Rus Basınına Göre 1921 Yılında Ankara Hükümeti

Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşunun 100. yıldönümünü kutlamaya hazırlanmaktadır. Cumhuriyete giden tarihi sürecin en önemli adımlarından biri olan Ankara Hükümeti’nin kuruluşu ve Millî Mücadele evrelerini kapsayan konular, Türk bağımsızlık hareketi ve demokrasi tarihimiz bakımından özel bir öneme sahiptir. Emperyalizme karşı yürütülen Anadolu direnişine ilişkin gelişmelerin 1921 yılı boyunca Sovyet basınında nasıl yer aldığıyla ilgili ülkemizde pek az sayıda araştırma yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş süreci gelişmelerini o devrin Sovyet basını yakinen takip etmiştir. Anadolu’nun stratejik konumu nedeniyle Türk Millî Mücadelesi hem Rusya’da iktidara gelen Bolşevikler hem de onların muhalifi konumundaki Rus kesiminin ilgisini çekmiştir. Bu sebeple Ankara Hükümeti’nin ilk yıllarında cereyan eden olayları Sovyet basınından takip etmek mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, 1921 yılında Sovyet basınında Ankara Hükümeti ile ilgili doğrudan veya dolaylı ilgisi olan ne tür haberlerin yapıldığı, Bolşeviklerin ve muhaliflerin Ankara Hükümeti’ne politik bakış açıları, ne tür yazıların çıktığı ve bunların ne ifade ettiği değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sovyet Basını, Mustafa Kemal Atatürk, Ankara Hükümeti, TBMM, Millî Mücadele.

The Ankara Government in 1921 According to the Russian Press

The Republic of Turkey is preparing to celebrate the 100th anniversary of its foundation. The establishment of the Ankara Government, which is one of the most significant steps of the historical process toward the Republic, has special importance in terms of the Turkish independence movement and the Turkish history of democracy in the context of issues related to the steps of the National Struggle. Not much research has been conducted on the inclusion of the activities of the Anatolian resistance against imperialism throughout the year 1921 in the Russian press. The Russian press of the period closely followed the foundation of the Republic of Turkey. The strategic position of Anatolia was under the focus of both the Bolsheviks that came to power in Russia and the part of the Russian public opposing the Bolsheviks. Therefore, the initial years of the Ankara Government can be traced in the Russian press of those years. In this study, it is aimed to discuss the types of news items that were included in the Russian press directly or indirectly related to the Ankara Government in 1921, the views of the Bolsheviks and the opposition about the Ankara Government, the types of relevant narratives, and what these narratives meant.

Keywords:

Soviet Press, Mustafa Kemal Atatürk, Ankara Government, TBMM, National Struggle.,

