$F_7$ generasyonundaki bazı bezelye (Pisum sativum L.) hatlarında karyotip analizi ve ebeveynlerle karşılaştırmalar

Bu araştırma, 4 'ti ebeveyn, 5 'i $F_7$ generasyonunda bulunan 9 adet bezelye hattının karyotipini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada bezelyelerin kromozom sayısı, kromozom boyları, kol indeksleri, oransal boyları ve kromozom tipleri belirlenmiştir. Bezelye hatlarının tamamının kromozom sayısı 2n=14 olarak tespit edilmiştir. Kromozom boyları 2.80 / $\mu$ m-4.95 $\mu$ m, -kol indeksleri 0.51-0.84, oransal boyları 5.47-9.37 arasında bulunmuştur. Kromozom tipleri metasentrik ve submetasentfik olarak tespit edilmiştir. İncelenen tüm hatlarda satelit bulunmakla beraber 4 melez, 2 ebeveyn hatta birer çift satelitli kromozom ve I melez, 2 ebeveyn hatta ikişer çift satelitli kromozom gözlenmiştir. Melez yavruların kromozom boylarının genellikle ebeveynlerden daha uzun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

karyotip, genetik kaynaklar, Pisum sativum, bezelye, hatlar, uydu DNA, kromozomlar

Comparative karyotype analyses in some $F_7$ generation pea (Pisum sativum L.) lines and their parents

This research was carried out to determine karyotypes of the nine pea lines consisting of four parental lines and five hybrid progenies at $F_7$ generation. Chromosome numbers, lengths, branch indices, relative lengths and chromosome types were determined. The chromosome numbers of all the pea lines were 2n=14. Chromosome lengths were between 2.80 fm-4.95 / $\mu$ m while branch indices and relative length were between 0.51-0.84 and 5.47-9.37, respectively. Types of chromosomes have been found to be metacentric and submetacentric. Not only satellites were found on all the lines examined, but also a pair of chromosomes with satellite on four hybrid and two parental lines. In addition, two pairs of chromosomes with satellite in one hybrid line and two parental lines were observed. The chromosome lengths of hybrid progenies were generally longer than the chromosomes lengths of parental lines.

Keywords:

karyotypes, genetic resources, Pisum sativum, peas, lines, satellite DNA, chromosomes,

PDF

___

Aslım, B., 1994. Diploid Çok Yıllık Çavdardan (Secale monlanum) Tetraploid Çok Yıllık Çavdar Elde Edilmesi İmkanları ve Bu Bitkilerin Mitoz, Mayoz Kromozomları ile Bazı Morfolojik Karakterlerin Mukayesesi. Tübitak Bot. Der. 18 (3), 143-152.
Blixt, S., Gottschalk, W-, 1975. Mutation in the Leguminosae. Agric. Hortc. Genet 33,33-85.
Conicella, C, Errico, A., 1990. Karyotype Variations in P. sativum ect. abyssinicum. Caryologia 43, 87-97.
Darlington, CD., La Cour, L.F., 1976. The Handling of Chromosomes. Sixth Edition. George Allen and Unwin Ltd. S, 248. London.
Elçi, Ş., 1965. Memleketimizin Önemli Fiğ Türlerinde Kromozom Sayılarının Tespiti ve Kromozom Morfolojilerinin Mukayesesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 254. Ankara
Elçi, Ş.,1966 Yem Bezelyesinde (P. arvense L.) Kromozom Sayısının Tespiti ve Karyotip Analizi. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 259. Ankara.
Elçi, Ş., 1982. Sitogenetikte Gözlemler ve Araştırma Yöntemleri. Fırat Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları. Biy. 3. Elazığ.
Errico, A., Conicella, C, Venora, G., 1991. Karyotype Studies on P. fulvum and P. sativum, Using a Chromosome Image an Analysis System, ed, Genome. 34,105-108.
Fuchs, J., Kühne, M., Schubert, I.,1998. Assignment of Linkage Groups to Pea Chromosomes After Karyotyping and Gene Mapping by Fluorescent in Situ Hybridization. Chromosoma 107, 272-276.
Gagnieu, A., 1949. L'observation des Chromosomes et Exercises Pratiques d'enseignement. Paris, So-cie"te d'e^litions d'enseignement Superieur.
Gupta, PK., Tsuchiya, T., 1991. Chromosome Manipulations in Higher Plants: Chromosome Engineering in Plants. Genetics, Breeding, Evolution. Part A. Elsevier Publishers B.V., Netherlands, S: 1-14.
Grant, W.F., Owens, EX, 2001. Chromosome Abber-ration Assays in Pisum for the Study of Environ- mental Mutagens. Mutation Research 488, 93-118.
Heneen, W.K., 1962. Chromosome Morphology in Inbreediye Hereditas, 48,182-200.
Kalloo, G., Bergh, B.D., 1993. Pea (P. sativum) Genetic Improvement of Vegetable Crops. Ed. Kalloo, G. and Bergh, B., O. 409-425. Mid Country Press. London,
Kıvrak, N., 2000. Bazı Bezelye (Pisum L.) Hatlarında Karyotip Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Konya (basılmamış).
Özkaynak, I. ve Tokluoğlu, M., 1981. Yem Bezelyesi (P. arvense L.) Yerel Çeşitlerinden Seleksİyon İle Islah Edilen Formların Kromozom Sayıları ve Morfolojileri Üzerine Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 754, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 442. Ankara.
Simpson, P.R., Newman, M.A., Davİes, D.R., Ellis, T.H.N., Matthews, P.M., Lee, D., 1990. Identification of Translocation in Pea by in Situ Hybridization with Chromosome—Specific DNA Probes. Genome 33,745-749.
Weeden, N.F., Ellis, T.H.N., Timmerman-Vaughan, G.M., Swiecicki, W.K. Rozov, S.M. Berdnikov, V.A., 1998. A Consensus Linkage Map for P. sativum. Pisum Genet, 30,1-4.