YUSUF POLAT, MEHMET YÜCENURŞEN, HALUK DUMAN

Muhasebe Eğitimi Alan Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Etik Davranışlarının Tespiti Üzerine Bir Araştırma: Ortaköy MYO Örneği

Küreselleşmenin ve bilgi paylaşımının hızlanması; sadece ülkeler arası sınırların kalkmasına yol açmamış, aynı zamanda ekonomik işbirliklerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Ekonomik işbirliklerinin artmasıyla gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun, karşılaştırılabilir, doğrulanabilir, anlaşılabilir ve zamanında sunulmuş finansal bilgiye duyulan ihtiyaç artmıştır. Muhasebe meslek mensupları tarafından oluşturulan finansal tablolar, işletme içi ve dışı kullanıcılar açısından büyük önem arz etmektedir. Mevcut ve potansiyel yatırımcılar, verecekleri yatırım kararlarını finansal tablolar ışığında vermektedirler. Finansal tabloların doğru ve güvenilir olması, muhasebe meslek mensuplarının mesleki etik kurallarına uymasına bağlıdır. Muhasebe mesleğindeki etik kurallar, muhasebe meslek mensuplarının uyması gereken ve mesleğin itibarının yükseltilmesini sağlayan mesleki kurallardır. Bu çalışmada Aksaray Üniversitesi Ortaköy MYO’da muhasebe eğitimi gören öğrencilere yönelik olarak hazırlanan bir takım örnek olaylar (senaryo) verilmiş ve verilen cevaplar doğrultusunda öğrencilerin etik davranışları değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Muhasebe Etiği, Etik Davranışlar