PDF

___

Dokumentı Vneşney Politiki SSSR [Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Dış Politika Belgeleri], 24 Cilt, Moskova 1957-1961
Dekretı Sovetskoy Vlasti. C. 1, 25.10.1917-16.03.1018. Moskva, Gos. İzdatelstvo politiçeskoy literaturı, 1957.
Angora İ Gretsiya. Svoboda, Sayı: 128, 7 Haziran 1921, s. 4.
Angorskoye Pravitelstvo i Sovetskaya Rossiya. İzvestiya, Sayı: 74 (1217), 6 Nisan 1921, s. 2.
Burnıe Stsenı v Angorskom Parlamente. Svoboda, Sayı: 161, 13 Temmuz 1921, s. 3.
Delegatsiya Kemalistov na Londonskuyu Konferentsiyu. İzvestiya, 29(1172), 10 Şubat 1921, s. 2.
Deyatelnos’ Partizan, Peregovorı Kemalistov s Soyuznikami. İzvestiya, Sayı: 5 (1148), 11 Ocak 1921, s. 2.
Dogovor mejdu Rossiyey i Turtsiyey. İzvestiya, Sayı: 60 (1203), 20 Mart 1921, s. 1
Dve konferentsii. İzvestiya, Sayı: 47 (1190), 3 Mart 1921, s. 1.
Eşe Pobeda Grekov, Russkie Pod Turetskim Flagom, Bol’şeviki v Angore. Svoboda, Sayı: 203, 26 Ağustos 1921, s. 3-4.
Frunze v Trapezunde. İzvestiya. Sayı: 275. 7 Aralık 1921. s. 2.
İtaliya Pomogayet Kemalistan. İzvestiya, Sayı: 152, 14 Temmuz 1921, s. 2.
İzzet Paşa i Kemalistı. İzvestiya, Sayı: 17 (1160), 27 Ocak 1921, s. 3.
Jenşina Vostoka Prosnulas. İzvestiya, Sayı: 35 (1178), 17 Şubat 1921, s. 1.
Kemal’ Paşa-Diktator. İzvestiya, Sayı: 253, 11 Kasım 1921, s. 1.
Kemal’-Prezident Kurdistana. İzvestiya, Sayı: 152, 14 Temmuz 1921, s. 2.
Kemalistı Prodoljayet Nastupat. İzvestiya, Sayı: 152, 14 Temmuz 1921, s. 2.
Kemalistı v Trapenzune. İzvestiya, Sayı: 22 (1165), 2 Şubat 1921, s. 3.
Komunistı v Angore. İzvestiya, Sayı: 1 (1144), 1 Ocak 1921, s. 2
Krovavıe Boi v Angore. Svoboda, Sayı: 123, 1 Haziran 1921, s. 4.
Na Mejdunarodnoy Arene. İzvestiya, Sayı: 61 (1204), 22 Mart 1921, s. 1.
Natsionalnoye Sobraniye o Russko-Turetskom Dogovore. İzvestiya, Sayı: 81 (1224), 15 Nisan 1921, s. 1.
Neizbejnoye. İzvestiya, Sayı: 2 (1145), 4 Ocak 1921, s. 2.
Novaya Komunnistiçeskaya Partiya. İzvestiya, Sayı: 41 (1184), 24 Şubat 1921, s. 1.
Novoe Porajenie İmperyalizma. İzvestiya Petrogradskogo Soveta Raboşih i Krasnoarmeyskih Deputatov. 1 Mart 1921, s. 1.
Novoe Pravitel’stvo v Angore. Svoboda, Sayı: 124, 2 Temmuz 1921, s. 4.
O Polojenii v Turtsii. Pravda, 4 Ocak 1921, s. 3.
Pereezd Angorskago Pravitel’stva. Svoboda, Sayı: 177, 29 Temmuz 1921, s. 1.
Peregovori Soyuznikov s Angorskim Pravitelstvom. İzvestiya, Sayı: 10 (1153), 16 Ocak 1921, s. 3.
Perspektiva Novoy Voynı. Vlast Truda, Sayı: 549, 15 Eylül 1921, s. 1.
Politika İtalii na Londonskoy Konferentsii. Svoboda, Sayı: 36, 16 Şubat 1921, s. 1.
Predlojenie Envera i Otvet Angorı. İzvestiya. Sayı: 275. 7 Aralık 1921. s. 2.
Primirenie Dvuh Turtsiy. Svoboda, Sayı: 88, 21 Nisan 1921, s. 3.
Privetstviye t.t. Kalininu i Petrovskomu. İzvestiya. Sayı: 293. 28 Aralık 1921. s. 3.
Priyem Predstavitelya RSFSR. İzvestiya, Sayı: 152, 14 Temmuz 1921, s. 2.
Priznaniye Angorskogo Pravitelstva. İzvestiya, Sayı: 30 (1173), 11 Şubat 1921, s.2.
Sobirayutsya Priznat. İzvestiya, Sayı: 29 (1172), 10 Şubat 1921, s. 2.
Sovetsko-Kemalistskaya Antanta ve “Bezporyadki v Angore. Svoboda, Sayı: 180, 1 Ağustos 1921, s. 2.
Sozıv Natsional’nogo Sobraniya. İzvestiya, Sayı: 152, 14 Temmuz 1921, s. 2.
Stavka na Turtsiyu. İzvestiya, Sayı: 37 (1180), 19 Şubat 1921, s.1.
Trebovaniya Kemalistov. İzvestiya, Sayı: 30 (1173), 11 Şubat 1921, s. 2.
Turtsiya i Sovetskaya Rossiya. Ot Narodnogo Komissariata po İnostrannım Delam. İzvestiya, Sayı: 32 (1175), 13 Şubat 1921, s. 1.
Ukrainskiy Sovetskiy Posol v Turtsii. Novıy Mir, Sayı: 10, 12 Ocak 1922, s. 2.
Uspehi Kemalistov. İzvestiya, Sayı: 5 (1148), 11 Ocak 1921, s. 2.
V Turtsii. K Zaklyuçeniyu Dogovora s Rossiyey. Pravda, Sayı: 67, 29 Mart 1921, s. 3.
Vopros i Londonskaya Konferentsiya. Svoboda, Sayı: 34, 13 Şubat 1921, s. 1.
Zayavleniye Mustafı-Kemalya. İzvestiya, Sayı: 40 (1183), 23 Şubat 1921, s. 1
Otkrıtiye Russko-Turetskoy Konferentsii. İzvestiya, Sayı: 44 (1187), 27 Şubat 1921, s. 1.
O.V. NKİD. Krah İmperialistov. İzvestiya, Sayı: 38 (1181), 20 Şubat 1921, s. 1.
O.V. NKİD. Turtsiya. Kemalistı za Soyuz s Sovetskoy Rossiyey. İzvestiya, Sayı: 68 (1211), 30 Mart 1921, s. 2.
Uspehi Kemalistov. İzvestiya, Sayı: 22 (1165), 2 Şubat 1921, s. 3.
Vilenskiy (Sibiryakov) VL., Eşo o Turtsii. İzvestiya, Sayı: 44 (1187), 27 Şubat 1921, s. 1.
Z. Z., Bol’şeviki Li Kemalistı?. Svoboda, Sayı: 201, 24 Ağustos 1921, s. 2.
Akal, E. (2002). Milli Mücadelenin başlangıcında Mustafa Kemal İttihat Terakki ve Bolşevizm. İstanbul: TÜSTAV.
Aytepe, O. (2004). Milli Mücadelede Bilecik Görüşmesi. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 33-34, 23-31
Belov, G. vd. (1959). Dokumentı vneşney politiki SSSR. C. 3. Moskva, Gosudarstvennoe İzdatel’stvo Politiçeskoy Literaturı.
Benhür, Ç. (2008). 1920’li yıllarda Türk-Sovyet ilişkileri: kronolojik bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Konya.
Marcobelli, Elisa: Hervé, Gustave, in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War, ed. by Ute Daniel, …, issued by Freie Universität, Berlin 2020.
Ors, R. D. (2012). Russkie, Atatyurk i Rojdenie Turetskoy Respubliki, Moskva: Ves Mir.
Poznahirev, V.V. (2014). K Voprosu o Periyodizatsii Protsessa Repatriyatsii Turetskih Voennoplennıh İz Rossii v 1918-1924 gg. Aktualnıe Problemı Gumanitarnıh i Estestvennıh Nauk, Sayı: 9.