Filiz Özdem’in Sırlarla Dolu Konak Adlı Eserinde Deyimler

Deyimler bir dilin gelişmişliğinin göstergesidir. Bu sebeple dilde önemli bir yer tutar. Ana dilini öğrenmeye başlayan çocuğun soyut kavramları anlayıp kavraması oldukça zordur, fakat deyimlerle soyut durumları anlatabileceğini okul öncesi çağlarda anlamaya başlar. Bu yüzden çocuğa hitap eden eserlerde deyimlere ne ölçüde yer verildiği önemlidir. Çocuk edebiyatı alanında oldukça üretken olan Filiz Özdem’in Sırlarla Dolu Konak adlı eseri de ilk gençlik romanı olarak kabul edilen 10-12 yaş grubuna hitap eden bir eserdir. Eser ilk olarak Haziran 2012’de YKB yayınları arasında basılmış, bugüne kadar da beş baskısı yapılmıştır. 118 sayfalık bir ilk gençlik romanı olarak kaleme alınan eserde Filiz Özdem yalın bir dil kullanmıştır. Eserde deyimlerin çokluğu ve herkes tarafından bilinen, dilde çokça kullanılan deyimler olduğu göze çarpmaktadır. Biz bu çalışmayla Sırlarla Dolu Konak adlı eserde geçen deyimlerin neler olduğunu, nasıl kullanıldığını, dil özelliklerini yapıları bakımından vermeye ve varsa kalıp dışındaki kullanımlarını tespite çalıştık. 19 Temmuz 1965 İstanbul doğumlu Filiz Özdem İtalyan Lisesinden mezun olduktan sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünü bitirdi, aynı bölümde yüksek lisans programına devam etti. Saydam ve Seyirci adıyla şiirleri yayımlanan Filiz Özdem Urfa, Balıkesir, Mersin, Mardin, Kars illeri için şehir monografileri hazırladı. Pasolini'nin Fildişi Kulenin Dışından ve Luigi Malerba'nın İçimdeki Şahmaran adlı kitaplarını İtalyancadan Türkçeye çevirdi. Ressamlarla ilgili yirmiye yakın kataloğun metinlerini yazan Özdem'in birçok gazetede yayımlanmış yazıları, çeşitli dergilerde çıkmış şiirleri, yorumlayıcı sanat metinleri ve çevirileri var. Korku Benim Sahibim (2010), Düş Hırkası (2009), Yalan Sureleri (2010), Rüya Bekleyen Adam (2013), Aşk Meçhule Yürür (2015) gibi romanları da bulunan Özdem, daha ziyade 3-12 yaş grubuna hitap eden hikâyeler yazmıştır.

Idioms in Filiz Özdem’s Sırlarla Dolu Konak

Idioms indicate a sense of richness in a language. Thus idioms have a significant place in a language. Understanding and comprehending abstract concepts is rather difficult for a child who is just learning his/her native language. In this context idioms help pre-school children in their understanding of abstract situations. Therefore the amount of idioms that are present in children’s books is crucial. This paper explores the idioms in terms of both quality and quantity in Filiz Özdem’s novel Sırlarla Dolu Konak. Filiz Özdem has an important place in children and teenage literature. She has written productively for a wide range of age groups. Filiz Özdem’s novel entitled Sırlarla Dolu Konak is regarded as early youth novel mainly addressing the age group between 10-12. This novel was first published by YKY in June 2012. So far the book has been published for five times indicating its popularity among young readers. The book, which consists of 118 pages, employs a simple and clear language. Thus, the frequency and usage of idioms in the novel are many. It is observed that the idioms used in the novel are commonly used and known by most of the readers. This paper attempts to determine, list and define the idioms in the novel, and to identify how the author has used them in terms of syntax, style and lexical features.

___

  • AKSOY, Ömer Asım (1993). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II. İstanbul: İnkılâp Yay.
  • ÇOTUKSÖKEN, Yusuf (2004). Türkçe Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. İstanbul: Toroslu Kitaplığı. 1. bs.
  • HENGİRMEN, Mehmet (2007). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2-Deyimler Sözlüğü. Ankara: Engin Yayınevi.
  • http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.
  • Millî Kütüphane Başkanlığı (1997). Türk Atasözleri ve Deyimleri I-II. İstanbul: MEB Yay. 3 bs.
  • ÖZDEM, Filiz (2015). Sırlarla Dolu Konak. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 5 bs.
  • TOPAL, Semih (2015). Almıla Aydın'ın Gezgin Dedektifler Serisinde Deyimlerin Yapısal İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
  • Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yay. 10 bs.