Türkiye Kira Sertifikaları ile İslami Finans Piyasalarındaki Eşdeğer Ürünler Arasında Bir Karşılaştırma

Katılım Bankacılığı ve bu bankaların fon toplama yöntemi, kredilendirme teknikleri dünya finans piyasasında yerini almıştır. Pek çok geleneksel banka, katılım bankalarının önemli bir fonksiyonu olan faizsiz bankacılık işlemlerini yapmak üzere bünyelerinde birimler oluşturmuşlardır. Türkiye'de de ilk olarak 1983 Yılında faizsiz bankacılık sisteminin temeli olarak Özel Finans Kurumlarının kurulmasına izin verilmiştir. 2005 yılında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile Özel Finans Kurumları "Katılım Bankaları" adını almış, bankacılık kanununa tabi olarak Türkiye finans piyasasında yerini almıştır. Katılım Bankaları İslami esaslara göre fon toplayan ve fon arz eden, İslami esaslara göre faaliyet gösteren kurumlardır. Türkiye'de tasarruf arz ve talep eden önemli bir kesim faizden kaçınmakta, finansal piyasalarda aktif olmamaktadır. Faizsiz finansal piyasalar için ihdas edilen menkul kıymetler ve yatırım teknikleri vasıtasıyla Katılım Bankaları faizden kaçınan kesimlerin yatırım gereksinimlerini karşılayarak sermaye arz ve talebinin tabanı genişletilmektedir. Faizsiz finansal araçlar ile birlikte çeşitliliğin artması piyasaların ve ekonominin gelişmesine katkı sağlamıştır. Türkiye'nin kültürel yapısı da faizsiz araçların çeşitlenmesinde ve kabulünde rol oynamıştır. Diğer taraftan düzenlenen faizsiz enstrümanlar ile piyasalar ürün açısından zenginleşmiş, portföy riskinin sınırlanmasında etkinlik yaratılmıştır. Bu çalışmada Türkiye finansal piyasalarına 2012 yılından itibaren kira sertifikası olarak sunulan faizsiz menkul kıymetler, diğer ülkeler İslami finans piyasalarındaki eşdeğer ürünler ile karşılaştırılmıştır.

nvestigation of the Performance Perception Level of Health Workers According to Some Socio-Demographic Variables

Katılım Bankacılığı ve bu bankaların fon toplama yöntemi, kredilendirme teknikleri dünya finans piyasasında yerini almıştır. Pek çok geleneksel banka, katılım bankalarının önemli bir fonksiyonu olan faizsiz bankacılık işlemlerini yapmak üzere bünyelerinde birimler oluşturmuşlardır. Türkiye’de de ilk olarak 1983 Yılında faizsiz bankacılık sisteminin temeli olarak Özel Finans Kurumlarının kurulmasına izin verilmiştir. 2005 yılında 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile Özel Finans Kurumları “Katılım Bankaları” adını almış, bankacılık kanununa tabi olarak Türkiye finans piyasasında yerini almıştır. Katılım Bankaları İslami esaslara göre fon toplayan ve fon arz eden, İslami esaslara göre faaliyet gösteren kurumlardır. Türkiye’de tasarruf arz ve talep eden önemli bir kesim faizden kaçınmakta, finansal piyasalarda aktif olmamaktadır. Faizsiz finansal piyasalar için ihdas edilen menkul kıymetler ve yatırım teknikleri vasıtasıyla Katılım Bankaları faizden kaçınan kesimlerin yatırım gereksinimlerini karşılayarak sermaye arz ve talebinin tabanı genişletilmektedir. Faizsiz finansal araçlar ile birlikte çeşitliliğin artması piyasaların ve ekonominin gelişmesine katkı sağlamıştır. Türkiye’nin kültürel yapısı da faizsiz araçların çeşitlenmesinde ve kabulünde rol oynamıştır. Diğer taraftan düzenlenen faizsiz enstrümanlar ile piyasalar ürün açısından zenginleşmiş, portföy riskinin sınırlanmasında etkinlik yaratılmıştır. Bu çalışmada Türkiye finansal piyasalarına 2012 yılından itibaren kira sertifikası olarak sunulan faizsiz menkul kıymetler, diğer ülkeler İslami finans piyasalarındaki eşdeğer ürünler ile karşılaştırılmıştır.

