TÜRKİYE EKONOMİSİNDE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAĞILIMININ ÖNEMİ

Gelişmekte olan pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye ekonomisinin sektörel yapısının değişimi eşliğinde ekonomik büyümede belirleyici en önemli öğe sermayedir. Çünkü bu ekonomilerde kıt üretim öğesi sermayedir. Sermaye öğesinde ortaya çıkan yetersizlik toplam sermaye tutarıiçin söz konusu olduğu gibi sermayenin niteliği için de söz konusudur. Sermayenin niteliksel yetersizliği, özellikle bilgi ve deneyim birikimi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu yetersizliği kısaca “sermayenin uzlanım düzeyi” gibi ifade etmek mümkündür. Gelişme yönünde olan ülkelerde sermaye öğesinde yetersizlik genellikle böyle uzmanlaşmışsermaye yetersizliği şeklinde olmakta; bu yetersizlikte ancak yabancısermaye ile giderilebilmektedir. Uzmanlaşmışyabancısermayenin ekonomik büyümedeki belirleyicilik işlev ve etkisi bu öğenin sektörel dağılımında önem kazanmaktadır. Ancak böylece yabancısermayenin uzmanlığıüretken olabilmekte ve bir anlamda yabancısermayenin marjinal verimini belirlemektedir. Bu husus özellikle ülkemiz ekonomisi için önemlidir. Çünkü Türkiye 1960’lardan bu yana uygulaya geldiği planlıkalkınma modelinde sektörel yapının değişimi; önemli bir hedef olarak benimsenmişve plan ona göre hazırlanmıştır. Buna göre yabancısermaye girişleri kaçınılmaz olarak sektörel yapıda amaçlanan bu değişmelere göre biçimlenecek ve ona göre yönlenecektir. İşte çalışmamızda böyle bir sektörel yönlenme temel konu olarak seçilmiş; yabancısermaye girişlerinin sektörel yapıda değişmeye ne ölçüde uyum ve paralellik gösterdiği analiz edilmeye çalışılmışve bu konuda karşılaşılan sorunlar ortaya konularak ona göre önerilerde bulunmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğrudan YabancıSermaye, Büyüme, Dışsallık

Like in many developing countries, the capital accompanied by the change of sectoral structure in Turkey is the main element which determines economical growth. Because, it is the capital being scarce in these economies. The insufficiency of capital element may seen in both sum and quality of capital. The insufficieny of capital quality may be appeared especially in form of knowledge and experience accumalation. This insufficieny can be called briefly “ level of capital productivity”. The capital insufficeny in developing countries generally come out similar to this way of uzmanlaşmış capital insufficiency; and it can only be prevented by froeing capital. The determination function and effect of efficient capital over economical growth gets importance in the structural distrubution of capital. The productivity of froeign capital can only be productive under this condition and also it leads to marinal productive of capital. This reality is especially important for our country. Because, the sturctural change is adopted as important target in planning model having been applied from 1960 to nowadays. According to this, froeign capital is formed and directed inevidently in terms of sectoral change. In conclusion, this kind of social distribution is decided to be main subjec; the level of adoptation of capital to sectoral change is tried to analsis and it is aimed at obtaining solutions of problems about this subject

Keywords:

Foreign Direct İnvestment, Devoloping, Externalities,

PDF

___

ALPAR Cem, Yabancı Sermaye Kaynakları, Türkiye Ekonomisinde Sektörel Gelişmeler Türkiye Ekonomi Kurumu Yayını,Öztürk Matbaacılık, Ankara 1992.
B. BLASSA, The Theory of Economic İntegration, London, 1961.
BRİENLY Thomas, “The Historical Record of İnternational Capital Movement to 1913”, İnternational İnvestment, 1972
CAVES R.E., “İnternational Corparations: The Industrial Economics of Foreign Investment’’, Economica, Vol.38, ( 1971).
DUNNİNG H. John, Multinational Enterprise: The Background, George Allen and Unwin, England 1971.
ERALP Ziya, Genel Turizm, Ankara Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Yayın No:3 Ankara, 1983.
HYMER S. H. ‘’The Efficiency of Multinational Corparations’’, The American Economic Review, Vol.60, No:2 , May 1970, ss.441– 448., KINDLEBERGER C. P., “American Business Abroad: Six Lectures on Dırect Investment, Fourth Printing”, New Haven: Yale University Press, 1972.
GÖKAL,İsmail “Global Değişim, Stratejik Ticaret Politikası ve Türkiye İçin Bir Ticaret Senaryosu”, http://www.dtm.gov.tr/ead/DTDERGI/nis97/4.htm, 17.05.2003
ENKİNS Robert , Transnational Corparation and Unevan Developmant: İnternationalization of Capital The Third World, Mehteuen, New York 1987.
KARACASULU Nilüfer, “Uluslararası Teknoloji Transferi Süreci ve Yöntemleri”, http://www.econturk.org/dtm5.htm, 23.05.2003
KİNDLEBERGER Charles P., Economic Development, The McGraw, Hill Book Company, Tokyo 1958.
KÜTÜKOĞLU Mübahat, “Tanzimat Döneminde Yabancıların İktisadi Faaliyetleri”, 150. Yıl Tazminat, TTK Yayınları, Ankara 1992.
MADU N.C., JACOB R., Strategic Planing in the Tecnology Transfer: A Dialectical Approach, Tecnological Forecasting and Social Change 35, New York 1989.
MANİSALI Erol, Dışsal Ekonomiler ve İktisadi Gelişme, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1971
MAURİCE Odle, Transnational Corporation, Cilt:2, Sayı:2 United Nation, 1993.
MEADE James E., “External Economies and Diseconomies in a Competitive Situation”,Economics Journal,1962.
MEYER Klaus, “Direct İnvestment in Economics in Transtion”, Edward Elgar Publishing co. Ltd. 1998.
OLALI Hasan ve TİMUR Alp, Turizm Ekonomisi, Ofis Ticaret Matbaacılık Şirketi, İzmir 1988.
Serdar ALTINOK, Turizm Serbest Bölgeleri, Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Konya 2001.
SEYİDOĞLU Halil, Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük, Adalet Matbaacılık, Ankara, 1992.
ŞAHİN Adem, İktisadi Kalkınmadaki Önemi Bakımından Türkiye’de Turizm Sektöründeki Gelişimlerin Değerlendirilmesi, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği, Ankara 1990.
ŞAHİN Mehmet, Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, Ekonomik ve Sosyal Yayınlar, Ankara 1978..
ŞAHİNÖZ Ahmet, Türkiye Ekonomisinin Sektörel Analizi, Turhan Kitabevi, İstanbul, 1998.
Tuncay HACALOĞLU, “Yabancı Sermaye ve Türkiye’de Yabancı Sermaye Uygulaması”, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Teşvik ve Uygulama Başkanlığı, Ankara 1983.
Türkel MİNİBAŞ, Azgelişmiş Ülkelerde Kalkınmanın Finansman Politikaları Ve Türkiye, Der Yayınları, İstanbul 1992.
http://www.aksam .com.tr/arsiv/aksam/2002/03/07/ekonomi1.html.
http://www.worldbank.org.
DPT, Türkiye’de Yabancı Sermaye, 1983.
Turizm Yatırımlarının Ekonomiye Katkıları, TYD., İstanbul 1992.