Buğday adi sürme hastalığı (Tilletia foetida (Wallr.)Liro)'nın patojenitesine bazı faktörlerin etkileri

Farklı ekim zamanlarının(25 Eylül, 15 Ekim, 5 Kasım, 26 Şubat ve 14 Nisan) etmenin patojenitesine etkisinin incelendiği denemelerde 5 Kasım da yapılan ekimde (III. Ekim zamanı) hastalığın diğer ekim zamanlarına göre daha yüksek (% 88.96) çıktığı belirlenirken 25 Eylül tarihinde yapılan ekimde (I. Ekim zamanı) hastalık en düşük oranda (% 0.90) çıkmıştır. Beş farklı fungisidin (Dinicanozole, Carbendazim, Tebucanozole, Carboxin, Maneb) sürme hastalığına etkileri incelendiğinde ise, bütün ilaçların hastalık çıkışında % 100’e varan etkinlikte oldukları tespit edilmiştir. Üç değişik inokulasyon tipi (suni tohum inokulasyonu, toprak inokulasyonu ve doğal tohum inokulasyonu) ve bunların farklı inokulum yoğunluklarının sürme hastalığının patojenitesi üzerine etkilerinde suni ve toprak inokulum yoğunlukları arasındaki farklar istatistiksel (P

Anahtar Kelimeler:

bitki hastalıkları, Tilletia laevis, mantar öldürücüler, inokulasyon, buğday, patojenite, dikim zamanı

Effects of some factors on pathogenicity of wheat bunt disease

In experiments in which the effects of different planting times (September 25th, October 15, November 5, February 26 and April 14) on pathogenicity of wheat bunt disease were explored, it was established that in the planting implemented on November 5th, 2003 (the third planting time), the disease was higher than other planting times (88.96 %), whereas in the planting implemented on September 25th,2003 (the first planting time),the disease appeared the lowest (0.90 %). On the other hand, when the effects of five different fungicides (Dinicanozole,Carbendazim, Tebucanozole, Carboxin, and Maneb) on bunt disease were studied, it was found that all these chemicals were up to 100 % effective against bunt disease.On the issue of the effects of three different typies of inoculation (artificial seed inoculation, soil inoculation and natural seed inoculation) and their different inoculum densities on the pathogenicity of bunt disease, the differences between artificial and soil inoculum densities were found to be insignificant, while the differences between natural inoculum densities were found sig-nificant.

Keywords:

plant diseases, Tilletia laevis, fungicides, inoculation, wheat, pathogenicity, planting date,

PDF

___

Açıkgöz, N.,1993. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ya-yınları No: 478. Bornova, İzmir.
Agrios,G.N., 1997. Plant Pathology. Academic Pres, New York, U.S.A.
Anonymous, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatla-rı. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Cilt I. S. 118, Ankara.
Anonymous, 1996. Zirai Mücadele Standart İlaç De-neme Metodları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Ta-rımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Cilt 2,s.261,Ankara.
Anonymous, 2002. http://www.tbb.gen.tr/turkiye/ concent/ turkey/ 306- 307.htm
Babaoğlu, B. ve Iren, S., 1980. Ekim Zamanı Ve Ekim Derinliğinin , Ankara Çevresinde Buğday Sürme Hastalığına Etkisi (Tilletia caries (D.C) Tull. Tilletia foetida (Wallr.) Liro) Üzerinde Araştırma-lar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Diploma Sonrası Yüksek Okulu, İhtisas Tezi Özetleri, Cilt. 1 S. 531-549, Ankara.
Duran,N., Kır, R., Küçükkılıç, V., 2003. Konya Tarım Master Planı. İl Tarım ve Kırsal Kalkınma Master Planlarının Hazırlanmasına Destek Projesi. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı. 57-63.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları ( İstatistik-sel Metotlar-2 ). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakül-tesi Yayınları, Yayın No: 295, Ankara.
Erkan ,S., 1998. Tohum Patolojisi. Gözlem Ofset,275 sayfa.İzmir.
Gibs,W., 1924. Veranderungen Der Brandanfalligkeit Durch Aussera Bedingunguen. J. Landwirtssch. 72: 111-124.
Glaeser,G.,1961. Das Ausmass des Feldbefalles Durch Weizensteinbrand (Tilletia caries Bjerk.) in abhangigkeit von der Bebrandung des Saatgues. Pflanzenschhuthz Ber. 26:33-55.
Heald,F.D.,1921. The Relation of Spore Load to the Percent of Stinking Smut Appearing in the Crop. Phytopathology 11:269-278.
Herdem, Z., M. Doğan, N. Yeşilyurt, H. Çelenk, S.Keskin, V. Pasin, H. Duman, M. Egemen, O.
Doğan, S. Tutar, E. Kuzuoğlu, A. Odabaşı ve M. Koç, 2002. Buğday ve arpa Tarımı, Tarım işletmeleri Müdürlüğü, Ankara, sayfa 592.
Kendrick,E.L. ve Purdy,L.H., 1962. Influence Ofenvironmental Factors on the Development of Wheat Bunt in the Pacific Norhtwest. III. Effect of Temperature on Time and Establishment of Infection Byraces of Tilletia caries and Tilletia foetida Phytopathology. 52: 621-623.
Kün, E. ve M. Avcı., 1991. Buğdayda Değişik Ekim Zamanlarının Sürme (Tilletia spp.) İnfeksiyonu Üzerine Etkisi. 9-12,VI.Türkiye Fitopatoloji Kong-resi Bildirileri. 7-11 Ekim 1991. İzmir.
Leblond, D., 1948. Relation Entre le Nombre de Spores de Maladies Port Ees Parles Grain de Semence etla Manifestition de ces Maladies Dans le Champ. Rep. Quebec Soc. Pl. Path. (1945-1947)141-145.
Leukel, R.W., 1937. Studies on Bunt Orstinking Smut of Wheat and Its Control. U.S.Dep. Agric. Tech. Bull. 582,47p.
Malalasekera, R.A.P. ve Colhoun,J.,1969. Fusarium Diseases of Cereals. V.A. Technique for the Examination of Wheat Seed Infection With Fusarium culmorum . Trans. Br. Mycol. Soc. 52:187-193.
Maude,R.B., 1996. Seedborne Diseases and Their Control, Principles and Practise. CAB International, Wallingford, England, XVII+ 280p.
Millar, C.S. ve Colhoun, J., 1969. Fusarium Diseases of Cereals.IV. Epidemiology of Fusarium nivale on wheat. Trans. Br. Mycol. Soc. 52: 195-204.
Neergaard,P.,1988. Seed Pathology. Vols.I and II,Mac Millan Pres, Hong Hong,XXV+1191p.
Onoğur,E., 1996. Bitki Fungal Hastalıkları ( I ).E. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Ders Notları:25,93/3. Bornova, İzmir.
Öztürk,S., 1997. Tarım İlaçları. Ak basımevi, İstanbul.
Purdy, L.H. ve Kendrick, E.L., 1963. Influence of Environmental Factors on the Soil Temperature and Soil Moisture on Infection by Soil-Borne Spores. Phytopathology. 53:416-418.