Okulöncesi Dönemdeki Çocukların Duygusal Yüz İfadelerini Tanıma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu araştırmada, anasınıfına devam eden çocukların duygusal yüz ifadelerini tanıma becerilerini etkileyen bazı değişkenler incelenmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileridir. Bağımsız değişkeni ise, sosyo-kültürel faktörler, cinsiyet, anne öğrenim düzeyi, baba öğrenim düzeyi, kardeş sayısıdır. Araştırma evreni Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı farklı alt sosyo-kültürel grupları temsil eden Hazım Uluşahin İlköğretim Okulu, Dere Zafer İlköğretim Okulu, Dere Cumhuriyet İlköğretim Okulu, Ilgın Şeker İlköğretim Okulu, Ilgın Atatürk İlköğretim Okulu, Zafer İlköğretim Okuluna devam eden öğrencilerden oluşmaktadır. Örneklem olarak ise bu okulların anasınıfına devam eden çocuklardan seçkisiz olarak saptanan toplam 100 çocuk alınmıştır. Çocukların duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri, mutlu, üzgün, öfkeli, şaşkın yüz ifadelerini gösteren 2 boyutlu standart çizimlerle ölçülmüştür. Bu çizimler Cüceloğlu (1968)’den alınmıştır. Elde edilen veriler, khi-kare istatistiksel analizine göre değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular maddeler halinde aşağıda özetlenmiştir. 1. Alt sosyo-kültürel özellikler, çocukların duygusal yüz ifadelerini tanıma becerilerini etkilemektedir. Bunun yanında, şaşkın yüz ifadesini tanıma becerisinde alt sosyo-kültürel özellikler etkili değildir. 2. Çocukların cinsiyeti, duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri üzerinde etkili değildir. 3. 3.Annenin öğrenim düzeyi, çocukların duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri üzerinde etkilidir Bunun yanında, şaşkın yüz ifadesini tanıma becerisinde alt sosyo-kültürel özellikler etkili değildir. 4. Babanın öğrenim düzeyi, çocukların duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri üzerinde etkilidir. 5. Kardeş sayısı, duygusal yüz ifadelerini tanıma becerileri üzerinde etkili değildir.

In this study some variables which affects the capability of identifying emotional facial expressions of who are attending to nursery school. The dependent variable of the study is the capability of identifying emotional facial expressions. The dependent variables are as follows: socio-cultural factors, sex, level of mother’s education, level of father’s education and number of brothers or sisters. The scope of the study consist of the students who are attending to Hazım Uluşahin Primary School, Dere Zafer School, Dere Cumhuriyet School, Ilgın Şeker School, Ilgın Atatürk School, Zafer School which rehearse different sub-socio-cultural groups, related to Administration of National Education in Konya. Totally 100 children, who are attending to the nursery schools of these primary schools are taken as a sample who are determined without selection. The capabilities of identifying emotional facial expressions of children are measured by two dimensional standart drawings that show the happy, sad, angry, suprised facial ex²pressions. These drawings are taken from Cüceloğlu (1968). The acquired data are evaluated according to the statistical analysis of khi-kare. The findings that are acquired from the study are summarized as follows: 1. Being in sub-socio-cultural group affects the capabilities of identifying emotional facial expressions of children Besides being in sub-socio-cultural group is not effective on the capability of identifying suprised emotional facial expression . 2. The sex² of children is not effective on the capabilities of identifying emotional facial expressions of children. 3. The level of mother’s education is effective on the capabilities of identifying emotional facial expressions of children. Besides being the level mother’s education is not effective on the capability of identifying suprised emotional facial expression. 4. The level of father’s education is effective on the capabilities of identifying emotional facial expressions of children. 5. The number of brothers or sisters is is not effective on the capabilities of identifying emotional facial expressions of children.

___

Ailes, R. ve J. Kraushar. (1999). Mesaj Sizsiniz. (Çev: Alev Önder). Beşinci Basım, İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Cüceloğlu, D. (1968). “Üç farklı Kültürde Yüz İfadeleri İle Bildirişim.” Tecrübi Psikoloji Çalışmaları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi. (1997). Yeniden İnsan İnsana. 14. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Doğru, S. (1999). “Zihin Engelli Çocukların Duygusal Yüz İfadelerini Tanıma Durumlarının Değerlendirilmesi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi SBE.

Dinçer, Ç. A. (1995). “Anaokuluna Devam Eden 5 Yaş Grubu Çocuklarına Kişiler Arası Problem Çözme Becerilerinin Kazandırılmasında Eğitimin Etkisinin İncelenmesi.” Ankara: Hacettepe Üniversitesi SBE.

Dönmezer, İ. (1999). Ailede İletişim ve Etkileşim. 1. Basım, İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Jongeward, D. ve M. James. (1993). Kazanmak İçin Doğarız. (Çev: Tülin Şenruh). 2. Baskı, İstanbul: İnkilap Kitabevi.

Pollak, S. D., Cicchetti, D., Hornung, Katherine & Reed, A. (2000). Recognizing Emotion in Faces: Developmental Effects of Child Abuse and Neglect. Developmental Psychology, Vol:36, No:5, 679-688.

Sayıl, M. (1996). “Okulöncesi Dönemdeki Çocukların Duygusal Yüz İfadelerini Tanıma ve Çizme Becerileri.” Türk Psikoloji Dergisi, Cilt:11, Sayı:36.