1990 sonrası gelişmeler bağlamında sağlık harcamalarında finansman sorunu ve Türk kamu maliyesindeki yeri

Temel ihtiyaç ve insan hakkı olan sağlık hizmetleri, devletin maliyet - fayda ilişkisi kurmaksızın kaynak tahsis etmesi gereken bir hizmet türüdür. Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de sosyal ve ekonomik kalkınmanın temel göstergelerinden biri olan sağlık hizmetleri önemini sürekli korumaktadır. Kamu ekonomisi açısından sağlık harcamalarının finansmanı, nitelikleri ile üretimine ilişkin sorunların çözümü, ülkelerin yürürlükteki "Sosyal Güvenlik Sistemi" kapsamında ele alınmaktadır. Sağlık hizmetlerinin etkin biçimde sunumu ve sağlam finansman kaynaklarına dayandırılması, gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerin gündeminde öncelikli bir sorun konumundadır. Bu çalışmada, ülkemizdeki sağlık hizmetlerinin kapsamı, hizmet birimleri ve finansman yolları hakkında bilgi verilerek, bu alanda meydana gelen iç ve dış gelişmelerin etkileri ile hizmet finansmanına ilişkin ortaya çıkan sorunlar ve çözüm arayışları hakkında bir değerlendirme yer almaktadır.

Health services is the basic human need and deemed as the basic right of every citizen's in modern state. Governments provide this service without looking at the basic cost-benefit analysis. Health spending and services provided has been in a prominent a prominent indicator of social and economic progress worldwide and in Turkey. Solutions discussed in and provided by public economics to the typical problems of public health services such as funding, characteristics as well as its supply has been dealt with under the guidance of current laws and by-laws of "social security system". Effective supply of health services and backing its funding with strong financial resources are among the prominent problems of all developed and developing countries. In this paper, we provide facts about the extent of health services from various angles and their methods of funding. We also point out. the recent problems that have arisen from internal and global developments and their impact on funding of health services and discuss probable solutions.

PDF

___

Abel - Smith, B., "Funding Health For All: Is The Insurance Answer?" Selected Article From World Health Forum, WHO, Geneva, 1987, s..93'den aktaran Savaş YILDIRIM, Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi, _____http: //ekutup.dpt.gov.tr/saglik/vildiris/hizmet.pdf 14>, 25.08.2006.

Akalın, Güneri, Kamu Ekonomisi, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2. Basım, Ankara, 1986.

Akdur, R., Türkiye'de Sağlık Hizmetleri ve Avrupa Topluluğu Ülkeleri İle Kıyaslanması,Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları, Ankara, 2000.

Aktan, Coşkun Can - A. Kadir IŞIK, "Sağlık Hizmetlerinin Sunumu ve Alternatif Yöntemler", _____http://canaktan.org/ekonomi/saglik-degisim>, 21.09.2006.

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD), "Ülkemizde Sağlık Harcamalarına İlişkin Bilgiler", _____http://www.aifd.org.tr/default.asp7pld = 13〈= 0&date= 17.07.2006& docld= 300>, 30.05.2007.

Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü http: //www.bvegm.gov.tr/YAYINLARIMIZ/kitaplar/isteturkive/turkce/sosyal353.htm,

Başol, Koray; Türkiye Ekonomisi, Anadolu Üniversitesi AÖF. Yayını, Yayın No: 608, Ünite: 2, Web- Ofset Tesisleri, Eskişehir, 1999.

Bulutoğlu, Kenan, Kamu Ekonomisine Giriş, Temat Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1977.

Can, Necla, "Avrupa Birliği İle Entegrasyon Sürecinde Türk Sağlık Sektörünün Durumu", _____ www.un.org.tr>, 20.04. 2005.

DPT, Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007- 2013), _____http: //ekutup.dpt.gov.tr/plan/ix/9kalkinmaplani20070302.pdf, >, 13.04.2007.

İktisadi Kalkınma Vakfı, İktisadi Kalkınma Vakfı Bülteni 1-15 Mart- 2007, _____ http: //www.ikv.org.tr/pdfs/6e693d84.pdf >, 12.04.2007.

Karagül, Mehmet, Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü Ve Türkiye Boyutu, Anıt Matbaa, Afyon, 2002.

