Yazılı Yargılama Usulünde Delillerin Sunulması İçin Taraflara Süre Verilmesine Dair HMK m. 139/1-ç Hükmünün Basit Yargılama Usulünde Uygulanıp Uygulanamayacağı

Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 139/1-ç hükmüne göre, yazılı yargılama usulünde, tarafların, ön inceleme duruşma davetiyesinin tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları gerekir. Aksi halde mahkemece tarafların o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılmalarına karar verilir. Kanunun basit yargı-lama usulüne ilişkin 318'inci maddesinde delillerin ikamesi başlığı altında bazı hususlar düzenlenmiş, ancak biraz önceki hükme benzer açık bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bununla birlikte kanun koyucu, Kanunun 322'nci maddesin-de, basit yargılama usulü hakkında hüküm bulunmayan hallerde, yazılı yargı-lama usulüne ilişkin hükümlerin uygulanacağına yönelik bir atıf hükmüne yer vermiştir. Bu düzenleme tarzı nedeniyle, Yargıtay, Kanunun 139/1-ç hükmünün basit yargılama usulünde de uygulanıp uygulanamayacağına dair farklı kararlar vermiştir. Bu çalışmada söz konusu mesele, Yargıtay kararları ve doktrinde ileri sürülen görüşler çerçevesinde ele alınıp değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Basit Yargılama Usulü, Delillerin Sunulması, Ön İnceleme, Medeni Usul Hukuku, Hukuk Muhakemeleri Kanunu

PDF

___

AKKAYA, Tolga, Medeni Usul Hukukunda Delillerin Hasredilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir, 2003.
ARSLAN, Ramazan, "Dava ve Cevap Dilekçelerinin Hazırlanması ve Ön İnceleme", Bankacılar Dergisi, S. 80, Y. 2012, s. 67-82.
ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, Baskı 6, Ankara, 2020.
ATALAY, Oğuz, "Delil Kavramı Üzerine", Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. 1, Ankara, 2009, s. 129-139.
ATALAY, Oğuz, Medeni Usul Hukukunda Menfi Vakıaların İspatı, İzmir, 2001.
ATALI, Murat, Pekcanıtez Usul Medeni Usul Hukuku, C. III, Baskı. 15, İstanbul, 2017.
BİLGİÇ, Hasan Basri, Medeni Usul Hukukunda Delillerin İleri Sürülmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2018.
BOLAYIR, Nur, Hukuk Yargılamasında Delillerin Toplanmasında Tarafların ve Hakimin Rolü, İstanbul, 2014.
BÖRÜ, Levent, İddia ve Somutlaştırma Yükü, Ankara, 2016.
BUDAK, Ali Cem/KARAASLAN, Varol, Medeni Usul Hukuku, Baskı 4, Ankara, 2020.
ÇELİKOĞLU, Cengiz Topel, Medeni Usul Hukukunda Avukatın Delil Toplaması, 2.Baskı, Ankara 2012.
ÇİFTÇİ, Pınar, "Boşanma Davalarında Delillerin Gösterilmesi ve İbrazına İlişkin Güncel Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararlarının (Önemli Bir İçtihat Değişikliğinin) Değer-lendirilmesi", DEÜHFD, C. 20, S. 1, 2018, s. 15-61.
ÇİFTÇİ, Pınar, Medeni Yargılama Hukukunda İspat Hakkı ve Sınırlamaları, Ankara, 2018 (ÇİFTÇİ, İspat Hakkı).
DIRENİSA, Efe, Hukuk Yargılamasında Ön İnceleme Aşaması, Baskı 1, İstanbul, 2021.
EDİS, Seyfullah, Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Baskı 6, Ankara, 1997.
ERDÖNMEZ, Güray: "Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na Göre Delillerin Gösterilmesi ve İbrazı", İBD C. 87, S. 5, 2013, s. 15-53.
GÖRGÜN, Şanal/BÖRÜ, Levent/TORAMAN, Barış/KODAKOĞLU, Mehmet, Medeni Usul Hukuku, Baskı 9, Ankara, 2020.
HANAĞASI, Emel, Medeni Yargılama Hukukunda Silahların Eşitliği İlkesi, Ankara, 2016.
KARSLI, Abdürrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, Baskı 5, İstanbul, 2020.
KIRCA, Çiğdem, "Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Doldurulması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama" AÜHFD, C. 50, S. 1, 2001, s. 91-119.
KURU, Baki, Medeni Usul Hukuku El Kitabı, C. II, Ankara, 2020.
KURU, Baki, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Baskı 3, Ankara, 2019.
ÖZÇELİK, Volkan, Türk Medeni Usul Hukukunda Taraflarca Getirilme İlkesi, Ankara, 2020.
ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı, Ankara, 2003 (ÖZEKES, Hukuki Dinlenilme).
ÖZEKES, Muhammet, "HMK Bakımından Dava Dilekçesinde Ek-siklik Halinde Yapılması Gereken İşlemler", DEÜHFD 2014, C. XVI, Özel Sayı: Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez'e Armağan, C.1, İzmir, 2015, s. 263-300.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, "Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7251 Sayılı Kanun Hakkında Değerlendir-me", TBBD, S. 150, Y. 2020, s. 247-299.
PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Baskı 8, İstanbul, 2020.
SEROZAN, Rona, Medeni Hukuk Genel Bölüm Kişiler Hukuku, Baskı 5, İstanbul 2014.
SUNAR, Gülcan, "Hukuk Muhakemeleri Kanunu Tasarısının Basit Yargılama Usulüne İlişkin Hükümleri Üzerine Düşünceler", Prof. Dr. Yavuz Alangoya için Armağan, İstan-bul-2007, s. 257-281.
TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku, C. 1, Baskı. 2, Ankara, 2018.
TORAMAN, Barış, "Medeni Usul Hukukunda İspat Hakkına Dair Bazı Tespit ve Değerlendirmeler", Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, Y. 2015, s. 1483-1523.
ULUKAPI, Ömer/YARDIMCI, Taner Emre, "6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Sonradan Delil Gösterilmesi", Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014, s. 483-507, Basım Yılı: 2015, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, s. 483-507.
ULUKAPI, Ömer/YARDIMCI, Taner Emre, "6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Sonradan Delil Gösterilmesi", Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014, s. 483-507, Basım Yılı: 2015, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, s. 483-507.
YARDIMCI, Taner Emre, Hukuk Yargılamasında Somutlaştırma Yükü, İstanbul, 2017.
YAVAŞ, Murat, "Medeni Yargılamanın Amacı Bağlamında İspat Yükü Kavramı", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Özel Sayı, Prof. Dr. Mehmet Akif AYDIN’a Armağan C. 21, S. 2, Y.2015, s. 741-761.
YILDIRIM, Mehmet Kâmil, "Teksif ve Sözlülük İlkeleri Açısından Yargılama Usulleri Hakkında Düşünceler", Prof. Dr. Ergun ÖNEN'e Armağan, İstanbul,2003, s. 467-491.
YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Cilt. 4, Baskı 4, Ankara, 2021.
YILMAZ, Ejder, Medeni Yargılama Hukukunda Islah, Baskı 5, Ankara, 2021.