Demokrasinin Güncel Tehdidi: Popülizm

Toplumların evrimlerini düşündüğümüzde; demokrasi sistemleri, toplumsal bilinçleri, inanç sistematikleri, eğitimleri, kültürleri, sorun çözme yöntemleri vb. farklılık arz etmesine rağmen, modern ve gelişmiş toplumlar ile gelişmekte olan toplumların benzer sorunlar karşısında benzer çözüm yollarına gittiğini görmekteyiz. Demokrasilerin toplumlar tarafından sindirilmesi ve demokrasi kültürünün yerleşmesi kolay olmamakta ve birçok defa demokrasilerden geri dönüşler yaşanmaktadır. Ancak belli bir olgunluğa gelmiş olan demokratik sistemlerde ve demokrasileri gelişim aşamasında olan sistemlerde nasıl oluyor da bir sorun karşısında benzeri sonuçlar ortaya çıkıyor? Çalışmada bu durumun popülizm ile ilişkisi araştırılmaya çalışılmıştır. Tanımlanması ve genel hatlarının çizilmesi çok zor olan popülizmin kavramsal tanımlanması yapılmaya çalışılmıştır. Popülizmin gerçek hayatta genellikle sağ popülizm şeklinde gerçekleştiği göz önüne alındığında, çalışma popülizm ve faşizm arasındaki ilişkiye de büyük önem vermektedir. Makalenin dikkat çektiği hususlardan bir diğeri ise liberal demokrasinin krizi içerisinde popülizmin oynadığı kritik roldür. Elitlere karşı halkı iktidara çağıran popülizm liberal dünyanın meşruiyet krizini çözme noktasında başarısız olsa da, demokrasiye yeni bir ivme kazandırma noktasında anlamlı sonuçları içerisinde barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Popülizm, sağ popülizm, sol popülizm, liberal demokrasi, faşizm

The Current Threat of Democracy: Populism

The evolution processes of societies throughout history around the globe shows that societies diverge in many aspects such as level of democracy, social consciousness, educational accumulation, belief systems, and cultures. However, both developed and developing societies often time end up in similar situations when encountered with similar problems. Digestion of democracy and establishment of a democracy culture are challenging processes and, as a result, societies sometimes experience regress with regard to democracy. Then, it becomes interesting to ask that, when faced with a problem, why similar results are observed in societies with advanced democratic systems and in societies with immature democracies. The present study attempts to propose an answer to this question by utilizing the phenomenon of populism. Although establishing the boundaries of populism is a difficult task, the study strives to provide a conceptual definition for populism from the perspective of the public, the others, and the leader. Given that populism in real life is usually actualized in the form of right-wing populism, the study also pays great attention to the relationship between populism and fascism. The crucial role of populism in the crisis of liberal democracy is further discussed. Although populism, by calling upon the public power against the elite, has proved to fall short of solving the legitimacy crisis of the liberal democracy, it still bears an intrinsic potential to accelerate democratic processes.

Keywords:

