Güvenlikleştirme ve Bölgesel Güvenlik Kompleksi: “Arap Baharı” Üzerinden Değerlendirmeler

Uluslararası İlişkilerin alt başlığı olan Güvenlik Çalışmaları Türk sosyal bilimler alanında gelişmeye çalışmaktadır. Güvenlik Çalışmaları’nın araştırma alanı güvenlik kavramının var olduğu her yerdir. Güvenlik kavramı temelde kişi güvenliğini ilgilendirirken ülkeleri ve toplumları etkilemektedir. Kişi güvenliği insanın yeme, içme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarından sonra gelmektedir. Güvenlik Çalışmaları küresel boyut kazandığında ise kişisel güvenlik kapsamından çıkarak ülke bütünlüğünün korunması için atılacak adımlara farklı bir perspektif kazandırmaktadır. Atılacak adımların nasıl olduğu objektif bir bakış açısıyla Arap Baharı örneklemi üzerinden ele alınacaktır. Arap Baharı sürecinde yaşanan güvenlik sorunlarının içinde bulunduğumuz zamanda da devam ettiğini bazı ülkelere (Mısır, Libya, Suriye vs.) bakarak görmek mümkündür. Bu sürecin anlaşılabilmesi adına Kopenhag Okulu teorisyenlerinin ortaya atmış olduğu “Bölgesel Güvenlik Kompleksi ve Güvenlikleştirme” kavramları önem arz etmektedir. Ülkelerde yaşanan somut gelişmelere bakılarak Arap Baharının başlangıcı, sonrası ve demokratik durumları kavramların teorik çerçevesiyle ele alınacaktır. Bu bağlamda Arap Baharının nedenleri ve sonuçları üzerinden kavramların yansımaları anlatılmaya çalışılacaktır. Bu makalede kullanılacak kavramların yaşanmış bir olay üzerinden aktarılabilmesi önem arz etmektedir. Makale, konuyla ilgili yapılmış değerli çalışmalar ve araştırmalar ışığında yeni bir bakış açısı niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler:

Bölgesel Güvenlik Kompleksi, Güvenlikleştirme, Arap Baharı, Uluslararası İlişkiler, Uluslararası Güvenlik

PDF

___

Akgül-Açıkmeşe, S. (2011). “Algı mı, Söylem mi? Kopenhag Okulu ve Yeni Klasik Gerçekçilikte Güvenlik Tehditleri”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 8, Sayı 30, s. 43-73.
Anbarani, A. (2013). “TYPOLOGY OF POLITICAL REGIMES IN NORTH AFRICA BEFORE ARAB SPRING CASE STUDY OF EGYPT, TUNISIA AND LIBYA”, International Journal of Asian Social Science, 3(5): p. 1089-1096.
Arı, T. (2018). Uluslararası İlişkilere Giriş, Aktüel Yayınları, Bursa.
Balcı, A. ve Kardaş, T. (2012). “Türkiye’nin İsrail ile İlişkilerinin Değişen Dinamikleri: Bir ‘Güvenlikleştirme’ Analizi”, Ortadoğu Yıllığı, s. 416-433.
Birdişli, F. ve Gören, M. (2018). “Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi Bağlamında Türkiye-İran Arasında Göç ve Sınır Güvenliği”, İran Çalışmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, s. 11-38.
Buzan, B. (2008). “Askeri Güvenliğin Değişen Gündemi”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 18, s. 107-123.
Evcan, H. (2020). “Kuzey Afrika’da Çatışma, Güvenlik ve Toplumsal Dönüşüm Süreçleri / “Arap Baharı” Örneği, 2010-2012”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul
Hettne, B. (2008). “Teori ve Pratikte Güvenliğin Bölgeselleşmesi”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5, Sayı 18, s. 87-106.
İnaç, H. (2011). “Arap Bahari Sürecinde Arap Kimliğinin Dönüşümü”, Ortadoğu Yıllığı, s. 490-499.
Joffe, G. (2011). “THE ARAB SPRING IN NORTH AFRICA: ORIGINS AND PROSPECTS”, The Journal of North African Studies, Issue 4, Volume 16, p. 507-532.
Kurubaş, E. (2011). "Arap Dünyasında Otoriter Rejimler ve Devrim Dalgası: Değişim Mümkün Mü?", ADAM Akademi, s. 106-134.
Kurubaş, E. (2013). "Arap Baharında Eklemlenen Kürt Bölgeleri ve Türk Dış Politikasına Etkileri", Ortadoğu Analiz, s. 17-25.
Miş, N. (2012). “Güvenlikleştirme Teorisi ve Türkiye’de Güvenlikleştirme Siyaseti 1923- 2003”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) , Sakarya Üniversitesi, Sakarya
Nurwıjoyo, A. (2017). “Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi: Arap Baharı Örneği”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara
Oğuzlu, T. (2011). “Arap Baharı ve Yansımaları”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 3, Sayı: 36, s. 8-16.
Paksoy, S. vd. (2013). “KÜRESELLEŞMENİN SOSYO-POLİTİK ETKİLERİ: ARAP BAHARI”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 46, s. 169-182.
Prashad, V. (2012). Arap Baharı, Libya Kışı, Çeviren: Şükrü Alpagut, Yordam Kitap, İstanbul.
Şen, O. (2017). 21. Yüzyılın Başlangıcında TERÖRİZMLE Stratejik Mücadele, Alfa Yayınları, İstanbul.
Yüksel, B. A. ve Bingöl, Y. (2013). “THE ARAB SPRING IN TUNISIA: A LIBERAL DEMOCRATIC TRANSITION? TUNUS’TA ARAP BAHARI: LİBERAL DEMOKRATİK BİR GEÇİŞ”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 47, s. 310-327.