KONYA VİLÂYETİ'NİN ISLAHI VE İMARI HAKKINDA 9 EYLÜL 1880 TARİHLİ BİR LÂYİHA

1880 yılında Konya Vilayeti tarafından vilayetin ıslahı ve iman hakkında bir layiha hazırlanarak merkeze sunulmuştur. Bu layihada vilayete bağlı kazaların eğitim, sağlık, ulaşım,ziraat, üretim ve ticaret, bayındırlık ve imar gibi alanlardaki ihtiyaç ve taleplerine yer verilmektedir. Bunlar arasında Konya Vilayeti'nde yeni eğitim ve sağlık kurumlarının açılması,verilen hizmetlerin iyileştirilmesi, Konya ile Akdeniz limanları arasında çağın gereklerine uygun olarak karayollan yapılması ve demiryolu ağının Konya'ya da ulaştırılması, sabun, mum vegiyim üzerine üretim yapan fabrikalar açılması gibi talepler bulunmaktadır. Vil~yet yöneticileri, söz konusu talepler karşılandığında ahali ve memleketin ilerleyeceğine, üretim ve ticaretinartacağına ve böylece halkın ve devletin önemli ölçüde kazanç sağlayacağına inanmaktadır. Layihada, bugün dahi tam olarak tamamlanamamış olan Konya Ovası Sulama Projesi ileEğridir Gölü-Akdeniz arasında nehir taşımacılığı projeleri gündeme taşınmış ve söz konusu projelerin hayata geçirilmesi halinde ülke kalkınmasına çok ciddi katkılar sağlanacağı hususlarıüzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Konya, Layiha, Konya Ovası Sulama Projesi, Eğitim, Sağlık, Ulaşım, Ticaret, Bayındırlık, İmar

A PROJECT ABOUT IMPROVEMENT AND REFORMATION OF KONYA PROVINCE DATED 9 SEPTEMBER 1880

This project conceming the reformation and improvement of konya province was prepared and presented to the govemment in 1880 by konya province. The project included needs and demands of the province for educalion, sanitation, transportation, agriculture, development, trade and production. Some of these demands were the opening of new training and sanitary institutions, the improvement of services, the construction of modem highways between Konya and the Mediterranean ports, the building of railways, and the opening of factories on soap, wax and textile manufacture. Administrators of the province believed that when those demands were met, both the whole country and people of Konya would advance; trade and production would increase and thus Ottoman people and the government would eam a great deal of money. in the project some projects, which are stili undone even today, such as the Jrrigation Project of Konya Plain and the river h·ansportation projects between Lake Eğridir and the Mediterranean Sea were put on the agenda. it was emphasized that there would be significant progress on condition that those projects under consideration would be carried out.

Keywords:

Konya, the Project, the lrrigation Project of Konya Plain, Education, Sanitation, Transportation, Trade, Public Works, Improvement,

PDF

___

A-Arşiv Kaynakları
' l-Tüı'kiye Cumhuriyeti Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA):
Yıldız Perakende Umum Vilâyet Evrakı (Y.PRK.UM), Nr. 3-30; Konya Vilâyeti'nce
Hazırlanmış H. 1297/M.1880 Tarihli Lâyiha Sadaret Mektubî Kalemi Umum Vilâyet Yazışmalarına Ait Belgeler (A.MKTUM), Nr. 141/50
Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA):
BCA. Nr. 18.152/33.1928.
B-Araştıı-ma Eserleri ve Makaleler AKANDERE, Osman, (2003) "Konya Vilâyeti Salnâmelerine Göre XIX. Yüzyılın
Ikinci Yarısında Konya Sancağı'nın Idari ve Mülki Yapısı”, Osmanlı
Döneminde Konya (Edt. Prof. Dr. Yusuf Küçükdağ), Konya, 5.15-44. 134 - Hüseyin MUŞML BALCI, Ercüment, (2004), “1868 Tarihli Bir Bayındırlık Lâyihası: Konya-Silifke
Yolunun Şoseye Çevrilmesi ve Bölgedeki Zeytin Ormanlarını Islah Projesi",
Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 150, Haziran 2004, Istanbul, 3.107- 144. ÇADIRCI, Musa, (1991) “Tanzimat Dönemi’nde Karayolu Yapımı” Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, XV,
Ankara, 5.153-167. ÇADIRCI, Musa, (1997), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve
Ekonomik Yapısı, Ankara. ÇETIN, Cemal, (2004), XVII. ae XVIII. Yüzyıllarda Konya Menzilleri, (SÜBOSBE,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Konya. ENGİN, Vahdettin, (1993), Rumeli Demiryolları, İstanbul. lPŞİRLİ,_Mehmet, (1999), “Islahat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
XIX, Istanbul, 8.170—174. KÜTÜKOĞLU, Mübahat s., (2003), “I_âyiha”, Türkiye Diyanet Vakfı Islam
Ansiklopedisi, XXVII, Ankara, 5,116-117. ORHONLU, Cengiz, (1984), “Meslekî Bir Kuruluş Olarak Kaldırımcılık ve Osmanlı .
Şehir Yolları Hakkında Bazı Düşünceler”, Osmanlı lmparatorluğu’nda
Şehircilik ve Ulaşım Uzerine Araştırmalar, (Der. Salih Ozbaran), Izmir, 5.27-70. ÖZ, Mehmet, (1991), “Gelenekçi Islahat Düşüncesine Göre Osmanlı Devlet ve
Toplum__ Düzenindeki Çözülmenin Mahiyeti”, Türk Yurdu, Türk Düşünce
Hayatı Ozel Sayısı, 44, Nisan 1991, Ankara, 5.49—52. öz, Mehmet, (2005), Kanun—ı Kadimin peşinde Osmanlı’da Çözülme ue
Gelenekçi Yorumcuları, Istanbul. ŞAŞMAZ, Musa, (2002), “İngiliz Konsolosu Stewart’ın Konya Vilayeti’ne Dair
Genel Bir Raporu, (187)”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 5.
, Konya, 5. 57-97. ŞENER, Abdüllatif, (19949), “Osmanlı Malî Düşüncesinin Çağdaşlaşması”,
Tanzimat'ın 150. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, Ankara 31 Ekim-3
Kasım 1989, Ankara, 5.215-242. “YILMAZ, Coşkun, (2003), “Osmanlı Siyaset Düşüncesi Kaynakları Ile ilgili Yeni Bir
Kavramsallaştınna: Islahatnâmeler”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 1,
Sayı 2, Istanbul, s. 299—338. ZOROĞLU, Levent, (1994), Kelenderis l , Ankara.