Populism, right-wing populism, left-wing populism, liberal democracy, fascism,

PDF

___

Abts, K. & Rummens, S. (2007). Populism versus democracy. Political Studies, 55(2), 405-424. doi:10.1111/j.1467-9248.2007.00657.x.
Ackermann, A. (2003). The idea and practice of conflict prevention. Journal of Peace Research, 40(3), 339-347. https://www.jstor.org/stable/3648335.
Albertazzi, D. & Müeller, S. (2013). Populism and liberal democracy. Government and Opposition. 48(3), 343-371. doi:10.1017/gov.2013.12.
Arditi, B. (2010). Liberalizmin kıyılarında siyaset: Farklılık, popülizm, devrim, ajitasyon (E. Ayhan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Aslanidis, P. (2016). Is populism an ideology? A refutation and a new perspective. Political Studies, 64, 88-104. https://www.illiberalism.org/paris-aslanidis-is-populism-an-ideology-a-refutation-and-a-new-perspective/.
Ateş, K. (2018). Popülizm eleştirisinin eleştirisine eiriş: Halkı savunmak gerekir. Birikim, 353, 54-65.
Belge, M. (2018). Siz isterseniz… popülizm üzerine yazılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Berezin M. (2017). Populism as collateral damage: Opportunities for comparative analysis. Trajectories Newsl. Am. Sociol. Assoc. Comp. Histor. Sociol. Sect. 28(3), 2–4.
Berezin, M. (2019). Fascism and populism: Are they useful categories for comparative sociological anaylsis?. Annual Review of Sociology, 4. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-073018- 022351. https://www.annualreviews.org/doi/full/10.1146/annurev-soc-073018-022351#_i22.
Bobbio, N. (1999). Sağ ve sol: bir politik ayrımın anlamı (Z. Yılmaz, Çev.). Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
Bryder, T. (2009). Populism – a threat or a challenge for the democratic system? Xenophobia, politics and right wing populism in Europe, University of Copenhagen, Faculty of Social Science, Department of Political Science. https://politicalscience.ku.dk/international_students/present_international_students/taking_exams/past_papers/Populism___a_threat_or_a_challenge_for_the_democratic_system.pdf. (10/07/2022).
Canovan, M. (2002). Trust the people! Populism and the two faces of democracy. Political Studies, 47(1), 2-16. https://doi.org/10.1111/1467-9248.00184.
Crouch, C. (2019). Post-democracy and populism. The Political Quarterly. 90(1), 124-137. doi:10.1111/1467-923X.12575.
Fassin, E. (2018). Popülizm: büyük hınç (G. Kırnal-İ. Kocael, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
Finchelstein, F. (2017). From fascism to populism in history. California: Uni. Of California Press.
Freeden, M. (1998). Is nationalism a distinct ideology?. Political Studies. 46(4), 748-765.https://doi.org/10.1111/1467-9248.00165.
Freeden, M. (2011). İdeoloji (H. Gür, Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
Griffin, R. (1995). Fascism. Oxford: Oxford University Press.
Jagers, J. & Walgrave, S. (2007). Populism as political communication style: An empirical study of political parties’ discourse in Belgium. European Journal of Political Research, 46, 319-345. Doi: 10.1111/j.1475-6765.2006.00690.x
Kaltwasser C. R. (2012). The ambivalence of populism: Threat and corrective for democracy. Democratization, 19 (2), 184-208. Doi: 10.1080/13510347.2011.572619
Kurtbağ, Ö. (2020). ABD’de yükselen popülist dalga ve trumpizm: Neo-liberal küreselleşme, ekonomik kriz, siyasetin işlevsizleşmesi ve elitizme karşı bir geri tepki mi?. Akademik Barış, 13(26). https://www.acarindex.com/pdfs/192731
Laclau E. & Mouffe C. (2017). Hegemonya ve sosyalist strateji radikal demokratik bir politikaya doğru (A. Kardam, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Laclau, E. (2007). Popülist akıl üzerine (N. B. Çelik, Çev.). Ankara: Epos Yayınları.
Leaman, D. (2004). Changing faces of populism in Latin America: Masks, make overs and enduring features. Latin American Research Review, 39 (3), 313-326. http://www.jstor.org/stable/1555484
Loewensteın, K. (1937). Militant democracy and fundamental righst II. The American Political Science Review, 31(3), 417-432. https://www.jstor.org/stable/1948164
Minogue, K. (1993). Ideology after the collapse of comunism. Political Studies. 41(1), 4-20. Doi: 10.1111/j.1467-9248.1993.tb01800.x
Moffitt, B. & Tormey, S. (2014). Rethinking populism: Politics, mediatisation and political style. Political Studies, (62), 381-397. Doi: 10.1111/1467-9248.12032
