Örgütlerde Yıldırma Uygulamaları (MOBBİNG) ve Çatışma Arasındaki İlişki

Mobbing, yirmi yılı aşkın süredir üzerinde bilimsel olarak çalışmalar yapılan bir alandır. Son on yılda işyerinde yaşanan psikolojik şiddetin içeriğine ilişkin bilgi talebi artmıştır. Türkiye’de işyerinde şiddet konusu ile ilgili literatürün zenginleştirilmesi gerekmektedir. Ayrıca mobbing-çatışma ilişkisinin açıklanmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Çalışmanın amacı, her iki kavram arasındaki ilişkiyi amprik bir araştırma ile ortaya koymaya çalışmaktır. Bununla birlikte mobbing seviyeleri ve karşılaşılan mobbing türleri ile tercih edilen çatışma yönetimi stratejileri analiz edilmektedir. Yapılan anket çalışmasıyla bir kamu kurumunda toplam 182 kişiye ulaşılmış ve mobbing ile tercih edilen çatışma yönetimi stratejileri konularında bilgiler toplanmıştır. Sonuçta çalışanların en yüksek oranda “kendilerini özgürce ifade etme konusunda sınırlanıp engellenme” biçiminde mobbinge maruz kaldıkları, bununla birlikte ağırlıklı olarak “kazanalım-kaybedin” stratejisini tercih ettikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca çatışmanın çözümünde en sık başvurulan yöntemin, “örgütsel önlemler alma” olduğu ve çatışma düzeyi ile tercih edilen çatışma stratejileri arasında ilişki bulunduğu belirlenmiştir.

The phenomenon mobbing has been studied scientifically for more than twenty years. In the last ten years there has been increasing concern about violence at workplaces. The literature about mobbing in Turkey should be expanded. OBJECTIVES: There is a need to be clarified the relationship beetwen mobbing and conflict. This Study tries to analyse mobbing and conflict management strategies through an emprical research. Also the mobbing level and its kinds on the victims and preferred conflict management strategies are determined. METHODS: Through a survey, managed on 182 persons, in a public organization, data about mobbing cases and prefering conflict management strategies analysed. And chi-square method was used in statistical analyses. RESULTS: It’s found that the employees experience difficulty in expressing them selves as a mobbing behaviour. They prefer a “win-lose strategy” against mobbing situations. In addition, it’s also found that most prefered conflict solving method is to take organisational precautions and there is a relationship between the level of mobbing and conflict management strategies.

PDF

___

Asunakutlu, T., Safran, B., (2004), Kültürel Farklılıklardan Kaynaklanan Çatışmalar ve Marmaris Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Y.1, S.1, C.6, Ocak-Mart.

Aytaç, Serpil, Bayram, Nuran, Bilgel, Nazan (2005), Çalışma Yaşamında Yeni Bir Baskı Aracı: Mobbing, 13. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi, 12-14 Mayıs 2005, İstanbul.

Can, Halil (1992), Organizasyon ve Yönetim, 2.Baskı, Adım Yayıncılık, Ankara.

Darling, John R., Walker, W.Earl (2001), Effective conflict management: use of the behavioral style model, Leadership & Organization Development Journal, Vol. 22, Number 5.

Davenport, Noa, Schwartz, Ruth, Elliot, Gail Pursell (2003), Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz, Sistem Yayıncılık, İstanbul.

Des Moines Business Record (2000), Are You Being Mobbed?, February 28.

Einarsen, Stale (2000), Harassment and Bullying at Work: A Review of Scandinavien Approach, Aggression and Violent Behavior, Vol. 5, No. 4.

Elma, Cevat (2000), Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar, Anı Yayınevi, Ankara.

Eren, Erol (1998), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 5.Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul.

Esquivel, Michael A., Kleiner, Brian H. (1996), The importance of conflict in work team effectiveness, Team Performance Management, Vol. 2, Number 3.

