AYŞEGÜL ŞÜKRAN ÖZ, HÜSEYİN KIRIMOĞLU, Ali TEMİZ

İlköğretim II. kademe öğrencilerinin spor yapma durumlarına göre zorbalık eğilimleri ve zorbalıkla baş etme tarzlarının spor ve özel eğitim açılarından incelenmesi*

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim II. kademe öğrencilerinin spor yapma durumlarına göre (sporcu & sedanter) zorbalık eğilimleri ve zorbalıkla baş etme tarzlarının özel eğitim bakış açısıyla incelenmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu, Dölek (2002) tarafından geliştirilen “Zorbalık Eğilimi Ölçeği” ve “Zorbalıkla Baş etme” ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin hesaplanmasında ve değerlendirilmesinde SPSS 16,0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin normallik sınaması One–Sample Kolmogorov–Simirnov test ile yapılmış olup verilerin normal dağılım gösterdiği varsayımı sağlanmıştır. Dolayısıyla veriler parametrik testlerden,Indenpendent sample-t testi ile analiz edilmiştir. Bu çalışmada hata düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak;katılımcıların spor yapma durumlarına göre zorbalık eğilimleri ve zorbalıkla başa çıkma tarzlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık (P>0,05) tespit edilememiştir. Zorbalık durumlarından olumsuz yansıtma alt boyutu spor yapan ve sedanter kız öğrenciler bakımından karşılaştırıldığında, aralarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir (P

From the special and physical education point of view: A study on junior high students’ bullying tendencies and ways to cope with bullying depending on the level of playing sports

Aim of this study is to analyze bullying tendencies and ways to cope with bullying in terms of special education for junior high students depending on the level of playing sports (athlete&sedentary). In the study, personal information form, which is developed by researchers, “Bullying Tendency Scale” and “Coping with Bullying” scales, which are developed by Dölek (2002), have been used as data collection tools. SPSS 16.0 statistics package software has been used for calculation and evaluation of the obtained data. Test of normality for the data has been performed through One–Sample Kolmogorov–Simirnov test and it is assumed that the data demonstrates normal distribution. Therefore, the data has been analyzed from parametric tests through independent sample-t test. In this study, error level has been accepted as 0.05. Consequently, it is observed that there is no statistically significant difference (P>0.05) in bullying tendencies and ways to cope with bullying for the participants (athlete & sedentary) depending on the level of playing sports. When the lower limit for negative reflection of bullying incidents is compared in terms of female athletes and sedentary women, a statistically significant difference (P<0.05) is determined.