PDF

___

1. Ali İhsan ÖZEROĞLU, Sukuk ve Türkiye’de Sukuk’un Uygulanabilirliğinin Değerlendirilmesi, Tarih Okulu Dergisi (TOD) Yıl 7, Sayı XIX, ss. 751-772. 2014.
2. Bekir Emre Haykır, “Yeni bir finansman aracı: Kira Sertifikaları (Sukuk)” http://tokkder.org/tokkderdergi/2036 24.04.2017
3. Bekir HALAÇOĞLU, Kira Sertifikalari (Sukuk) Konusunda Tartişilan Temel Sorunlar http://www.tkbb.org.tr/akademik-calismalar 27.04.2017
4. Didar USTAOĞLU, Türkiye’de Katılım Bankacılığı Sektördeki Yeri ve Önemi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, yayınlanmamış Yayınlanmamış Y.L. tezi, Aydın 2014, http://adumilas.adu.edu.tr/web/catalog/file_download.php?file_id=3134 12.04.2017
5. Emir Cüneyt AVCU, Katılım Bankacılığı ve Sukuk Modelleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yayınlanmamış Y.L. Tezi, Isparta 2015 http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Katilim-Bankaciligi-ve-Sukuk-Modelleri.pdf 19.04.2017
6. Erdal YILMAZ, Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiye Uygulaması ve Vergilendirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 81-100, Ocak 2014 http://journal.mufad.org/attachments/article/727/6.pdf, 17.04.2017
7. Esra Bildirici ÇALIK, Geleneksel Bankalar İle Katilim Bankalarının Finansal Performanslarının Basel III Kriterleri Açısından Kıyaslanması, Yayınlanmamış Y.L.Tezi, Van-2016 http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/geleneksel-bankalar-ile-katilim-bankalarinin-finansalperformanslarinin-basel-III-kriterleri-acisindan-kiyaslanmasi.pdf 11.03.2017
8. Gökhan SÜMER, Fatih ONAN, Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları http://dergipark.gov.tr/download/article-file/287159 28.04.2017
9. H. Ercüment Erdem, Bir İslami Finansman Araci Olarak Sukuk’un Türkiye’de Öne Çikmasi Haziran 2014 http://www.erdem-erdem.com/articles/bir-islami-finansman-araci-olarak-sukukun-turkiyede-onecikmasi/ 31.03.2016
10. Hakan ASLAN, Alternatif Bir Yatırım ve Finansman Aracı Olarak Sukuk: Yapısı, İşleyişi ve Türkiye Piyasası İçin Öneriler, Yayınlanmamış Y.L. Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Finansal Piyasalar ve Yatırım Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul, 2012 https://www.researchgate.net/profile/Hakan_Aslan/publication/pdf 19,04.2017
11. Halil ARSLAN, Temur Kayhan, Kira Gelirine Dayanan İcare Sukuk İçin Fiyatlama Modeli “İkincil Piyasası Etkin Olmayan Finansal Ürünlerin Gelişmesi Mümkün Değildir” Bizim Menkul Değerler A.Ş., ss.1-39, 2015
12. http://sukuk.nedir.com/#ixzz44IRGhgSl 24.04.2016
13. http://www.ktportfoy.com.tr/yatirimci-kilavuzu/sukuk-kira-sertifikalari/sahiplige-dayali-kirasertifikalari-nedir.32.aspx 27.04.2017
14. http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/geleneksel-bankalar-ile-katilim-bankalarininfinansal-performanslarinin-basel-III-kriterleri-acisindan-kiyaslanmasi.pdf 11.03.2017
15. http://www.tkbb.org.tr/faizsiz-finans-sozlugu 18.04.2017
