Sultana'nın Rüyası: Bangladeşli Bir Kadının Feminist Ütopyası

İnsanlık var olduğundan bu yana iyi bir geleceğin, yaşanabilir bir dünyanın hayalini kurmuştur. "Mutlu yer" ya da "olmayan yer" anlamına gelen ütopyalar ise ideal bir dünya yaratmada en etkin araçlardan birisidir. Feminist ütopyalar ise, tarih boyunca kendilerini üreten kaygıları ve hoşnutsuzlukları yansıtmışlardır. Politik olan feminist ütopyalar; yaşadığı dönemin siyasal ve toplumsal düzenlemelerinden hoşnut olmayan yazarın farklı bir zaman ya da farklı bir coğrafyada tasarladığı, kurulu düzene bir başkaldırı içeren ve bu düzen karşısına kendi ideal toplum tasarımını ortaya koyan bir yazın türüdür. Bengalli Müslüman kadınlar için bir rol model olan ve yaşadığı sürece ülkesindeki kadınların özgürleştirilmesi için çalışan Bangladeş'in ilk Müslüman kadın yazar ve eğitimcisi Begüm Rokeya Sakhawat Hossain, 1905 yılında yazdığı feminist ütopyası Sultana'nın Rüyası'nda erkeklerin eve kapatıldığı, kadınlarınsa siyasette, bilimde, sanatta kısacası "dışarıda" yer aldığı özgür kadınlar ülkesi kurgular. Asla basit bir hayalden ibaret olmayan Sultana'nın Rüyası, yazarın İngilizce olarak yazdığı ilk eseridir ve kadınların özgürleştirilmesi için eğitimin önemine vurgu yapar. Gidilmeyen yolun öyküsünü anlatan yazar, yıllar önce kurguladığı bu kadınlar ülkesinde insanları bilinçlendirerek özgürlüğün, eşitliğin ve barışın önemine vurgu yapar. Rokeya, Müslüman kadının uyanışına öncülük ederek ırk, din, sınıf, cinsiyet ayrımının olmadığı yeni bir dünya, yeni bir dil yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Feminist ütopya, Müslüman kadın, ideal dünya, maskülen sistem, ataerkil yapı

Sultana's Dream: The Feminist Utopia of a Woman from Bangladesh

Humanity has long dreamed about a better future and an imagined better world. Utopias, "the good place, which is no place", are one of the most influential ways of creating an ideal world and also serve as a crucial tool for expressing feminist ideology. Feminist utopias, for about ages, reflect the hopes, fears and desires of women who have glimpsed the possibilities of a bright new world freed from stifling patriarchal structures. By contrasting the present world with an idealized society, feminist utopias criticize the contemporary values and conditions and see masculine systems as the major cause of social and political problems. R.S. Hossain, a pioneering Bengali Muslim feminist and educationist, with her imaginative and ambitious narrative: Sultana's Dream (1905) provides a definite vision of what society could become if women were allowed to fully participate as citizens. The work projects the desire for a peaceful, efficient and egalitarian society, and predicts the possibility of obtaining that desire through greater freedom for women. As a consequence, the present paper will focus on a women on the edge of time, Begüm Rokeya Sakhawat Hossain, her short work, Sultana's Dream, originally written in English. This study will highlight how she tries to create an ideal world, believing in the importance of education as holding the key to women's empowerment and progress. This paper will also concern itself with her personal journey on the road not taken before, the awakening of the Muslim women‘s self respect through self-reliance, and the universalist concept of shared humanity that admits no discrimination of caste, creed, race or gender.

Keywords:

Feminist utopia, Muslim woman, an ideal world, masculine system, patriarchal structure,

PDF

___

AĞAOĞLULARI, Mehmet Ali-KÖKER, Levent (1997). Tanrı Devletinden Kral Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.
BAGCHİ, Biman (2005). "Introduction". Sultana's Dream and Padmarag. India: Penguen Books.
BORGHİ, Liana (2003). "Feminism (Amerikan)". Ütopyalar Sözlüğü. çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Sel Yayıncılık.
ÇAKIR, Serpil-AKGÖKÇE, Necla (1995). "Türkiye'de Kadın Tarihini Yazmak". Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem. İstanbul: Sel Yayıncılık. 222-230.
DİREK, Zeynep (2016). Cinsiyeti Yazmak. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
DONOVAN, Josephine (2005). Feminist Teori: Amerikan Feminizminin Entellektüel Geleneği. çev. A. Bora, M. A. Gevrek ve F. Sayılan. İstanbul: İletişim Yay.
ERSOY, Yeşim (2007). "Bir Feminist Ütopya Modeli Olarak Charlotte Perkins Gilman'ın Kadınlar Ülkesi". Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar. http://www.feministyaklasımlar.org/magazine.php?act:viewal&cid:89 [09.10.2016].
FORBES, Geraldine (1996). Women In Modern India. Cambridge: University Press.
HOSSAIN, Anowar (2003). Muslim Women's Struggle For Freedom in Colonical Begal (1873-1940). Kalkota: Progresive Publishers.
HOSSAIN, Begum Rokeya Sakhawat (2007). Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. Billur Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
JAHAN, Roushan (1988). A Feminist Utopia and Selections From the Secluded Ones. New York: A Feminist Press.
KELLER, Evelyn Fox (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler. çev. Ferit B. Aydar. İstanbul: Metis Yay.
KUMAR, Krishan (2005). Ütopyacılık. çev. Ali Somel. Ankara: İmge Kitabevi.
LANE, A. J. (2007). "Önsöz". Kadınlar Ülkesi. Charlotte Perkins. çev. Meryem Kutlu. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
MILLET, Kate (1987). Cinsel Politika. çev. Seçkin Selvi. İstanbul: Payel Yay.
MİAH, Mohammad Maniruzzaman (2014). "A Feminist Critical Evaluation of Haw Rokeya Sakhawat Hossain's Language of Protest Replored Patriarchy and Social Anachrohism in the British Bengal". Journal of Arts & Humanities 04 (10): 41-51.
ÖĞÜT, Hande (2007). "Kadınlardan Feminist Ütopyalar". Varlık Dergisi. Mart.
SARGENT, Lymann Tower (2004). "Ütopya Gelenekleri: İzlekler ve Varyasyonlar". Kitaplık. s. 76.
SIMONS, Margaret (2004). "Moral Idealism and Political Realism". Simone de Beauvoir: Philosophical Writings. Chicago: University of Illinois Press.
WELLS, Herbert George (2007). "Ütopyalar". Başka Dünyalar Mümkün. der. K. Murat Güney. çev. Elif Çopuroğlu. İstanbul: Varlık Yay.
WOOLF, Virginia (2016). Kendine Ait Bir Oda. çev. İlknur Özdemir. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayıncılık.
YILDIRMAZ, Yasemin (2005). Ütopyanın Kadınları Kadınların Ütopyası. İstanbul: Sel Yayıncılık.
YILDIRMAZ, Yasemin (2007). "Önsöz". Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. B. C. Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
YILMAZYİĞİT, Billur (2007). "Arka Kapak". Sultana'nın Rüyası ve Padmarag. çev. B. C. Yılmazyiğit. İstanbul: Versus Yay.
ZAMAN, Niyaz (2003). A Celebration of Women. Dhaka: Akademic Press and Publishers Limited.