Kamu İç Borçlarının Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri (1980-1997)

Büyüyen ve gelişen ekonomilerde kamu hizmetleri hem nicelik hem de nitelik olarak yükselmektedir. Demokratik ülkelerde seçimle işbaşına gelen hükümetler toplumun ihtiyaç ve beklentilerine daha fazla duyarlı hale gelmişlerdir. Ancak artan kamu harcamalarına karşılık gelirler yeterli gelmemekte ve hükümetler borçlanma yoluna başvurmaktadırlar. Türkiye’de 1980 sonrası iç borçlarla finanse edilen kamu harcamalarının yükselmesine rağmen; bu yükseliş, vergi ve diğer gelirlerde yeterli artışı sağlayamamıştır. Bu dönemde iç borçlanma ile finansmana gidilmesi bütçe dengesizliğini, fiyat artışlarını, faiz yüksekliğini beraberinde getirmiştir. Türk ekonomisi için çok önemli yer tutan iç borçlanmadan hemen vazgeçmek imkansızdır. Ancak iç borçlanmanın yöntemi değiştirilmelidir. İç borçlanmaya başvururken vadeyi uzatmak ve borçlanma yoluyla sağlanan gelirlerin yatırım amaçlı kullanılması gerekmektedir.

Public services in expanding and developing economies are promoted both quantitatively and qualitatively. The governments, which come into the force by means of elections in democratic countries, are more sensitive to the expectations and needs of the public. But income rates are not enough to meet augmenting public expenditures and governments try to find solutions by means of getting into debt. Although public expenditures financed with internal debts had been increased after 1980 in Turkey, this increase was not able to provide necessary increment in taxes and other resources. In this period financing with internal debt caused disharmony in budget, increase in prices and interest rates. Internal debt, which has an important place in Turkish Economy, is not an easy concept for us to give up immediately. However, internal debt method should be changed. While getting into internal debt the term should be extended and incomes provided with debt should be utilized as investment.

___

Açba, S., Devlet Borçlanması, Adım Yayıncılık, Ankara, 1991.

Aklar, H., 1994 Mali Krizi; İç Borçlar Açısından Çıkartılacak Dersler, Haz. Müst. KFGM. Uzm. Tezi, Ankara, 1996.

Aktürk N., “Kamu Finansmanı”, İşletme ve Finans Dergisi, Yıl: 5, sayı: 49, Nisan-1990.

Alkin, E., “Bütçe Açığı ve İç Borçlanma”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl: 33, Aralık 1996.

Alsancak, S., “Kamu Sektörü Açığı mı Özel Sektör Açığı mı?”, Vergi Sorunları Dergisi, Maliye ve Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, sayı: 103, yıl: 16, Haziran,1997.

Arasıl, Ö., “Kamu Açıkları İç Finansmanın Makro Ekonomik Sonuçları”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, sayı: 1, Celal Bayar Üni. Manisa-1995.

Arsan, H. Ü., Türkiye’de Cumhuriyet Devrinde İç Devlet Borçları, S.B.F. A.Ü. Sevinç Matb., 1961.

Atamtürk, A. B., Kamu İç Borçlanmasını Artıran Faktörler ve Ekonomiye Etkileri (1972-1991), Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üni. S.B.Ens. İkt. Fak. İstanbul, 1993.

Atamtürk, B., “Türkiye’de Kamu Finansman Politikası ve Kriz İlişkisi”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Sayı: 9, Yıl: 31, Eylül 1994.

Batırel, Ö.F., Kamu Maliyesi Teorisine Giriş, İstanbul, Marmara Üniversitesi, yayın no: 492, 190.

Büyükerşen, Y., İç Devlet Borçlarının Enflasyonist Etkileri, Eskişehir İ.T.İ.A. Yayın on: 61/29, Duran Ofset Basımevi, 1966.

Ceyhan, Metin., “İç ve Dış Borç Kavramları Üzerine”, İzmir Ticaret Odası Dergisi, Yıl: 65, sayı: 1, Ocak 1992.

Çanakcı, İ., “Finanse Edilebilir Kamu Açığı”, DPT Yıllık Programlar ve Konjontür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Çalışma Raporu, 1994.

Çiller, T., Kaytaz, M., Kamu Kesimi Açıkları ve Enflasyon, İstanbul, 1989.