16. Hülya TÜRKER, İslami Finans Sisteminde Finansal Aracılık: Dünyadaki Gelişmeler ve Sermaye Piyasasının Geliştirilmesi Açısından Türkiye İçin Öneriler, Sermaye Piyasası Kurulu Aracılık Faaliyetleri Dairesi, Ankara Şubat 2010 http://spk.gov.tr/yayingoster.aspx?yid=1021&ct=f&action=displayfile 21.04.2017
17. İslami Bankalar ve İslami Finans Kurumları, https://www.google.com.tr 19.03.2017
18. İsmail ÖZSOY, Birol GÖRMEZ, Seden MEKİK, Türkiye’de Katılım Bankalarının Tercih Edilme Sebepleri: Ampirik Bir Tetkik, Yönetim ve Ekonomi Yıl: 2013, Cilt: 20 Sayı:1, ss.186-2016 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa.
19. İsmail Yıldırım, Recep Çakar, Katilim Bankacılığı ve Faizsiz Finans Sertifika Programı, Hitit Üniversitesi-TKBB, ss. 552-563 2015 http://cdn.hitit.edu.tr/iibf/files/3314_20605028165.pdf 13.04.2017
20. Kira Sertifikası Yatırımcı Kılavuzu https://www.hazine.gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2FDocuments%2FYat%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1lar+ %C4%B0%C3%A7in+Bilgiler%2Fkira_sertifikasi_kilavuz.pdf
21. Mahmut YARDIMCIOĞLU, Yücel AYRIÇAY, İbrahim SABUNCU, İsa GEREKLİ, Türkiye’de Sukuk: Kira Sertifikaları, ss. 199-222 http://kutuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php 30.04.2017
22. Mehmet Murat AKTAŞ, Muşaraka Sukuk ve Türk Hukukunda Düzenlenişi, ss. 1-48 http://dergi.uyusmazlik.gov.tr/umd/sekizsayi/1mehmetmurataktas.pdf 26.04.2017
23. Ömer Faruk HABERGETİREN, İslam Hukuku’nda Sermaye ve Sermaye Hareketleri, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı İslam Hukuku Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Şanlıurfa 2005. http://www.tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/%C4%B0slam%20Hukuku'nda%20sermaye%20ve%20se rmaye%20hareketleri%20(DR%20tezi)%20.pdf 17.04.2017
24. SERPAM Araştırma Notları-1 “İslami Finans -İslami Finans Kavramı, Ürünler, Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi ve Geleceği” Mayıs 2013 İstanbul. http://serpam.istanbul.edu.tr/wpcontent/uploads/2012/09/Islami_Finans.pdf 08.04.2017
25. SPK, Kira Sertifikaları Tebliği, Resmî Gazete, Sayı: 28670, 7 Haziran 2013 Tebliğ No: (III-61.1)
26. TKBB Türkiye Katılım Bankalar Birliği, Faizsiz finans Sözlüğü, (http://www.tkbb.org.tr/faizsizfinans-sozlugu#1566 Selem) 15.04.2017.
27. Tok, Ahmet, “İslami Finans Sistemi Çerçevesinde Sukuk(İslami Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler” Sermaye Piyasası Kurulu Hukuk İşleri Dairesi (Yeterlik Etüdü) Haziran 2009, Ankara
28. Türkiye Finans http://www.turkiyefinans.com.tr/tr-tr/bireysel/yatirim-hizmetleri/Sayfalar/kirasertifikasi-sukuk.aspx 31.03.2016
29. Yatırımcı-Kılavuzu, http://www.ktportfoy.com.tr/ http://www.ktportfoy.com.tr/yatirimcikilavuzu/sukuk-kira-sertifikalari/sahiplige-dayali-kira-sertifikalari-nedir.32.aspx 18.04.2017
30. Yusuf ESMER, Haşim BAĞCI, Katilim Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:15 s:17-30, Burdur, 2016.