Murat ALANDAĞLI

Osmanlı İmparatorluğu'nda Kadastro Çalışmalarının Sosyo-Kültürel Yönüne Dair Bir Kesit (Adalar Kadastrosu Örneği)

Bu çalışmada, kadastro'nun Osmanlı İmparatorluğu'nda "halk sağlığı" ile "sosyal yaşam" yararına kullanılmasına dair bir kesit sunulacaktır. Öyle ki başta Balkanlar olmak üzere pek çok bölgesinde farklı temelli hareketler ile dış dünyada meydana gelen kimi gelişmelere cevap verme noktasında "en buhranlı" dönemlerini yaşayan, hatta İtalya ile savaşın arifesinde olan imparatorluğun; kadastro çalışmalarında bu minvali ihmal etmemesi kanımızca üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. Bu kapsamda, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Arşivi ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyud-ı Kadime Arşivinden yararlanılarak konuyla ilgili belgeler tetkik edilecektir. Elde edilecek bilgilerden hareketle temelde imparatorluk bürokrasisinin literatüre "...İstanbul'un en mu'tenâ mesire alanları..." olarak geçmiş Adalar'daki "Çam Ağaçlarının (Ormanlık Sahaların)" korunması için öncelikle Kınalı Ada'dan başlanarak kadastro çalışmalarının, bir an önce yapılması aciliyetine dair düşüncesi vurgulanacaktır. Ayrıca Adalar’da mevcut çam ağaçlarının hastalıkları, mahlûl arazilerinin belirlenerek ilgililere satılması veya istimlâk edilmesi ile kadastro harcamaları için kaynak arayışı gibi farklı uğraşlara da temas edilecektir. Olayın bu yönü, zaten sıkıntılı olan imparatorluk ekonomisinin oldukça önemli olarak gördüğü bir mesele için ilave gider kalemine kaynak yaratma çabasını da gözler önüne koyacaktır. Nihayet XXI. yüzyıl dünyasındaki teknolojik gelişmelere rağmen pek çok kez ihmal edilen "doğal yaşam alanlarının" korunması noktasında bu gün ile düne dair kısa bir nüans eşliğinde, kadastro çalışmalarının insan temelli olması noktasındaki hakikatin ortaya konulması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kadastro, Büyük Ada

PDF

___

ÇANAKÇIOĞLU H. Selmi-KÜÇÜKOSMANOĞLU, Ali, (1982) "İstanbul Adalarında Entomolojik Tesbitler", İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 32, Sayı: I, İstanbul, ss. 44-56.
ÇETE Mehmet-YOMRALIOĞLU Tahsin, (2006) “Almanya Kadastro Bilgi Sistemi: Alkıs” TMMOB, Harita Mühendisleri Odası Kadasro Kongresi, 22-24 Mayıs, Ankara.
ÇİÇEK Kemal, (1995) “Osmanlılardan Önce Akdeniz Dünyasında Yapılan Tahrirler”, OTAM., Sayı. VI, Ankara, ss.51-89.
ELBEYOĞLU Ali, (2014) Osmanlı’dan Günümüze Tapu, Emval-i Metruke, Adalet Yay., Ankara, 2014.
KÖKTÜRK Erol, (2009) “Türkiye Kadastrosunun Gerçekleri”, İstanbul Bülteni, TMMOB., Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yayın Organı, Mayıs.
Kuyûd-ı Kadîme Arşiv Kataloğu, Haz. Sevgi Işık, Songül Kadıoğlu, Mehmet Yıldırır, (2012) Tapu ve Kadastro Arşiv Dairesi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
BOYDAK Melih, (1984)"İstanbul Adaları'nın Ağaçlandırılmasında Amaç, Tür Seçimi ve Ağaçlandırma Tekniği Yönleriyle Planlama Esasları", İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, İstanbul, Cilt: 34, Sayı: IV, ss.24-45.
ERDENEN Orhan, (1962) İstanbul Adaları, Belediye Matbaası, İstanbul.
KÖSE Murtaza, (2003) “0smanlı Son Dönem Hukukçularından Sevdişehirli Mahmut Esadın Hayatı, Eserleri ve İlmî Kişiliği”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı: 2, Konya, ss.207-217.
YAŞAYAN Ahmet-ERKAN Hüseyin-SEYLAM S. Gökşin, (2011) “Kadastro Kavramı ve Türkiye Kadastrosu”, TMMOB., Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, XIII. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan , Ankara.
YILDIRIR Mehmet-KADIOĞLU Songül; (2010) Defterhâne’den Tapu ve Kadastro’ya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Tarihçesi, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Arşiv Dairesi Başkanlığı, Yayın No: 2; Ankara.