Kızılyaylalı, Hüsnü, "Sosyal Güvenlik Reformu", Vergi Dünyası, Sayı: 229, İstanbul, Eylül 2000.

Kurtulmuş, Sevgi, Sağlık Ekonomisi ve Hastane Yönetimi, Değişim Dinamikleri Yayınları, İstanbul, 1998.

OECD Göstergeleri, Sağlığa Bakış: OECD Göstergeleri- 2005, HEALTH AT A GLANCE: OECD INDICATORS -2005 EDITION - ISBN-92-64-012621 © OECD 2005-3 'den Türkçe Özet, _____ http://www.oecd.org/dataoecd/55/49/35636867.pdf>, 11.04.2007.

Orhaner, Emine, "Türkiye'de Sağlık Hizmetleri Finansmanı ve Genel Sağlık Sigortası",Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 1, Ankara, 2006.

Özsan, Haluk, "Hangi Türkiye Sağlık Sektörü?", _____http://www.ttb.org.tr/eweb/sdonusum/ ii.htm>, 13.04.2007.

Pehlivan, Osman; Kamu Maliyesi, Derya Kitabevi, Trabzon, 2003. Savaş, V. Fuat; Anayasal İktisat, Takav Matbaacılık, İzmir, 1993.

Sönmez, Sinan; "Sağlık Hizmetleri Finansmanının Boyutları", III.Türkiye Maliye Eğitimi Sempozyumu, 23-26 Nisan 1987, Gebze, 1987.

Şener, Orhan, Kamu Ekonomisi, Beta Yayınlan, 8. Baskı, İstanbul, 2006.

T.C. Sağlık Bakanlığı izleme ve Değerlendirme Birimi, _____http: //www.izleme.saglik.gov.tr/01 .htm>, 14.05.2007.

TC Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Dönüşüm, Aralık 2003, _____http://www.hm.saglik.gov.tr/pdfykitaplar/donusum.pdf>, 14.05.2007.

Tekin, Fazıl, ''Türkiye'de Sağlık Hizmetleri Ve Finansmanı Sorunu", IH. Türkiye Maliye Eğitimi Sempozyumu, 23-26 Nisan 1987, Gebze.

Turan, N., "Türkiye'de Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Sektöründe Temel Sorunlar: Çözüm İçin Sağlık Kooperatifçiliğinden Yararlanma Gereği ve Olanakları", Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 1555, Eskişehir, 2004.

Türk Diş Hekimleri Birliği, Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı ve Diş Sağlığı, _____http: //www.tdb.org.tr/cm/von/sav ist.php?pid= > 15.04.2005

Türk Tabibler Birliği; Türkiye Sağlık İstatistikleri, _____www.ttb.org.tr/kutuphane/istatistik2006.pdf>. 02.05.2007.

Türkiye Sağlık Eylem Planı Bilgi Sistemi (Ocak 2004), _____http: //www.safilik.gov.tr/extras/birimler/bidb/tsbs. pdft>, 20.10.2006.

Türkiye Sağlık Eylem Planı Bilgi Sistemi, _____http://www.saglik.gov.tr/extras/istatistikler/ytkiy2005>

Türkiye Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM), AB Bülteni, _____http: //www.tasam.org/ab/index.php?konu= icerik&id= 39>, 12.04.2007.

Yıldırım, H. Hüseyin, "Avrapa Ülkelerindeki Sağlık Reform Stratejilerinin Değerlendirilmesi", Toplum ve Hekim Dergisi, C. 14, S. 5, Ankara, Eylül- Ekim 1999.

Yıldırım, H. Hüseyin, Türkiye'de Sağlık Reformdan: Sağlık Finansmanı Reformu ve Genel Sağlık Sigortası", AB Sağlık Araştırmaları Merkezi Derneği, Ankara, _____ http: //www.absaglik.com/sagreform.htrn>, 21.09.2006.

Yıldırım, Savaş, Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi,. _____http: //ekutup.dpt. gov.tr/saglik/vildiris/hizmet.pdf 14>, 25.08.2006.

Yurt, Nihat, "Türkiye'de E-Sağlık", _____http: //www.hm.saglik. gov.tr/index.php?option= com content&task= view&id= 28&Itemid= 34 26 ekim 2005>, 30.05.2007.