PDF

___

Ağyar, E., Kutluk, F. A., & Cengiz, E. (2012). Meslek Yüksekokulları Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Değişkenler Işığında Mesleki Etiğe Bakış Açılarının İncelenmesi (Akdeniz Üniversitesi Örneği). Journal of Yasar University, 25(7), 4203-4228.
Akın, O., & Özdaşlı, K. (2014, Temmuz). Muhasebe Meslek Mensuplarının Mesleki Faaliyetlerinde Uymaları Gereken Etik İlkelere Uyma Düzeyine Yönelik Meslek Mensupları İle Meslek Yüksek Okulu Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Algıları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 59-73.
Alam, K. F. (1998). Ethics and Accounting Education. Teaching Business Ethics, 2(3), 261-272.
Alkan, G. İ. (2015). Muhasebe Eğitiminde Etik: Ön Lisans Öğrencilerinin Etik Algılarına Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, 6(2), 113-125.
Allen, P. W. (2005). Principled Accounting Ethics Should Be Taught. Journal of Accounting and Finance Research, 13(3), 41-53.
Ameen, E. C., Guffey, D. M., & McMillan, J. J. (1996). Gender Differences in Determining the Ethical Sensitivity of Future Accounting Professionals. Journal of Business Ethics(15), 591-597.
Armstrong, M. B., Ketz, J. E., & Owsen, D. (2003). Ethics Education in Accounting: Moving Toward Ethical Motivation and Ethical Behavior. Journal of Accounting Education(21), 1-16.
Aymankuy, Y., & Sarıoğlan, M. (2015). Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yaklaşımları ve Balıkesir İl Merkezinde Bir Uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14), 23-45.
Balsarı, Ç. K., Dalkılıç, F., Öz, İ., & Cagle, M. N. (2014). Muhasebede Etik Eğitiminde Çağdaş Bir Model: Bütünleşik Öğretim Uygulaması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 69-80.
Bezirci, M., & Bayraktar, M. K. (2015). Dört Kutsal Kitap ve Ahilik Çerçevesinde Karşılaştırmalı Olarak Etik ve Muhasebe Meslek Mensuplarında Etik Eğitimi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17(2), 385-412.
Bilen, A., & Yılmaz, Y. (2014). Muhasebe Mesleğinde Etik ve Etikle İlgili Çalışmalar. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(6), 57-72.
Bitlisli, F., & Dinç, M. (2015). Makyavelist Kişilk Eğilimleri ve Etiksel Karar Verme Davranışı İlişkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17(4), 921-942.
Büyükyılmaz, O., & Gürkan, S. (2014, Temmuz-Ağustos). Mesleki Tükenmişliğin Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Tutumları Üzerindeki Etkisi. Mali Çözüm, 129-148.
Cohen, J. R., & Bennie, N. M. (2006). The Applicability of a Contingent Factors Model to Accounting Ethics Research. Journal of Business Ethics(68), 1-18.
Cohen, J. R., Pant, L. W., & Sharp, D. J. (1998). The Effect of Gender an Academic Discipline Diversity on the Ethical Evaluations, Ethical Intentions and Ethical Orientation of Potential Public Accounting Recruits. Accounting Horzions, 12(3), 250-270.
Conroy, S. J., & Emerson, T. L. (2006). Changing Ethical Attitudes: The Case of the Enron and ImClone Scandals. Social Science Quarterly, 87(2), 395-410.
Çevik, İ., & Dağdeviren, İ. E. (2015). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Algılamaları ve Muhasebe Meslek Mensuplarını Etik Dışı Davranışlara Yönlendiren Faktörler: Göller Bölgesinde Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8(1), 67-89.
Daştan, A. (2009). Etik Eğitiminin Muhasebe Eğitimindeki Yeri ve Önemi: Türkiye Değerlendirmesi. 26(1), 281-311.
Daştan, A., Bayraktar, Y., & Bellikli, U. (2015). Muhasebe Mesleğinde Etik İkilem ve Etik Karar Alma Konularında Farkındalık Oluşturma: Trabzon İlinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 63-82.
Dinç, E., & Tunçer, M. (2015). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Duyarlılıkları ile İlgili Vergi Müfettişlerinin Algılarına Yönelik Bir Araştırma. International Journal of Economic and Administrative Studies(14), 317-338.
Elias, R. Z., & Farag, M. S. (2011). The Impact of Accounting Students’ Type A Personality and Cheating Opportunity on Their Ethical Perception. Journal of the Academy of Business Education, 71-84.
Ergün, H., & Gül, K. (2005). Muhasebe Mesleği Etik Kuralları ve Bu Kuralların Meslek Mensuplarınca Algılanışı. Muhasebe ve Finansman Dergisi(25), 144-154.
Fidan, M. E., & Subaşı, Ş. (2014, Ekim). Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etik Algıları: İstanbul İli Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 111-130.
Hacıhasanoğlu, T. (2013). Sakarya İlinde Faaliyet Gösteren Bağımsız Muhasebecilerin Meslek Etiği Algılama Düzeylerine İlişkin Bİr Araştırma. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 357-372.
Harrington, S. J. (1997). A Test of a Person-Issue Contingent Model of Ethical Decision Making in Organizations. Journal of Business Ethics, 16(4), 363-375.