Evening Standard (2001), (United Kingdom), Germans Say They're Sick and Tired of Being Bullied at the Office, November 28.

Fox, Suzy, Stallworth, Lamont E. (2004), Racial/Ethnic Bullying: Exploring Links Between Bullying and Racism in The US Workplace, Journal of Vocational Behavior.

Genç, Nurullah (2004), Yönetim ve Organizasyon Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, Seçkin Yayınevi, Ankara.

Hatch, Mary Jo (1997), Organization Theory, Oxford University Press, New York.

Heine, Hans J. (1995), An Underestimated Workplace Terror: Mobbing, Managing Office Technology, Cleveland, Vol. 40, No. 5, May.

Kılıç, Mustafa (2001), “Örgütsel Çatışma ve Yönetimi”, Yönetim ve Organizasyon (Ed.: Salih Güney), Nobel Yayınevi, Ankara.

Koçel, Tamer (2003), İşletme Yöneticiliği, 9.Bası, Beta Yayınları, İstanbul.

Kudelka, Brigitte M., Kern, Simone (2004), Cortisol Day Profiles in Victims of Mobbing (Bullying at the Work Place): Preliminary Results of a First Psychobiological Field Study, Journal of Psychosomatic Research, Vol. 56.

Kutanis, Rana Özen, Safran, Barış (2005), Turizm Çalışanlarına Yıldırma (Mobbing) Uygulamaları: Bir Örnek Olay, 13. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi, 12-14 Mayıs 2005, İstanbul.

Lee, Monica (1998), Understanding of conflict: a cross-cultural investigation, Personnel Review, Vol. 27, Number 3.

Leymann, Heinz (1990), Mobbing And Psychological Terror At Workplaces, Violence And Victims, Vol. 5.

Leymann, Heinz, Gustafsson, A. (1996a), Mobbing And The Development Of Post-Traumatic Stres Disorders, European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol. 5, No. 2.

Leymann, Heinz (1996b), The Content and development of Mobbing at Work, European Journal Of Work And Organizational Psychology, Vol. 5, No. 2.

Lewis, Dianne S., French, Erica, Steane, Peter (1997), A culture of conflict, Leadership & Organization Development Journal, Vol. 18, Number 6.

Özbakır, Göksel Ataman (1992), İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Uygulamadan Bir Örnek (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.

Özer, M. Akif (1999), Çatışmanın Verimlilik Üzerindeki Etkisi, Verimlilik Dergisi, Milli Produktivite Merkezi Yayınları, S.4.

Solmuş, Tarık (2005), İş Yaşamında Travmalar: Cinsel Taciz ve Duygusal Zorbalık/Taciz (Mobbing), “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, Haziran.

Şimşek, Şerif, Akgemci, Tahir, Çelik, Adnan (2001), Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Nobel Yayınevi, Ankara.

Tosun, Kemal (1992), İşletme Yönetimi, Birinci cilt, Savaş Yayınları, İstanbul.

Yücetürk, Elif (2005a), Örgütlerde Durdurulamayan Yıldırma Uygulamaları: Düş Mü? Gerçek Mi? http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=226.

Yücetürk, Elif (2005b), Bilgi Çağında Örgütlerin Görünmeyen Yüzü: Mobbing, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=224.

Zapf, Dieter, Gross, Claudia (2001), Conflict Escalation and Coping with Workplace Bullying: A Replication and Extension, European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol. 10, No. 4.

Zapf, Dieter, Knorz, C., Kulla, M. (1996), On The Relationship Between Mobbing Factors, and Job Content, The Social Work Environment and Health Outcomes, European Journal of Work and Organizational Psychology, Vol. 5.

___________ http://www.mobbing-turkiye.com, Erişim: 06.04.2005

___________ Mobbing Testi, http://www.mobbing-turkiye.com/mobbing/id4.htm, Erişim: 06.04.2005