DEKABRİST ŞİİRİNİN ÖZELLİKLERİ

19.yüzyılın ilk çeyreğinde Rusya İmparatorluğu ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi açıdan muazzam ölçüde önem taşıyan olayların yaşandığı oldukça karmaşık bir dönem geçirir. Bu döneme damgasını vuran en önemli iki olay, 1812 Anayurt Savaşı ve 14 Aralık 1825 Dekabrist Ayaklanmasıdır. Ülkeye anayasal düzen getirme, toplumsal adaleti sağlama ve serfliği ortadan kaldırma amacı ile çarlık rejimine karşı ayaklanma çıkarmayı tasarlayan ve bu hedefleri doğrultusunda gizli örgütler kuran bir grup genç Rus subaydan oluşan Dekabristlerin önemli bir bölümünü şairler oluşturur. Başkent Peterburgta Senato Meydanında gerçekleşen Ayaklanmanın Aralık ayında gerçekleşmesi nedeniyle Rusçada Aralıkçı anlamına gelen Dekabrist sözcüğü ile nitelendirilirler. Dekabrist şairler siyasi ve toplumsal görüşlerini geniş kitlelere yayma amacı doğrultusunda, edebiyatı propaganda aracı olarak görürler. Çalışmalarını sürdürdükleri dönemin 19.yüzyılın başına denk düşmesi sebebiyle, romantizm akımının etkisiyle diğer türlerle karşılaştırdığımızda çoğunlukla şiir türünde eserler verirler. Kaleme aldıkları şiirleri incelediğimizde, bu eserlerin içerik açısından birçok ortak özellik barındırdığı görülür. Bu çalışmada Dekabrist şiirinin içerik açısından ortak olan özelliklerini aktarmaya çalışacağız.

CHARACTERISTICS OF DEKABRIST POETRY

In the first quarter of the nineteenth century The Russian Empire undergoes a trying period in which economic, social, cultural and political changes happen. The two most important events that leave marks upon this period are the Patriotic War of 1812 and 14 December 1825 Decembrist Revolt. A group of young Russian army officers plan to rise in revolt against tsarsdom as they aim to bring the country constitutional rights and social justice and to abolish serfdom. In order to meet their goals, Decembrists found secret societies. Because this revolt occurred in December, these army officers are called Dekabrist which means in Russian language Decembrists. Most of Decembrists are poets. Decembrists count their literary works as instruments to spread their political and social opinions throughout the country. As Decembrists create their literary works in the first half of the nineteenth century, they are strongly influenced by theliterary movement-romanticism. In other words, compared to other literary genres Decembrists poets mostly write poems by the influence of romanticism. Their poems are quite similar in content. The aim of this study is to define the characteristics of Dekabrist poetry.

___

  • AFANESYEV, Viktor (1982). Jizn zameçatelnıh lyudey Rıleyev, Moskova: Molodaya Gvardiya.
  • AKOPOVA, Natalya Nikolayeva, BEREJKOV, Vladimir Vladimiroviç (1987). 1812 god v russkoy poezzi i vospominaniyah sovremennikov, Moskova: Pravda.
  • FLİPPOV, A. N (2011). Zolotoy vek russkoy poezii, Moskova: Ripol klassik.
  • FRİZMAN, Leonid Genrihoviç (1978). Literaturno kritiçeskiye rabotı Dekabristov, Moskova: Hudojestvennaya Literatura.
  • FRİZMAN, Leonid Genrihoviç (1991). Dekabristı estetika i kritika, Moskova: İsskustvo.
  • KİRİK, Levin (1906). Dekabristı istoriya voorujennovo vostaniya 14 dekabrya 1825 g, Peterburg: NarodanayaPolza.
  • KUNİN, Viktor Vladimir (1983). Poetı puşkinskogo kruga, Moskova: Pravda.
  • KUZMİN, Vladimir (2012). Kubok za otçiznu, Moskova: Olma Media Group.
  • KYUHELBEKER, Wilhelm Karloviç (1967). İzbrannıye proizvedeniye v dvuh tomah, Moskova: Sovetskiy pisatel.
  • LOTMAN, Yuriy Mihayloviç (1997). Besedı o russkoy kulture bıt i traditsii russkovo dvoryanstva (18 naçalo 19 veka), Peterburg: İskusstvo.
  • ORLOV, Aleksandr Sergeyeviç, GEORGİYEV, Vladimir Anatolyeviç, GEORGİYEVA, Natalya Georgiyevna, SİVOHİNA, Tatyana Aleksandrovna (2004). İstoriya Rossii, Moskova: Prospekt.
  • ORLOV, Vladimir Nikolayeviç (1937). Russkiyepoetısovremenniki Puşkina, Moskova: Hudojestvennaya literatura.
  • POSTNOV, Yuriy (1976). Sibir v poezii dekabristov, Moskova: Nauka.
  • PRUTSKOV, Nikita İvanoviç (1980). İstoriya russkoy literaturı ot sentimantalizma k romantiku vtoroy tom. Leningrad: Nauka.
  • RAYEVSKİ, Vladimir Fedoseyeviç, ARHİPOVA, Arina Vladimirovna (1967). Polnoye sobraniye stihotvoreniy, Moskova: Sovetskiy pisatel.
  • RILEYEV, Kondratiy Fedoroviç (1975). K. F. Rıleyev izbrannıye stihotvoreniya, Moskova: Detskaya Literatura.
  • RILEYEV, Kondratiy Fedoroviç (2013). Kak sçastliv ya, Moskova: Komsomolskaya Pravda.
  • VERNADSKY, George (2009). Rusya Tarihi, (çev. Doğukan Mızrak), İstanbul: Selenge Yay.