Kaya, N., & Yanık, R. (2011). Muhasebe Meslek Ahlakı, Etik ve Müşteri Tatmini İlişkisi. Ekev Akademi Dergisi(49), 293-306.
Kısakürek, M. M., & Alpan, N. (2010). Muhasebe Meslek Etiği ve Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(47), 213-228.
Klimek, J., & Wenell, K. (2011). Ethics in Accounting: An Indispensable Course? Academy of Educational Leadership Journal, 15(4), 107-118.
Kurnaz, N., & Gümüş, Y. (2010). Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Muhasebe Mesleği İle İlgili Etik Dışı Davranışlara İlişkin Algı Analizi: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi(46), 157-174.
Kutluk, F. A., & Ersoy, A. (2011). Muhasebe Meslek Üyelerinin Etik Yargı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 11(3), 425-438.
Loeb, S. E. (1988). Teachin Students Accounting Ethics - Some Crucial Issues. Issues in Accounting Education, 3(2), 316-329.
Mahdavikhou, M., & Khotanlou, M. (2012). New Approach to Teaching of Ethics in Accounting "Introducing Islamic Ethics into Accounting Education". Procedia - Social and Behavioral Sciences(46), 1318-1322.s: An Application of Foucault's Concept of Ethics to Accounting Education an Some Thoughts on Ethically Educating for the Other. Critical Perspectives on Accounting(10), 833-866.
Meymandi, A. R., Rajabdoory, H., & Asoodeh, Z. (2015). The Reasons of Considering Ethics in Accounting Job. International Journal of Management, Accounting and Economics, 2(2), 136-143.
Mintz, S. M. (2006). Accounting Ethics Education: Integrating Reflective Learning and Virtue Ethics. Journal of Accounting Education(24), 97-117.
O'Leary, C., & Radich, R. (2001). An Analysis of Australian Final Year Accountancy Students' Ethical Attitudes. Teaching Business Ethics, 5(3), 235-249.
Otlu, F. (1999). Muhasebe Mesleğinde Meslek Ahlakının Yeri ve Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi(4), 125-142.
Özkan, A. H. (2014). Akademisyenlerin Etik Eğitime Bakışı: Türkiye ve ABD Örneği. Journal of Yasar University, 9(34), 5787-5795.
Sakarya, Ş., & Kara, S. (2010). Türkiye’de Muhasebe Meslek Etiğine Yönelik Düzenlemeler ve Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Bir Alan Araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 57-72.
Seymen, O. A., & Bolat, T. (2007). Kohlberg'in Bilişsel Ahlaki Gelişim Modelinden Yararlanan Etiksel Karar Verme Modellerinin Karşılaştırmalı Analizi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi(13), 24-61.
Subaşı, Ş., & Fidan, M. E. (2015). Muhasebe Meslek Mensubu Adaylarının Etik Eğitimi Görüşleri. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17(3), 667-700.
Şahin, A. C., & Dağlı, S. Ş. (2014). Muhasebe Meslek Etiği ve Meslek Mensuplarının Etik Hakkındaki Görüşleri Üzerine Isparta ilinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(20), 55-84.
Thorne, L. (1998). The Role of Virtue in Auditors’ Ethical Decision Making: An Integration of Cognitive Developmental and Virtue-Ethics Perspectives. Research on Accounting Ethics(4), 291308.
Thorne, L. (1999). An Analysis of the Association of Demographic Variables with the Cognitive Moral Development of Canadian Accounting Students. Journal of Accounting Education, 17(2-3), 157-174.
Thorne, L. (2000). The Development of Two Measures to Assess Accountants’ Prescriptive and Deliberative Moral Reasoning. Behavioral Research in Accounting, 12, 139-169.
Thorne, L. (2001). Refocusing Ethics Education in Accounting: An Examination of Accounting Students’ Tendency to use their Cognitive Moral Capability. Journal of Accounting Education, 19(2), 103-117.
Trevino, L. K. (1986). Ethical Decision Making in Organizations: A Person-Situation Interactionist Model. Academy of Management Review, 11(3), 601-617.
Utku, B. D. (2009). Etik Davranışlar: Muhasebe Meslek Mensubu Olmaya Aday İİBF Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. MÖDAV, 211-232.
Wyatt, A. R. (2004). Accounting Professionalism—They Just Don't Get It! Accounting Horizons, 18(1), 45-53.
Yalçın, S. (2011, Ekim). Muhasebe Meslek Mensupları ve İşletmelerin Etik Konusunda Tutumları: Türkiye Araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 47-66.
Yardımcıoğlu, M., & Ada, Ş. (2013). Kronolojik Bir Sırayla Muhasebe ve Finansal Raporlamada Usulsüzlük ve Skandallar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi(1), 43-56.
Yıldız, G. (2010). Muhasebe Mesleğinde Meslek Etiği ve Kayseri İl Merkezinde Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(36), 155-178.
Yılmaz, E., Yıldırım, S., & Bahar, H. H. (2015, Ocak). Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Mesleki Etik Algısı: Samsun Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 27-41.