Çok Kriterli Karar Alma Yöntemleriyle Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerin Ticari İlişki Analizi: Entropi ve Copras Yaklaşımı

Globalleşme kavramının bile yetersiz kaldığı günümüz dünyasında birbiri içerisine girift bir yapı şeklinde geçmiş olan uluslararası ticari ilişkilerin ülkeler üzerinde oluşturduğu güvenlik kaygıları her geçen gün etkisini arttırmaktadır. Bu tehdit boyutuna ulaşan yaklaşımlar özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde sosyal, ekonomik ve siyasal alanlarda oldukça olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Bu nedenle bu olumsuz durumun bertaraf edilmesine yönelik ulusal tedbirlerin de alınması kaçınılmaz olmaktadır. Ulusal bazlı tedbirlerin alınmasında ise öncelikle mevcut olan ticari ilişkilerin ve avantaj-dezavantajların belirlenmesi yer almaktadır. Bilindiği üzere Avrupa Birliği ülkeleri, Türkiye’nin temel ticaret ortağıdır. Gümrük Birliği Anlaşması sonrası Avrupa Birliği ülkeleri ile olan dış ticaret hacmi artışı oldukça önemlidir. Dış ticaret alım satım işlemleri temel olarak ithalat ve ihracat olmak üzere iki ana başlıkta değerlendirilmektedir. Ülke ekonomilerinin kalkınmasında ihracat önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle ülke ihracatının artırılması ithalatının ise azaltılması önemli hedefler arasındadır. Ülkelerin bu hedeflere ulaşması için aldığı kararlar ve tedbirler dış ticaret politikasının temelini oluşturur. Bu bağlamdan hareketle gerçekleştirilen bu çalışmada 2018 yılına ait dış ticaret hacmini belirleyen altı kriter belirlenerek, Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye arasında bir sıralama yapılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma uygulama alanı olarak dış ticaret verilerini kullanması açısından bir ilki teşkil etmektedir. Çalışmada kullanılan kriterlere ilişkin ağırlık değerlerinin hesaplanmasında Entropi yöntemi, ülkelerin ise altı kriter altında eşanlı sıralamalarının yapılmasında ise çok kriterli karar alma yöntemlerinden olan COPRAS Yönteminden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dış Ticaret, Çok Kriterli Karar Verme

PDF

___

A.Öztel, H. Yavuz. (2017). Entropi Tabanlı Copras Yöntemi İle Ölçek Bazında Finansal Performans Analizi: Bilgi ve İletişim Sektöründe Bir Uygulama. INTERNATIONAL CONGRESS ON ECONOMIC RESEARCHES AND FINANCIAL MARKETS (IERFM 2017), (s. 122-141). Edirne, Türkiye. E. Aksoy, N. Ömürbek, M. Karaatlı. (2015). AHP Temelli Multimoora Ve Copras Yöntemi İle Türkiye Kömür İşletmeleri'nin Performans Değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1-28. E. Dinçer, (2005). Maksimum Entropi Yöntemi İle Çok Ölçütlü Çözüm Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi. Cilt: 20, Sayı:1. H. Küçükönder, P.Ç.Demirarslan. (2017). PROMETHEE ve MAUT Yöntemlerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma: Karadeniz Bölgesi Örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 203-228. H. Zang, C.L. Gu, L.W. Gu & Y. Zang. (2011). The Evaluation of Tourism Destination Competitiveness by TOPSIS & Information Entropy E A Case in The Yangtze River Delta of China. Tourism Management, 443-451. E. Jaynes, (1957). Information Theory and Statistical Mechanics. Physical Review, 620-630. M.D. Kenger, A. Organ. (2017). Banka Personel Seçiminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Entropi Temelli Aras Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Adnan Menderes University, Journal of Institute of Social Science, 152-170. P.Nijkamp. (1977). Stochastic Quantative and Qualitative Multicriteria Analysis for Environmental Design . Papers in Regional Science, 175-199. Podvezko, V. (2011). The Comparative Analysis of MCDA Methods SAW and COPRAS . Engineering Economics, 134-146. R. M. Capocelli, A. De Luca. (1973). Fuzzy Sets and Decision Theory. Information and Control, 446-473. S. Korucuk, H. Akyurt, E. Turpcu. (2019). Otel İşletmelerinde Hizmet Kalitesinin Entropi Yöntemi İle Ölçülmesi: Giresun İlindeki Üç Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 709-721. T.C. Wang, H.D. Lee. (2009). Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based On Subjective Weights And Objective Weights. Expert Systems with Application, 8980-8985. X. Zang, C. Wang, E. Li & C. Xu. (2014). Assessment Model of Ecoenvironmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method. The Scientific World Journal.