ESKİ VE YENİ KAYNAKLARDA FIKHULLUGA KAVRAMI

Dil insanla başlayan ve onunla bitecek olan bir olgudur. Her ne kadar dile dair çalışmalar insanlık tarihi kadar eski olmasa da bu konuda epeyce mesafe alındığı bilinen bir gerçektir. Bu gelişmelerin çoğu dil konusunda bilimsel ve metotlu çalışmaların yapılmaya başlandığı birkaç yüzyıl içerisinde gerçekleşmiştir. Fıkhulluga (filoloji, betikbilim) dil ile ilgili bir terim olup dilin ilk ortaya çıktığı yerin/yerlerin dil ailelerinin, diller arasındaki ilişkilerin, birbirlerine olan yakınlık ve uzaklık derecelerinin, ses özelliklerinin, kelime ve cümle yapılarının, lehçelerinin, yazı ve metin olarak gelişmişlik derecelerinin üzerinde durur. Veya şöyle de denebilir: Yazılı yapıtlar aracılığıyla geçmiş uygarlıkları tanımayı amaçlayan, iç ve dış ölçütlere dayanarak betiklerin (edebi yapıtlar) aktarılması , tarihlendirilmesi, çözülmesi, değişik betik biçimlerinin ve el yazmalarının karşılaştırılması ve değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler:

Fıkhulluga (filoloji), ilmulluga (dilbilim), bu iki terimin karşılaştırılması ve değerlendirilmesi, dünyada ve Araplarda dil çalışmaları, başlıca eski ve yeni fıkhulluga kaynakları

THE CONCEPT OF PHILOLOGY iN OLD AND NEW BIBLIOGRAPHIES

Language is a phcnomcnon which bcgan with man and which wiU cnd up with him. Though investigations about language ARE not so old as mankind history, it is a fact that a remarkable development has already been made. Ali these developments happened within a few centuries when scientific and strategical sludies about language srarted. Philology (fiqhulluga) is a term related with language and involves in the place/places of language families where they originated, the relationship between languages, their smilarites and differences, vocal features, dialects, word and sentence structures, scriptural and article of theirs. in other words: it is a study made so as to know about previous civlizations, a transforming, dating, analyzing of literaryworks depending on intemal and external criteria comparing and evaluating different letter forrns and hand~scriptures.

Keywords:

Comparison and evaluation of two tenns philology and linguistics, language research in the world and in Arabs, principlly old and new philological recources (bibliographies),

PDF

___

ABDULAZİZ, Muhammed Hasan, (1992), Medhal ila İlmi'l-Luga, Kahire : Mektebetü' ş-Şebab .
AKSAN, Doğan, (2000), Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara : TDK Yayınları .
DAYF, Şevki , (1968), el-Medarisü'n-Nahviyye, Kahire: Daru'l-Maarif. DESAUSSURE, Ferdinand, (1976), Genel Dilbilim Dersleri (çev. Berke Vardar), Ankara: TDK Yayınları .
FIRÜzABADI, Mecduddin Muhammed b. Yakub, (1952), el-KamOsu'l-Muhit, Kahire : Mustafa el-Babı el-Halebı.
HİCAZI, Mahmud Fehmı, (tsz.), İlmu'l-Lugati'l Arabiyye, Kahire : Dar-u Karib.
İBN FARİS, Ebu'l-Huseyn Ahmed b. Faris b. Zekeriya, (1997), es Sahibı Fi Fıkhı'l Lugati'l-Arabiyye ve Mesailiha ve Suneni'l-Arap fi Kelamiha, Beyrut : Daru'lKütübi'l İlmiyye.
İBN MANZÜR, Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem, Lisanu'l-Arap, (1990), Beyrut : Dar-u Sadır.
KOÇ, Nurettin, (1992), Açıklamalı Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul : İnk lap Kitabevi.
KOÇAK, Yaşar, (1998), Arapça Sözlükler ve Özellikleri, İstanbul.
LONS, JOHN, (1983), Kurumsal Dilbilime Giriş (çev. Ahmet Kocaman), Ankara : TDK Yayınları.
ÖZDEM, Ragıp, (1944), Dil Türeyiş Teorilerine Toplu Bir Bakış, Ankara.
RACİH!, Abduh, (tsz.), Fıkhu'l-Luga fi'l-Kütüqi'l-Arabiyye, Beyrut.
SAC RA.N, Mahmud, (tsz), İlmu'l-Luga, Beyrut : Daru'n-Nahdati'l-Arabiyye SEALİBI, Ebu Mansur Abdu'l-Melik b. Muhammed (tsz.), Fıkhu'l-Luga ve Sırru'lArabiyye, Beyrut: Daru'l-Cıyl.
SALİH, Subhi {1976), Dirasat fi Fıkhı' -Luga, Beyrut: Daru l-İlm li'I-Me ayın. VAFi, Ali Abdulvahid, (1984), mu l-Luga, Kahire : Dar-u Nahda.
VARDAR, Berke ve Diğerleri, (1988), Başlıca Dilbilimleri Sözlüğü, İstanbu l : ABC Kitabevi.
YAKUB, İmıl Bedic, (1986), Fıkhu I-Lugati'l-Arabiyye ve Hasaisuha, Beyrut: Daru'l-İlm li'l Melayın.
ZEBIDI, Muhibbuddin Ebu'I-Feyz Muhammed Murtaza, (1306 h.), Tacu'l-Arôs min Cevahiri'l-Kamus, Mısır.