Demir, G., “Dış Borçlanma ve Türkiye’nin Dış Borçları Üzerine Bazı Gözlemler”, Eskişehir, A.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, C. VI. S. 2, Kasım-1988. Dış Ticaret Bülteni, Şubat 1995.

DPT, Yedinci Beş Yılık Kalkınma Planı (1996-2000).

Eker, A., Sakal, M., “Türkiye’de İç Kamu Borçlarının Gelişimi”, V. Türkiye Maliye Eğitimi Sempozyumu, Aydın, 22-24 Mayıs, 1984.

Eker, A., Devlet Borçlanması, İzmir, 1994.

Erol A., Ekonomik Etkileri Açısından Türkiye’de Devlet Borçları (1981-1990), Ankara 1992.

Erol, A., Ekonomik Etkileri Açısından Türkiye’de Devlet Borçları (1981-90), Ankara,1992.

Günal, M., “Türkiye’de Kamu Finansmanı Dengesi (Ya da Dengesizliği) Sorunu ve Çözüm Önerileri”, İktisat İşletme Finans Dergisi, Eylül, 1996.

Gürler, S., İç Borç Yönetimi, OECD Ülkeleri ve Türkiye Uygulaması, DPT Uzm. Tezi, Ağustos, 1998.

İnce, M., Devlet Borçlanması (Kamu Kredisi), Ank. İkt. ve Tic. İlimler Ak., Gür Sevinç Matbaası, Yayın no: 45, Ank. 1971.

İTO Ekonomik Rapor, yayın no: 1995/4.

Kantarcı, H. B., Türkiye’de Kamusal İç Borçların İktisadi Mali Etkileri (1980-90), Yayınlanmamış YL. Tezi, Uludağ Ü.S.B.E. Bursa, 1991.

Kolçak, M., “Türkiye’de Devlet Borçlarının Yükü”, Standart Dergisi, Ağustos-1997.

Metin M., “Devletin Borçlanma Hakkı ve Yetkisi”, İşletme ve Finans Dergisi, Ocak 1992.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Devletin Borç Krizi, İflas, 1999, Ekim, 1994.

Nemil, A., Kamu Maliyesine Giriş, İstanbul, 1984.

Oktar, S., “T.C. Merkez Bankası Ne Ölçüde Bağımsız?”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl: 34, sayı: 5, Mayıs-1997.

Oyan, O., “İç Borçlanmada Yolun Sonu mu?”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, s. 95, Mayıs 1988.

Önder İ, Kırmanoğlu, H., Kamu Açıklarının Tanımlanması, Ölçümü ve Etkileri, X. Türkiye Maliye Sempozyumu, 14-18 Mayıs 1994, Club Salima Kemer/Antalya İstanbul, 1996.

Öner, E., “Kamu Maliyesi Gelir Harcama ve Borçlanma Gereği Genel Bir Değerlendirme” (1975-1993), X. Türkiye Mali Sempozyumu, İstanbul, 1996.

Özbilen, Ş., “Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Bu Açıkların Finansmanı”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Kasım 96, sayı: 11, yıl:33.

Özsoylu, F., “Türkiye’de İç Borçlar”, İşletme ve Finans Dergisi, Yıl: 6, sayı: 67. Ekim 1991.

Parasız, İ., Para Politikası, 3. Baskı, 1993.

Tunca, A., “Kamu Kesiminin Özel Kesimin Fon Kullanım Olanaklarını Daraltma Etkisi (Crowding-out)”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Haziran, 1993.

Tural, A., Devlet Borçları, MGB, APKKB Yayın No: 1992/325, Ankara, 1992.

Türk, İ., Maliye Politikası, 10. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 1994.

Tüsiad, Ekonomik Raporlar, Eylül 1990.

Uluatam, Ö., “Enflasyon ve Devlet Gelirleri (1963-1978)”, A.Ü.S.B.F. Dergisi, no: 462, 1982.

Uysal, A., Türkiye’de Kamu Açıkları ve Senyoraj, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müd. Mali Piyasalar Dairesi DPT Uzmanlık Tezi, Yayın no: 2439, Mayıs 1996.

Uzunoğlu, Ş., “Merkez Bankası Bağımsız Olsun mu?”, İktisat Dergisi, Temmuz, 1994.