PDF

___

1. Akdura E. Bedensel Engelli Basketbol Tekerlekli Sandalye Liglerinde Aktif Spor Yapan Basketbolcuların Toplumsal Yasama Uyumlarında Sporun Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Kütahya, 2007.
2. Bowe F. Chapter 5: Metal retardation and emotional behavioral disorders. Making Inclusion Work. Pearson Education Inc, Upper Seddle River, NJ, 2005.
3. Brauner CB, Stephens CB. Special report on public health: estimating the prevalence of early childhood serious emotional/behavioral disorders: challenges and recommendations.Retrived from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC15 25276/ on 09.02.10, 2006.
4. Carran DT. Kellner MH, Carran DT. Characteristics of Bullies and Victims Among Students With Emotional Disturbance Attending Approved Private Special Education Schools. Behavioral Disorders. 2009; 34,I3,151–163.
5. Craig WM. The Relationship Among Bullying, Victimization, Depression, Anxiety And Aggression In Elementary School Children. Personality And Individual Differences, 1998; 24, 123-130.
6. Craig WM, Pepler DJ. Identifying And Targeting Risk For İnvolvement İn Bullying And Victimization. The Canadian Journal Of Psychiatry, 2003; 48, 577-582.
7. Çayırdağ N. İlköğretim 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Okul Kültürünü Algılayışları İle Zorbalık Eğilimleri ve Zorbalıkla baş etme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul, 2006.
8. Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D, Kavakcı Ö. Sosyoekonomik Durumu Farklı Üç İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Akran Zorbalığının Depresyon Ve Benlik Saygısı Düzeyiyle İlişkisi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2009; 10(2):151-158.
9. Dölek N. İlk ve Ortaöğretim Okullarındaki Öğrenciler Arasında Zorbaca Davranışların İncelenmesi ve Zorbalığı Önleme Tutumu Geliştirmek İçin Hazırlanan Bir Programın Etkisinin Araştırılması. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2002.
10. Forness SR, Knitzer J. A new proposed definition and terminology to replace `serious emotional disturbance' in individuals with disabilities education act. School Psychology Review, 1992; 21, 12-21.
11. Glassberg LA, Hooper SR, Mattison RE. Prevelance of learning dsabilities at enrolment in special education: students with behavioral disorders. Behavioral Disorders, 1999; 25 (1), 9–21.
12. Gökler R. Okullarda akran zorbalığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. [Bağlantıda]. 6:2. Erişim:http://www.insanbilimleri.com, 2009.
13. Hallahan DP, Kauffman JM. Learners with emotional or behavioral disorders. In Exceprioanal Learnes: Introduction to Special Education. 9.th ed. Allyn and Bacon, New York, 2003.
14. Kapıcı EG. İlköğretim Öğrencilerinin Zorbalığa Maruz Kalma Türünün ve Sıklığının Depresyon, Kaygı ve Benlik Saygısıyla İlişkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2004; 37(1): 1-13.
15. Karasar N, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayınları. Ankara, 2005.
16. Karataş H Öztürk C. Sosyal bilişsel teori ile zorbalığa yaklaşım. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2009; 2(2), Retrived from http://deuhyo.sqweebs.com/hulya.pdf on 05.02.2010
17. Kesler, R., C., Costello, E., J. Merikangas, K., R., Ustun, T., B. (2000). Section 2: Decision Support 2000+ Chapter 5. Psychiatric Epidemiology: Recent Advances and Future Directions. Retrived from http://mentalhealth.samhsa.gov/publications/allpub s/SMA01-3537/chapter5.asp on 09.02.10
18. Kırımoğlu,H. İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Madde Kullanımı Ve Bağımlılığını Önlemede, Okul Yöneticisi, Beden Eğitimi Ve Rehber Öğretmenlerin Bilgi, Görüş Ve Önerileri (Ankara İl Örneği), Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara, 2007.
19. Kristensen SM, Smith PK. The use of coping strategies by Danish children classed as bullies, victims, bully/victims, and not involved, in response to different (hypothetical) types of bullying, Scandinavian Journal of Psychology, 2003; 44, 479-489.
20. Masropieri MA, Scruggs TE. Chapter 3: Teaching students with higher-incidance disabilities. The inculsive classroom strategies for effective instruction (2.Eds)Pearson Merill Prentice Hall, 2004.
21. Office of Special Education and Rehabilitative Services [OSERS] 1998).
22. Olweus D. Bullying At School: What We Know and What We Can Do. Oxford: Blackwell, 1993.
23. Özdemir S. Duygu davranış bozukluğu olan öğrenciler. In Özel Gereksinimi olan Öğrenciler ve Özel Eğitim. İbrahim Diken (Editör). Pagem Akademi, Yenişehir, Ankara, 2008.
24. Özdinçer Aslan S, Savaşır S. Okulda Zorbalık, Milli Eğitim National Education, Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2009; 38,184.
25. Pişkin M. Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2002; 2 (2), 531-562. Retrived from http://www.pegem.net/akademi/3- 4520-Ilkogretim-Okullarinda-Zorbalığin-ayginligi-ve- Dogasi.aspx on 05.02.2010
26. Salmivalli C, Karhunen J, Lagerspetz K. How do victims respond to bullying? Aggressive Behavior, 1996; 22, 99-109.
27. Şahin M, Akbaba S. İlköğretim Okullarında Zorbacı Davranışların Azaltılmasına Yönelik Empati Eğitim Programının Etkisinin Araştırılması, Kastamonu Eğitim Dergisi, 2010; 18(1).
28. U.S. Department of Education, National Center for Education Statistics (2009). Digest of Education Statistics, 2008 (NCES 2009-020), Chapter 2. Retrived from http://nces.ed.gov/pubs2009/2009020_2a.pdf on 09.02.2010
29. U.S. Department of Education, Office of Special Education and Rehabilitative Services, Early warning timely response, 1998. Retrived from http://www.ed.gov/offices/OSERS/OSEP/earlywr n.html on on 09.02.10
30. U.S. Department of Health and Human Services (DHHS). Mental Health: A Report of the Surgeon General—Executive Summary. Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services, Substance Abuse and Mental Health Services Administration, Center for Mental Health Services, National Institutes of Health, National Institute of Mental Health, 1999. Retrived from http://www.surgeongeneral.gov/library/mentalhealt h/summary.html on 09.02.10.
31. Uzbaş A. Okul Psikolojik Danışmanlarının Okulda Saldırganlık Ve Şiddete Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009; 9(18).
32. WHO Inequalities in young people’s health Key findings from the Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) 2005/2006 survey retrived from http://www.euro.who.int/ Document/Mediacentre/ fs_hbsc_17june2008_e.pdf on 02/03/2010.
33. Yaman M, Arslan S. Çocuk ve Gençlik Suçlarının Önlenmesinde Rekreatif Sporlar, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 6:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com.er.tar.04/03/2010.
34. Yöndem ZD, Totan T. Ergenlerde Zorbalık ve Stresle baş etme, Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 2008; 3(35).
35. Yurtal F, Bilgiç E. Zorbalık eğilimlerinin sınıf iklime göre incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 2009; 5(2): 180-194. Retrived from http://eku.comu.edu.tr/index/5/2/turkce/ebilgic_fy urtal.pdf on 05.02.2010
36. Yurtal F, Cenkseven F. İlköğretim Okullarında Zorbalığın Yaygınlığı Ve Doğası. Türk PDR (Psikolojik Danışma ve Rehberlik) Dergisi. 2007; 28, 1-13.