Moffitt, B. (2016). The global rise of populism: performance, political style and representation. Stanford, CA: Stanford University Press.
Moffitt, B. (2020). Populism. Cambridge: Polity Press.
Mouffe, C. (2005). The “end of politics” and the challenge of right-wing populism. F. Panizza (Ed.), Populism and the mirror of democracy içinde, (s. 50-71). London: Verso.
Mouffe, C. (2019). Sol popülizm (A. Yanık, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Mudde C. & Kaltwasser C. R. (2013). Populism. Freeden M. & Stears M. (Ed.), The Oxford handbook of political ideologies içinde. Oxford: Oxford University Press.
Mudde, C. & Kaltwasser, C. R. (2012). Populism in Europe and the Americas: Threator corrective for democracy?. Mudde, C. & Kaltwasser, C. (Ed.). Populism and iliberal democracy içinde (1-26), Cambridge: Cambridege University Press.
Mudde, C. & Kaltwasser, C. R. (2019). Popülizm, kısa bir giriş (S. Erdem Türközü, Çev.). Ankara: Nika Yayınları.
Mudde, C. (2004). The populist zeitgeist. Goverment and Opposition 39 (1), 542-563. Doi: 10.1111/j.1477-7053.2004.00135.x
Mudde, C. (2017). Populism: An ideational approach. C. R. Kaltwasser & P. Taggart (Ed.), The Oxford handbook of populism içinde (s. 542-563). Oxford: Oxford University Press.
Müller, J. W. (2019). Popülizm nedir? (O. Yıldız, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Norris, P. & Inglehart, R. (2018).Cultural backlash: Trump, brexit and authoritarian populism. New York: Cambridge Univ. Press.
Öztürk, A. (2020). Popülizmin ideolojik matrisi. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 5 (2), 199-220. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1333521
Pauwels, T. (2014). Populism in western europe. Abingdon: Routledge Press.
Plattner, M. F. (2010). Populism, pluralism and liberal democracy. Journal of Democracy. 21(1), 81-92. https://www.journalofdemocracy.org/wp-content/uploads/2011/12/Plattner-21-1.pdf
Rummens, S. (2017). Populism as a threat to liberal democracy. P. Ochoa vd. (Ed.), The Oxford handbook of populism içinde (s. 195-213), Oxford: Oxford University Press.
Saraçoğlu C. (2017). Sağ popülizm ve faşizm üzerine yöntemsel bir tartışma: Küresel örüntüler ve ulusal özgüllükleri birlikte anlamak. Praksis Dergisi, 44- 45, s.1081-1104.
Schmitt, C. (2006). Siyasal kavramı. (E. Göztepe, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Schmitt, C. (2016). Siyasi ilahiyat. (A. E. Zeybekoğlu, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
Streeck, W. (2017). Neoliberal kapitalizm için sonun başlangıcı: Bastırılanların geri dönüşü. H. Geiseberger (Ed.), Büyük gerileme içinde (s. 182-197), İstanbul: Metis Yayınları.
Taggart, P. (2004). Popülizm. (B. Yıldırım, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
The Economist (2017-21/09). The democrats are ditching centrism for economic populism. https://www.economist.com/united-states/2017/09/21/the-democrats-are-ditching-centrism-for-economic-populism (28.07.2022).
Tismaneanu V. (2000). Hypotheses on populism: The politics of charismatic protest, East Europen Politics & Societies, 14(2), 10-17.
Ulrich, U. (2016). Hitler: ascent 1889-1939. New York: Alfred A. Knopf.
Uslu, C. (2021). Bir ideoloji olarak popülizm, Anemon, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 217-230. doi: https://doi.org/10.18506/anemon.775626
Vardar, D. (2010). Popülizm’i kavramlaştırma-kurumlaştırma çabaları ve Türkiye siyasal yaşamında bir kullanım denemesi. İdea, 2(1), 161-183.
Vergin, N. (2017). Siyasetin sosyolojisi. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
Weyland K. (2017). Populism: A political-strategic approach. C. R. Kaltwasser, P. A. Taggart, P. O. Espejo ve P. Ostiguy (Ed.), Oxford handbook of populism içinde 48-67, Oxford: Oxford University Press.
Weyland, K. (2001). Clarifying a contested concept: Populism in the study of Latin American politics. Comparative Politics 34 (1), 1-22. Doi: 10.2307/422412
Wilson, F. A. (2020). Fascism and right-wing populism. enough already. Poland: Brill.
Yıldırım, Y. (2017). Liberal demokrasinin krizi bağlamında Avrupa’da sağ-popülizm ve yükselen aşırı sağ. Amme İdaresi Dergisi, 50 (2), 51-72.
Yıldız, O. (2017). Popülizmin normatif imkanları: Hınç ve diğer popülist siyaset biçimleri, Mülkiye Dergisi, 41(1), 7-31.
Zabcı, F. (2017). Aşırı sağ popülizm: Kılık değiştirmiş faşizm mi?. Monthly Review, 2, 27-43.