: 22, sayı:3, s.464.
Kalkan. M., (2016). ‘Biyo Etik Sorunlar ve Dinlerin Ötanazi ve İntihara Bakışı’. İstanbul: Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi Cilt: 7Sayı: 1 İlkbahar) 16.
Michael Huemer, M., (2005). ‘Ethical Intuitionism’, New York: s.1; Grant C. Sterling, G. C., (1994). ‘Ethical Intuitionism and Its Critics’, New York, s.xii. aktaran Yıldız, A., (2012). ‘Meta-Etik Bir Teori Olarak Ahlâkî Sezgiciliğin Savunulabilirliği’ Ankara: doktora tezi, Ankara Üniversitesi, XII.
Mill, J. S., (1986). ‘Faydacılık’, çev. Nazmi Coşkunlar, İstanbul: Meb. Yayınları
Yıldız, A., (2012). ‘Meta-Etik Bir Teori Olarak Ahlâkî Sezgiciliğin Savunulabilirliği’ Akara: doktora tezi, Ankara Üniversitesi, XII.
Öktem, Ü., (2007). “Kant Ahlakı”, Ankara: Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, Cilt: 18 Sayı: 0 Sayfa: 21
Özaltay, B., (1996). “Ötanazi ve Getirdiği Etik Sorunlar”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Doktora Tezi, s. 11; aktaran, Sulu, M., (2016). ‘Ötenazi Üzerine’ İstanbul: Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt: 22, sayı:2, 552
Özen M., Şahin, M. E., (2010/4). “Ötenazi”, Ankara: Ankara Barosu Dergisi. 267
Özkara, E., (2008). ‘Ötanaziye Farklı Bir Bakış: Belçika’da Ötanazi Uygulaması ve Ülkemizdeki Durum’ Ankara: TBB Dergisi, Sayı 78, 2008 106.
Soccio, D. J. (2010). ‘Felsefeye Giriş: Hikmetin Yapıtaşları’ (Çev. Kevser Kıvanç Karataş). İstanbul: Kaknüs Yayınları (2010); aktaran Mehmet Akif Altunışık, M. A., (2010) Altunışık, M. A., (2018). ‘Bireysel-Toplumsal Farklılıklar ve Ahlâkî Görecelik Sorunu’ Amasya: Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi CİLT:6 SAY:10, 267.
Sulu, M., (2016). ‘Ötenazi Üzerine’ İstanbul: Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt: 22, sayı:2, 2016) 552.
Sümer, N., (2016) “Yahudilikte, Hıristiyanlıkta ve İslam’da Ötanazi”, Şırnak: Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7. Cilt, Sayı:14:
Palabıyık, A., (2011). ‘Pierre Bourdieu Sosyolojisinde “Habitus”, “Sermaye” ve “Alan” Üzerine’, Ankara, Liberal Düşünce, Yıl 16, Sayı 61-62, Kış-Bahar 2011, s. 121 - 141
Toraman, C., Akcan, A. (2003). ‘Muhasebe Denetiminde Etik Teori’, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı:8, s.60; aktaran Altuk, V.E. (2006) ‘Türkiye’de Muhasebe Etiği Eğitimi’ (yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi)
Torlak, Ö., (2013), ‘İş Etiği’, haz., Tokgöz, N. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3011, 2013), 3.
Türk Dil Kurumu, (2005) Türkçe Sözlük.
Urmson, J.O., (1968). “The Interpretation of The Moral Philosophy”, Contemporary Utilitarianism, ed. Bayles, M. D., (1968) New York: Anchor Books, 8,s. 14; aktaran Metin Aydın, M. (2013). ‘John Stuart Mıll’in Faydacı Ahlâkı’ Sakarya: Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:14, Sayı: 28, 2013/2)
http://www.pbs.org/wgbh/nova/body/hippocratic-oath-to-day.html(erişim: 25.11.2015; aktaran Sulu, M., (2016). ‘Ötenazi Üzerine’ İstanbul: Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt: 22, sayı:2, 552